Hipogonadyzm – co to jest?

Hipogonadyzmem nazywamy stan charakteryzujący się zaburzeniami w funkcjonowaniu układu rozrodczego. Schorzenie to może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Hipogonadyzm prowadzi do zaburzenia funkcjonowania jajników i jąder, a co za tym idzie do niepłodności, zaburzenia cech płciowych, a także do pogorszenia współżycia seksualnego. 

W chwili obecnej wyróżnia się dwa rodzaje hipogonadyzmu:

• hipogonadyzm hipogonadotropowy – jest on spowodowany zaburzeniem wydzielania hormonów przysadkowych (zwanych również gonadotropinami), takich jak lutropina (LH) oraz hormon folikulotropowy (FSH), odpowiedzialnych za pobudzanie gonad do produkcji hormonów płciowych;
• hipogonadyzm hipergonadotropowy – charakteryzuje się zaburzeniem wydzielania hormonów płciowych przez gonady. Z tego powodu przysadka nie otrzymuje zwrotnego sygnału o zaprzestaniu wydzielania hormonów LH i FSH – zamiast tego stale wydziela te hormony w celu stymulacji gonad. Dochodzi wówczas do podwyższonego stężenia hormonów przysadki we krwi. 

Istnieje wiele przyczyn hipogonadyzmu. Do jego rozwoju może dojść na każdym etapie życia, począwszy od życia płodowego, na wieku rozrodczym i meno- czy andropauzie kończąc.

Umów się do endokrynologa

Hipogonadyzm u mężczyzn

W przeważającej liczbie przypadków hipogonadyzm hipergonadotropowy u mężczyzn spowodowany jest chorobami o podłożu genetycznym. Przyczyną może więc być np. zespół Klinefeltera, zapalenie jąder we wczesnym etapie życia, wady wrodzone, ekspozycja na promieniowanie, choroby matki w trakcie ciąży czy chemioterapia.

Hipogonadyzm hipogonadotropowy jest natomiast często spowodowany urazami, procesami zapalnymi występującymi w obrębie czaszki, chorobą nowotworową lub jej przerzutami, a także dopingiem farmakologicznym, przewlekłą ekspozycją na stres czy defektami genetycznymi i schorzeniami o podłożu psychicznym.

Objawy hipogonadyzmu u mężczyzn

Podczas hipogonadyzmu u mężczyzn dochodzi do zaniku lub braku rozwoju drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych. Zaliczamy do nich rozwój:

• prącia,
• moszny,
• owłosienia typowego dla mężczyzn,
• niskiej barwy głosu,
• jabłka Adama,
• odpowiednich proporcji ciała.

Hipogonadyzm u kobiet

W przypadku hipogonadyzmu hipogonadowego u kobiet wyróżniamy ten o podłożu:

• pierwotnym – występuje w okresie przedpokwitaniowym i jest całkowicie naturalny;
• wtórnym – będący najczęściej wynikiem chorób o podłożu genetycznym, mutacji czy też niedoborów hormonów gonadotropowych.

Hipogonadyzm hipergonadotropowy wynika natomiast przede wszystkim z wad genetycznych, chorób nadnerczy, niedoboru enzymów czy też uszkodzenia jajników.

Objawy hipogonadyzmu u kobiet

Objawy towarzyszące hipogonadyzmowi u kobiet charakteryzują się przede wszystkim brakiem rozwoju drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych, do których zaliczamy rozwój:

• narządów płciowych wewnętrznych i zewnętrznych (macica, jajowody, itd.),
• owłosienia typowego dla kobiet,
• odpowiedniej budowy miednicy (poszerzenie bioder).

Co więcej, u kobiet dochodzi często także do zaburzeń miesiączkowania.

Leczenie hipogonadyzmu

Dzisiejsza medycyna jest w stanie leczyć jedynie hipogonadyzm hipogonadotropowy. Za diagnozę choroby, a także prowadzenie leczenia zazwyczaj odpowiada lekarz endokrynolog. Niejednokrotnie w celu postawienia diagnozy należy udać się najpierw do lekarza rodzinnego, który w przypadku podejrzenia hipogonadyzmu skieruje pacjenta do endokrynologa.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz w łatwy sposób umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie sprowadza się do podawania hormonów gonadotropowych. Niestety często, mimo zastosowanego leczenia, nie jest możliwe przywrócenie płodności. W takiej sytuacji należy sięgnąć po bardziej zaawansowane sposoby leczenia, warto skorzystać także z pomocy kliniki leczenia niepłodności.