Co to jest niedrożność jelit i jakie są jej rodzaje?

O niedrożności jelit, mówimy w momencie, kiedy dochodzi do zablokowania lub spowolnienia transportu treści pokarmowej przez jelita. Na chwilę obecną, możemy rozróżnić poniższe rodzaje niedrożności jelit: 

• niedrożność mechaniczna – mówimy o niej, jeżeli brak pasażu jelitowego jest wynikiem zamknięcia światła jelita przez przeszkodę lub ucisk z zewnątrz. W tym przypadku możemy dodatkowo wyróżnić: 
  • niedrożność z zatkania – najczęściej jest ona spowodowana rakiem jelita grubego, a rzadziej przez kamienie żółciowe, ciało obce, czy też nowotwór jelita cienkiego;
  • niedrożność z zadzierzgnięcia - jest wynikiem ugrzęźnięcia przepukliny w jej wrotach. Ten rodzaj dotyczy przeważnie jelita cienkiego lub wewnątrzotrzewnowej części jelita grubego. W tym przypadku, może dojść dodatkowo do martwicy ściany jelita;
• niedrożność porażenna - może być spowodowana przez wiele różnego rodzaju czynników, jednakże najczęściej jest wynikiem zabiegów operacyjnych przeprowadzanych w obrębie jamy brzusznej. Polega na zaburzeniu przewodzenia w układzie nerwowym autonomicznym. Wówczas może dojść do zahamowania perystaltyki jelit, które trwa od kilku godzin do nawet kilku dni. Innym czynnikiem, wywołującym ten rodzaj niedrożności jest np. zapalenie otrzewnej.

Umów się na wizytę do lekarza rodzinnego

Dieta a niedrożność jelit

W niektórych przypadkach masy kałowe mogą doprowadzić do zahamowania pasażu jelitowego, powodując objawy podobne do niedrożności jelita. Dlatego istotna jest odpowiednia dieta, która uniemożliwi powstawanie mas kałowych. W tym celu warto do swojego jadłospisu wprowadzić produkty zawierające błonnik - uważa się, że powinniśmy przyjmować minimum 40 g błonnika dziennie. Co więcej, warto również zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu - pamiętajmy, aby w ciągu dnia wypić co najmniej 2,5 litra płynów.

Objawy niedrożności jelit

W wyniku niedrożności jelit, możemy zaobserwować trzy podstawowe objawy: 

• ból brzucha, 
• wymioty,
• zatrzymanie stolca, a także wiatrów. 

Objawy te nie powinny być bagatelizowane - po ich zaobserwowaniu powinniśmy jak najszybciej udać się do lekarza POZ. Nasilenie jednego z objawów czasem sugeruje nam, w którym odcinku przewodu pokarmowego doszło do powstania niedrożności. 

W przypadku niedrożności zlokalizowanej w górnej części przewodu pokarmowego, głównym objawem będą zazwyczaj częste i uporczywe wymioty, a zatrzymanie stolca i gazów może być w ogóle niezarejestrowane. 

Jeżeli jednak niedrożność jelit wystąpiła w dolnej części przewodu pokarmowego, głównym obserwowanym objawem będzie zatrzymanie wiatrów i stolca, a wymioty pojawią się dopiero później.

Niedrożność jelit - inne objawy

Warto również pamiętać, że treść jelitowa to nie tylko to, co jest dostarczane do organizmu wraz z pokarmem i napojami. Przez cały czas przewód pokarmowy wydziela do swojego światła różnego rodzaju wydzieliny. W ciągu dnia mogą one osiągnąć objętość nawet 8 litrów – w przypadku osoby zdrowej, większość wydzieliny jest ponownie wchłaniana z jelit. W przypadku niedrożności wydzieliny nie są jednak wchłaniane. Z tego powodu może dochodzić do obfitych wymiotów, mimo że od dłuższego czasu pacjent nic nie jadł, ani nie pił. Dodatkowo z tego powodu można zaobserwować zwiększające się wzdęcie brzucha.

Leczenie niedrożności jelit

Sposób leczenia niedrożności jelit jest w głównej mierze uzależniony od rodzaju niedrożności.  

Głównym sposobem leczenia mechanicznej niedrożności jelit jest interwencja chirurgiczna – jednak nie jest to jedyna dostępna forma radzenia sobie z niedrożnością. Decyzja o tym, czy potrzebna jest natychmiastowa operacja zawsze należy do chirurga.  

Leczenie porażennej niedrożności jelit często nie jest wymagane. Jeżeli jest ono następstwem przebytego zabiegu, wówczas niedrożność jelit jest zjawiskiem całkowicie fizjologicznym – po odpowiednim czasie jelita powrócą do normalnego funkcjonowania.  

Jeżeli jednak mamy do czynienia z niedrożnością porażenną, wywołaną choroba, np. zapaleniem otrzewnej, wówczas nie leczymy samej niedrożności jelit, a chorobę przez którą jest ona spowodowana. 

Wizytę u lekarza możesz w łatwy sposób zarezerwować przy pomocy portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Nowakowski, M., Szczepanek, M., Ciećkiewicz, J. (2021). Niedrożność mechaniczna jelit. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.25.2. (Dostęp: 11.11.2022).
2. Perek, D. Niedrożność jelit. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.71.13.2.17.3.4.1. (Dostęp: 11.11.2022).
3. Komorowski, A.L. (2021). Niedrożność przewodu pokarmowego. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/jelitocienkie/165274,niedroznosc-przewodu-pokarmowego. (Dostęp: 11.11.2022).
4. Cichocka, A. (2012). Dieta przy zaparciach. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/lista/70640,dieta-przy-zaparciach (Dostęp: 11.11.2022).

Autor