Toczeń − co to za choroba?

Toczeń rumieniowaty układowy to choroba autoimmunologiczna, która atakuje własne komórki i tkanki, uszkadzając je i wywołując stan zapalny. Toczeń najczęściej atakuje układ mięśniowo-szkieletowy, układ nerwowy, układ sercowo-naczyniowy, nerki i skórę. Według badań, częściej chorują kobiety niż mężczyźni.

Umów się do lekarza rodzinnego

Przyczyny tocznia

Niestety nie są znane dokładne przyczyny występowania tocznia. Liczne publikacje medyczne wskazują jednak kilka czynników, które mogą sprzyjać jego powstawaniu, są to czynniki:

• środowiskowe − wrażliwość na promieniowanie UV, powikłania po infekcjach, stosowanie niektórych leków,
• hormonalne − związane z produkcją prolaktyny i estrogenu,
• genetyczne.

Toczeń pod wieloma względami wciąż stanowi nierozwikłaną zagadkę medyczną.

Objawy tocznia

Objawy kliniczne tocznia mogą być bardzo zróżnicowane. Oznacza to, iż przebieg choroby może być różny u każdego pacjenta. Wyróżnia się objawy zagrażające i niezagrażające życiu. Najczęściej pacjenci zauważają rumień na twarzy − okrągły lub w kształcie motyla, ale do równie częstych objawów należą:

• zapalenia stawów i mięśni,
• owrzodzenia jamy ustnej,
• objawy ogólne, takie jak np. zmęczenie, stan podgorączkowy lub gorączka, bóle głowy.

Objawy, które świadczą o zaawansowanej chorobie lub ciężkim przebiegu, to:

• zapalenie płuc,
• zapalenie osierdzia,
• zapalenie opłucnej,
• drgawki.

Jak rozpoznać obecność tocznia?

Najważniejszym badaniem diagnostycznym w przypadku wykrycia tocznia, obok wywiadu lekarskiego, jest badanie krwi na obecność przeciwciał przeciwjądrowych ANA. W późniejszym przebiegu wykrywane są kolejne przeciwciała: anty-Ro i anty-dsDNA. 

Ze względu na niespecyficzny przebieg objawów tocznia w początkowym etapie choroby i jego podobieństwo do innych schorzeń, konieczna jest diagnostyka różnicowa z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS), białaczką czy zespołem Sjogrena.

Leczenie tocznia

Różnorodny obraz kliniczny może prowadzić do późnej diagnozy, co grozi nieodwracalnym uszkodzeniem tkanek i narządów. Celem, jaki stawiają sobie lekarze w leczeniu tocznia rumieniowatego, jest zahamowanie postępujących uszkodzeń narządów i tkanek oraz zapobieganie nawrotom choroby.

W celu dobrania odpowiedniego sposobu leczenia, należy określić postać choroby, stopień uszkodzenia narządów, obecność chorób współistniejących oraz to, jaka jest obecnie aktywność choroby. Lekarze najczęściej w tym celu posługują się specjalnymi skalami  − BILAG, SLEDAI i SLAM.

Niezbędnym i głównym sposobem walki z tą chorobą jest leczenie farmakologiczne. Zależy ono od rodzaju i nasilenia objawów. Najczęściej opiera się na czterech podstawowych grupach leków:

• niesteroidowych lekach przeciwzapalnych (NLPZ),
• lekach przeciwmalarycznych,
• kortykosteroidach,
• lekach immunosupresyjnych i cytotoksycznych.​

Toczeń − ważne informacje dla osób chorych

Osoby chorujące na tę chorobę powinny kontrolować swój stan zdrowia u lekarza reumatologa oraz innych specjalistów, m.in. dermatologa, nefrologa czy neurologa, którzy dodatkowo wspomagają proces leczniczy tocznia. Zalecane jest również stosowanie zabezpieczenia przed promieniowaniem UV.

Dla osób cierpiących na toczeń wskazana jest zdrowa i odpowiednio zbilansowana dieta, która pomaga wzmocnić organizm i wspomaga go w walce z chorobą. Podejmowanie regularnej aktywności fizycznej również pozytywnie wpływa na pacjentów i ich samopoczucie.

Jeśli chcesz umówić się do specjalisty i uzyskać wsparcie w walce z chorobą, możesz skorzystać z platformy LekarzeBezKolejki.pl i zarezerwować wizytę bez wychodzenia z domu.

Autor