Czym dokładnie jest Zespół Sudecka?

Zespół Sudecka stanowi grupę objawów towarzyszących pacjentowi po uszkodzeniach w obrębie narządu ruchu, spowodowanych zaburzonym funkcjonowaniem układu nerwowego. Najczęściej jest to spowodowane zbyt ciasnym opatrunkiem gipsowym lub innym unieruchomieniem, a niekiedy również zabiegami chirurgicznymi.

Umów się do ortopedy

Objawy Zespołu Sudecka

Zespół Sudecka jest także nazywany kompleksowym zespołem bólu regionalnego, ponieważ dotyczy szeregu dolegliwości związanych z niedokrwieniem danego obszaru ciała. 

Do głównych objawów zespołu Sudecka zalicza się:

• ostry, piekący, silny ból – często w odczuciu mocniejszy niż przebyty uraz;
• obrzęk;
• przeczulica i wrażliwość miejsc objętych niedokrwieniem;
• zanik mięśni;
• zmiany w obrębie wyglądu skóry – staje się cienka, sucha i jednocześnie błyszcząca, zmienia kolor (od całkowicie bladej do mocno zaczerwienionej);
• występuje ograniczenie ruchomości;
• widoczne zmniejszenie gęstości kości. 

Fazy rozwoju Zespołu Sudecka

Wymienione wyżej charakterystyczne objawy są uzależnione głównie od obecnie trwającego etapu. W literaturze medycznej wyróżnia się trzy główne etapy zespołu Sudecka: 

• okres ostry, czyli hipertroficzny – podczas tego okresu występuje silny ból oraz czerwono-fioletowe zabarwienie skóry. Pacjent zauważa również ograniczenie ruchomości (spowodowane bólem) oraz osłabienie, a w konsekwencji stopniowy zanik mięśni;
• okres dystroficzny – w tym okresie pacjenci zauważają zmianę w ociepleniu skóry, która staje się chłodniejsza i bledsza. Postępuje również ograniczenie ruchomości i odwapnienie kości;
• okres atroficzny – w ostatniej fazie skóra jest blada, sucha, cienka. Postępujący zanik mięśniowy często powoduje skrajne unieruchomienie stawów.

Oczywiście im szybciej zostanie zdiagnozowany Zespół Sudecka, tym lepiej. Zdarza się jednak, że pacjent nie wiąże odczuwanych dolegliwości z czymś niebezpiecznym (przecież może boleć, bo jestem po urazie) i nie zgłasza zauważonych przez siebie objawów. To powoduje postępowanie choroby i nasilenie jej objawów, co niekorzystnie wpływa na zdrowie pacjenta. Zespół Sudecka jest schorzeniem wielopłaszczyznowym i wymaga kompleksowego podejścia, dlatego każdą niepewność warto konsultować z lekarzem – internistą lub ortopedą.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz bez wychodzenia z domu umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Diagnostyka Zespołu Sudecka

Najczęściej zespół Sudecka jest rozpoznawany na podstawie wywiadu i zgłaszanych przez pacjenta charakterystycznych dolegliwości. Są sytuacje jednak, w których może być to utrudnione, dlatego ortopeda nieraz wysyła pacjenta na dodatkowe badania. Najczęściej wykonywanymi badaniami są:

• RTG lub densytometria (aby wykazać zaburzenia gęstości kości),
• tomografia komputerowa,
• scyntygrafia.

Profilaktyka Zespołu Sudecka

Bardzo ważnym aspektem w profilaktyce zespołu Sudecka jest monitorowanie przebiegu leczenia pacjentów unieruchomionych (poprzez opatrunki gipsowe) oraz próba wychwycenia osób ze skłonnościami do powstania zaburzeń troficznych. Są to często pacjenci bojący się w jakikolwiek sposób poruszyć zaopatrzoną kończyną, co prowadzi do zastojów, obrzęków i w efekcie uszkodzeń nerwowych. 

Wśród czynności profilaktycznych warto pamiętać o tym, że należy:

• kontrolować docisk gipsu (jeśli pacjent czuje ucisk, powinno to być niezwłocznie skonsultowane z lekarzem);
• stosować lekkie ćwiczenia części wolnych kończyny, np. palców;
• prowadzić delikatne ćwiczenia napinające mięśnie (najlepiej skonsultować z fizjoterapeutą), aby uniknąć zaników mięśniowych.

Leczenie Zespołu Sudecka

Leczenie zespołu Sudecka jest procesem wieloetapowym i czasochłonnym. Różni się w zależności od okresu, w którym został rozpoznany. Jednak głównym celem jest likwidowanie nieprzyjemnych objawów, takich jak ból (stosowanie farmakoterapii) czy obrzęk. W wielu przypadkach wskazana jest rehabilitacja (zabiegi fizykalne – laser, jonoforeza czy kinesiotaping w celu zlikwidowania obrzęku) oraz ćwiczenia ruchowe (dostosowane do stanu pacjenta).