Aldosteron – co to za hormon?

Aldosteron jest mineralokortykosteroidem, którego synteza zachodzi w korze nadnerczy. Bierze on udział w gospodarce wodno-elektrolitowej. Jest hormonem przyczyniającym się do wydalania jonów potasu przez nerki oraz do resorpcji zwrotnej jonów sodu z moczu. Dzięki temu odgrywa niezwykle istotną rolę w kontroli objętości krwi oraz ciśnienia tętniczego. 

Wydzielanie aldosteronu jest regulowane przez układ renina-angiotensyna, a do jego uwolnienia potrzeba całego łańcucha zdarzeń. Na syntezę aldosteronu ma także wpływ hormon ACTH, czyli hormon adrenokortykotropowy. Zaburzenia w wydzielaniu aldosteronu mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny. Pierwotny wynika bezpośrednio z zaburzenia funkcji kory nadnerczy natomiast wtórny z wpływu czynników na wydzielania aldosteronu (np. zaburzenia pracy serca, zwężenie tętnicy nerkowej czy odwodnienie).

Umów się do lekarza rodzinnego

Kiedy zleca się badanie poziomu aldosteronu we krwi?

Badanie poziomu aldosteronu we krwi jest zwykle zalecane, np. przez lekarzy rodzinnych lub internistów, pacjentom z nadciśnieniem trudnym do uregulowania przy pomocy dostępnych leków. Badanie staje się niezwykle pomocne przy diagnostyce wysokiego ciśnienia z jednoczesnym niskim poziomem potasu we krwi. Lekarz prowadzący interpretuje wówczas nie tylko sam wynik poziomu aldosteronu, lecz także aktywność reniny, gdyż bez niej interpretacja samego poziomu aldosteronu jest ograniczona. 

Badanie aldosteronu jest także niezwykle pomocne przy zaburzeniach elektrolitowych czy przy niedociśnieniu ortostatyczny.

Jak przebiega badanie ?

Oznaczenie stężenia aldosteronu wykonuje się w laboratorium, a materiałem do badania zwykle jest krew żylna pobrana z żyły łokciowej. W niektórych przypadkach, lekarze wolą ocenić stężenie aldosteronu w próbce moczu uzyskanej z dobowej zbiórki moczu.

Jak należy przygotować się do badania ?

W celu uzyskania wiarygodnego wyniku, badany powinien zgłosić się na czczo w godzinach porannych, a przed badaniem ustalić z lekarzem sposób pobrania próbki. Pozycja ciała podczas poboru krwi ma wpływ na poziom tego hormonu. W przypadku, gdy pacjent oznacza poziom aldosteronu w pozycji pionowej (na siedząco), musi pozostać w takiej pozycji minimum dwie godziny przed pobraniem krwi. Oznaczenie stężenia hormonu na leżąco wymaga natomiast pobrania próbki po całonocnym leżeniu, tuż przed podniesieniem się z łóżka. Należy pamiętać, że na wynik badania wpływ mają także takie czynniki, jak stres czy wysiłek fizyczny, mogące okresowo podwyższać poziom hormonu.

Lekarz POZ podczas dokładnego wywiadu zapyta pacjenta o leki stale stosowane na stałe i doraźnie, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na poziom aldosteronu. Na wynik badania mają wpływ m.in niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki moczopędne, β- blokery, inhibitory konwertazy angiotensyny czy doustne leki antykoncepcyjne. Specjalista w niektórych przypadkach, dla uzyskania wiarygodnych wyników, może zalecić odstawienie leków na kilka dni przed badaniem. Pamiętaj, by nigdy na własną rękę nie decydować o zaprzestaniu przyjmowania leków.

Stężenia aldosteronu nie powinno się także oznaczać będąc ciężko chorym. Choroba może przyczynić się do obniżenia stężenia cholesterolu.

Jaki interpretować wyniki oraz jakie są normy stężenia aldosteronu we krwi?

Otrzymane wyniki zawsze należy skonsultować z lekarzem zlecającym badanie. Zakres prawidłowych wartości w osoczu dla aldosteronu wynosi 5-20 ng/dl, natomiast z dobowej zbiórki moczu 14-53 nol/24h.

Podwyższone stężenie aldosteronu może wskazywać na hiperaldosteronizm wtórny, wywołany zwykle przez odwodnienie, zespół nerczycowy, niewydolność serca lub przez zbyt małą ilość sodu w diecie. Natomiast zbyt niski poziom hormonu może wskazywać na hipoaldosteronizm, który może wynikać z nieprawidłowej pracy nerek, hipokaliemii, stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych czy występowania choroby Addisona. 

Pamiętaj, że wizytę u specjalisty możesz umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.