Jakie są rodzaje bólu?

Literatura medyczna wymienia dwa główne rodzaje bólu: ostry i przewlekły.

Ból ostry

Jest to nagłe, silne doznanie występujące w reakcji na bodziec np. uraz lub konkretnej sytuacji np. reakcja po zabiegu chirurgicznym. Ból ostry charakteryzuje się ciągłym pobudzeniem układu współczulnego i wewnątrzwydzielniczego. Choć charakteryzuje się stosunkowo krótkim czasem trwania (do około miesiąca) i zazwyczaj pozytywną reakcją na środki przeciwbólowe, przy nieskutecznym lub całkowitym braku leczenia, przekształca się stopniowo w ból przewlekły.

Ból przewlekły

Jest to przetrwały ból utrzymujący się znacznie dłużej niż szacunkowy czas gojenia się tkanek. Przyjmuje się, że ból przewlekły opisuje się powyżej 3 miesięcy. Długotrwałe działanie bólu powoduje zaburzenie homeostazy organizmu, co prowadzi do dysfunkcji narządów i układów. Oznacza to, że skuteczność leczenia jest zdecydowanie mniejsza, a pacjent dotknięty bólem przewlekłym, może wykazywać cechy wzmożonego napięcia mięśniowego w tej okolicy.

Umów dogodny termin telewizyty u lekarza rodzinnego

Przyczyny bólu mięśni i stawów

Wśród najczęstszych przyczyn bólu mięśni i stawów wyróżnia się:

• Przetrenowanie i nadmierny wysiłek fizyczny - najczęściej bóle mięśni są spowodowane nadmiernym przeciążeniem mięśni w wyniku aktywności fizycznej (treningu). Zarówno zbyt mocny trening, jak i nieprawidłowa technika może prowadzić do bólu mięśni lub stawów.
• Urazy mechaniczne - najczęstszą pourazową przyczyną bólu mięśni i stawów są skręcenia, złamania, zwichnięcia czy naderwania. Bezpośredni uraz tkanek miękkich bądź kości prowadzi do natychmiastowej reakcji bólowej
• choroby - ból mięśni i stawów może być również spowodowany toczącą się w organizmie chorobą. Jakie choroby powodują ból mięśni i stawów? Najczęściej wyróżnia się zapalenia stawów (reumatoidalne zapalenie stawów), choroby autoimmunologiczne (toczeń układowy, twardzina układowa, zapalenie wielomięśniowe). Częstym schorzeniem powodującym silne bóle jest również fibromialgia. Jest to choroba charakteryzująca się bólem mięśni i stawów oraz występowania charakterystycznych punktów tkliwych na ciele, co skutkuje zmęczeniem, zaburzeniami snu i nastroju co znacząco pogarsza funkcjonowanie w życiu codziennym.
• Infekcje wirusowe - przyczyną bólu mięśni może być także rozwijająca się infekcja w organizmie. Najczęściej bóle mięśni i stawów powoduje grypa, która znacząco osłabia organizm.

Jak walczyć z bólem mięśni i stawów?

Najważniejsze jest znalezienie przyczyny bólu. Urazy należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem, który zadecyduje o dalszym leczeniu. Przewlekłe dolegliwości bólowe najczęściej wiążą się z konkretną chorobą, wówczas jej wykrycie jest równie ważne, gdyż potrzebne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia.

Do jakiego lekarza zwrócić się z bólem mięśni i stawów?

W przypadku urazów mechanicznych najlepiej skorzystać z porady ortopedy. Jeśli ból związany jest z infekcją najlepiej udać się w pierwszej kolejności do lekarza rodzinnego. W przypadku chorób autoimmunologicznych należy zwrócić się do odpowiedniego specjalisty – immunologa, reumatologa lub neurologa.

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Domowe sposoby na bóle mięśni i stawów

Ze względu na to, że najczęstszym problemem bólu mięśniowego jest przetrenowanie, domowe sposoby ograniczają się do odpowiedniej regeneracji oraz ciepłej kąpieli lub masażu miejsc bolesnych w celu zmniejszenia napięcia mięśniowego spowodowanego nadmiernym wysiłkiem.

W przypadku niewielkich urazów (np. uderzenie) warto zastosować chłodne okłady w miejsce bólu. Niezwykłą popularnością cieszą się również okłady z liści kapusty, które można stosować na obolałe stawy

W domowej apteczce warto posiadać maść lub żel przeciwbólowy. Taki produkt z apteki dzięki zawartości substancji czynnej – np. etofenamat, diklofenak, działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie i może pomóc w pierwszych dniach po niewielkim urazie.

Należy jednak pamiętać, że domowe sposoby nie sprawdzą się na wszystko i w przypadku poważnych urazów konieczna jest wizyta u specjalisty, który zaleci odpowiednie leczenie najpewniej z zastosowaniem odpowiedniej farmakoterapii.

W przypadku bólu mięśni i stawów najczęściej stosuje się leczenie niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, zawierającymi ibuprofen, naproksen, ketoprofen.

Bibliografia:

1. Karwacki, M. (2014). Czym jest ból? Dlaczego wyróżnia się ból ostry i przewlekły? Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.12.3.1. (dostęp 10.2023)
2. Kocot-Kępska, M. (2015). Ból mięśniowo-szkieletowy- epidemiologia, patofizjologia, leczenie. Medycyna praktyczna. Dostępne na : https://www.mp.pl/bol/wytyczne/119763,bol-miesniowo-szkieletowy-epidemiologia-patofizjologia-leczenie (dostęp 10.2023)
3. Nicpoń, K. (2007). Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa, Polski Przegląd Neurologiczny, tom 3, nr 4, str. 237-248. Dostępne na: https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/viewFile/20100/15803 (dostęp 10.2023)

Autor