Czym jest białko całkowite?

Ludzki organizm produkuje duże ilości białek niezbędnych do jego funkcjonowania. Wiele z nich uwalnianych jest do układu krążenia. Białko całkowite to wszystkie białka krążące we krwi człowieka, na które składają się głównie albuminy i globuliny. Oprócz nich, obecne są także inne proteiny, takie jak fibrynogen, lipoproteiny, glikoproteiny lub białka ostrej fazy, które pojawiają się okresowo w zależności od stanu naszego organizmu. 

Stężenie białka całkowitego może ulec zmianie - gdy spada poniżej normy, mamy do czynienia ze zmniejszoną ilością albumin, zaś jego podwyższenie związane jest zazwyczaj ze zwiększonym poziomem globulin.

Białka obecne we krwi odpowiadają głównie za:

• procesy krzepnięcia;
• utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi w naczyniach krwionośnych;
• biorą udział w utrzymaniu odporności organizmu;
• transportują substancje odżywcze, leki, hormony, kwasy tłuszczowe i inne;
• odpowiadają za utrzymanie odpowiedniego pH.

Umów się do lekarza rodzinnego

Kiedy wykonuje się oznaczenie białka całkowitego we krwi?

Badanie białka całkowitego polega na oznaczeniu stężenia wszystkich białek obecnych we krwi. Wykonuje się je w przypadku podejrzenia:

• przewodnienia lub odwodnienia organizmu;
• chorobach wątroby i nerek;
• chorobach nowotworowych;
• zaburzeń krzepnięcia krwi i gojenia ran;
• niedożywienia;
• nieprawidłowości we wchłanianiu substancji z przewodu pokarmowego;
• zaburzeń w układzie odpornościowym;
• obecności procesu zapalnego.

Badanie zleca lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub specjalista, można je również wykonać na własną rękę w laboratorium diagnostycznym.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jak należy przygotować się do oznaczenia białka całkowitego?

Materiałem niezbędnym do oznaczenia białka całkowitego jest krew, pobierana najczęściej z żyły łokciowej. Do laboratorium należy zgłosić się na czczo, czyli co najmniej 6-8 godzin od ostatniego posiłku. Na 2-3 dni przed badaniem warto również zrezygnować ze spożywania alkoholu oraz nadmiernego wysiłku fizycznego.

Nie ma przeciwwskazań do wykonania takiego badania.

Jakie są prawidłowe normy ilości białka całkowitego?

Norma stężenia białka całkowitego we krwi wynosi od 60-80 gramów w litrze krwi (g/l). Zakresy norm mogą się jednak różnić, w zależności od wartości referencyjnych laboratorium wykonującego oznaczenie. Przy wynikach znajdziemy oznaczenia H/↑ lub L/↓, co oznacza odpowiednio powyżej lub poniżej prawidłowego przedziału. 

Wynik oznaczenia należy zawsze pokazać swojemu lekarzowi, który określi, czy stężenie białka jest prawidłowe. Jeśli wynik okaże się niepokojący, zleca on dalsze badania, między innymi proteinogram, mający na celu określenie, w której grupie białek mamy do czynienia z nieprawidłowością. Pozwala to w przybliżeniu określić jednostkę chorobową.

Co oznacza obniżone stężenie białka całkowitego?

Zmniejszone stężenie białka całkowitego może oznaczać:

• choroby wątroby, takie jak: nowotwory wątroby, WZW, marskość wątroby, uszkodzenia wątroby;
• niedożywienie;
• zaburzenia wchłaniania i trawienia;
• zwiększony metabolizm białek spowodowany posocznicą, nowotworami, gorączką lub w stanach pooperacyjnych;
• utratę białek z organizmu na skutek krwotoku, urazów, choroby nerek;
• przewodnienie organizmu.

Wartość białka całkowitego poniżej 45 g/l uznaje się za wartość krytyczną i wymaga szybkiej interwencji lekarza.

Co oznacza podwyższenie stężenia białka całkowitego?

Zwiększona produkcja białek jest charakterystyczna dla:

• nowotworów układu chłonnego, takich jak szpiczak mnogi;
• przewlekłych stanów zapalnych;
• chorób autoimmunologicznych;
• odwodnienia organizmu.

Wzrost stężenia ilości białka całkowitego we krwi powyżej 80 g/l oznacza zazwyczaj podwyższenie poziomu przeciwciał (immunoglobulin).

Jaki jest koszt oznaczenia białka całkowitego we krwi?

Jeśli oznaczenie białka całkowitego we krwi wykonujemy na własną rękę, zapłacimy za nie około 10-12 zł. W przypadku uzyskania skierowania od lekarza rodzinnego, takie oznaczenie jest refundowane przez NFZ.

Autor