Albuminy – czym są?

Ludzkie albuminy to białka stanowiące w osoczu ponad 60% wszystkich białek krwi. Produkowane są wyłącznie w wątrobie, gdzie w jej komórkach (hepatocytach) zachodzi ich synteza i następnie albuminy dostają się do krwiobiegu. Na dobę do krwi przenika 10-15 gramów albuminy, a jej okres półtrwania wynosi 18-20 dni. Jest to na tyle długi okres, że pomimo niedoborów białkowo-energetycznych w organizmie, albuminy będą przez dłuższy czas utrzymywać względną stabilność co może zaburzać wyniki w wykrywaniu szybkich zmian w stanie odżywienia.

Umów się do lekarza rodzinnego

Albuminy – jakie funkcje pełnią w organizmie?

Albuminy odpowiadają za utrzymanie prawidłowego ciśnienia onkotycznego, niezbędnego do zachowania prawidłowych proporcji między wodą zawartą we krwi, a wodą płynów tkankowych. Zapobiega to przenikaniu jej do otaczających tkanek, co mogłoby powodować powstawanie obrzęków i zagęszczenie krwi. Ponadto, spełniają kilka innych funkcji do których zalicza się:

• funkcję buforową – dzięki temu, że wiąże się zarówno z substancjami o odczynie kwaśnym, jak i zasadowym, chroni krew przed zmianą lub wahaniami pH;
• funkcję transportową – albuminy mają zdolność łączenia się z różnymi cząsteczkami i substancjami osocza (m.in. z hormonami, kwasami tłuszczowymi, witaminami, jonami metali, mikroelementami oraz lekami) i są odpowiedzialne za ich przenoszenie do docelowych tkanek i narządów;
• stanowią rezerwę białkową organizmu – mogą być wykorzystywane jako źródło aminokwasów do syntezy białek znajdujących się poza wątrobą.

Albuminy w surowicy – kiedy należy wykonać badanie ich stężenia?

Badanie stężenia albumin jest badaniem przesiewowym podczas diagnostyki schorzeń wątroby, nerek i jelit. Oznaczenie poziomu albuminy w surowicy ma również duże znaczenie u pacjentów niedożywionych, w stanie katabolizmu (np. u chorych z kacheksją nowotworową), ponieważ umożliwia – wraz z dodatkowymi markerami –  ocenę stanu odżywienia organizmu oraz przebieg wdrożonego leczenia żywieniowego. Ich badanie powinno się również wykonywać przed planowanymi operacjami. Lekarz może zlecić wykonanie badania albuminy w surowicy, gdy u pacjenta występują niepokojące objawy, są to m.in.:

• obrzęki i bóle brzucha;
• brak apetytu lub niezamierzona utrata masy ciała;
• nudności i wymioty;
• chroniczne zmęczenie;
• obrzęki nóg, kostek lub stóp;
• zmiana zabarwienia moczu i stolca;
• żółtaczka;
• świąd skóry;
• wielomocz (poliuria).

W zależności od występujących problemów zdrowotnych warto udać się do lekarza nefrologa, gastroenterologa czy medycyny rodzinnej. Do wybranego lekarza można umówić się bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Albuminy w surowicy – normy badania laboratoryjnego

Prawidłowe stężenie albuminy w surowicy mieści się w zakresie 35-55 g/l u osób dorosłych, 37-56 g/l u dzieci i młodzieży pomiędzy 7. a 19. rokiem życia i 46-74 g/l u noworodków i dzieci do 7. roku życia. 

Albuminy w surowicy – przygotowanie do badania

Próbka krwi do badania stężenia albuminy pobierana jest z żyły łokciowej. Pacjent powinien do badania przystąpić na czczo, czyli minimum 8 godzin po spożyciu ostatniego posiłku w ciągu dnia. Wyniki badania mogą być niemiarodajne po stosowaniu niektórych leków, dlatego badanie warto skonsultować z lekarzem, który może zlecić przerwę w przyjmowaniu leków na kilka dni przed jego wykonaniem.

Obniżone stężenie albuminy w surowicy

Spadek stężenia albuminy w surowicy (hipoalbuminemia) powstaje w wyniku:

• zmniejszenia syntezy białek w wątrobie w wyniku jej marskości czy uszkodzeń toksycznych;
• zwiększenia utraty białka w zespole nerczycowym, podczas masywnego krwawienia i rozległych oparzeń;
• nasilenia rozpadu białek w wyniku choroby nowotworowej, ciężkich infekcji i stanów zapalnych;
• ograniczenia podaży białek z pożywieniem – głodzenie, alkoholizm;
• zmniejszonego wchłaniania składników pokarmowych w chorobie Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, celiakii;
• rzadkiej choroby genetycznej – analbuminemii.

Spadek stężenia albuminy w surowicy (ok. 30 g/l) wskazują na niedobór składników białkowych z powodu niedożywienia. Natomiast drastyczne zmniejszenie ich stężenia rzędu 21 g/l (i mniejsze) wskazują nie tylko na ciężkie niedożywienie chorego, ale i na bardzo zaawansowaną dysfunkcję wątroby lub utratę albuminy, np. w zespole nerczycowym.

Podwyższone stężenie albuminy w surowicy

Stężenie albumin przekraczające normę może wskazywać na odwodnienie, ale nie zawsze powinno być powodem do niepokoju i nie ma dużego znaczenia diagnostycznego. Fizjologicznym zjawiskiem jest wzrost poziomu albumin u kobiet w III trymestrze ciąży oraz u niemowląt do 3-go miesiąca życia. Podwyższone stężenie albuminy często jest wynikiem stosowania niektórych leków (hormon wzrostu, insulina, sterydy anaboliczne) lub stosowania diety wysokobiałkowej.

Autor