Jak wygląda koślawość kolan?

Koślawość kolan jest jedną z częstszych wad postawy dotyczącą kończyn dolnych. Ułożenie nóg opisywane jest jako obraz “X”, gdyż podczas swobodnego stania, zauważyć można zaburzoną oś stawu – kolana zbliżają się do siebie, a kostki przyśrodkowe w obrębie stóp są od siebie oddalone. O koślawości kolan mówi się, gdy odległość kostek przyśrodkowych jest większa niż 5 cm. Należy jednak pamiętać, że w niektóry sytuacjach koślawienie kolan jest fizjologiczne i stanowi prawidłowy cykl rozwoju.

Kiedy kolana koślawe są zjawiskiem prawidłowym?

Koślawość kolan najczęściej można zaobserwować u dzieci. To u nich w wieku około 2 lat zaczyna pojawiać się zarys zbliżania kolan do siebie. Najbardziej widoczne jest to w wieku przedszkolnym, ok. 4. roku życia. Zjawisko to jest prawidłową faza rozwoju, która stopniowo doprowadza do prawidłowego ustawienia kolan. W wieku około 7 lat oś kończyny ustawia się prawidłowo, a po wcześniejszym koślawieniu nie ma śladu. Tak więc w początkowych latach życia dziecka jest moment, w którym koślawość kolan jest całkowicie normalna i prawidłowa. Nie powoduje ona dolegliwości bólowych oraz ustępuje około 7. roku życia. Jeśli jednak masz starsze dziecko i zauważasz tendencję do koślawości, warto zwrócić się do ortopedy lub fizjoterapeuty.

W celu umówienia się do wybranego specjalisty, skorzystaj z portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Umów się do ortopedy

Jak sprawdzić czy dziecko ma kolana koślawe?

Najprostszym sposobem jest zrobienie testu. Potrzebny jest do tego centymetr krawiecki lub miarka. Dziecko staje swobodnie łącząc ze sobą kolana. Za pomocą centymetra należy zmierzyć odległość kostek przyśrodkowych (stóp) od siebie. Za normę uznaje się odległość około 5 cm. Jeśli wartość jest większa, mówi się o koślawości. 

Inną metodą jest wykonanie RTG posturalnego kończyn dolnych w pozycji stojącej. Jest to zdjęcie ukazujące obie kończyny, z których radiolog lub lekarz ortopeda może odczytać kąt koślawości.

Kolana koślawe u dorosłych

Zauważenie koślawości kolan u osób dorosłych nie jest sytuacją fizjologiczną i należy zastanowić się nad jej przyczyną oraz wdrożeniem odpowiednich działań. W celu unormowania zaburzonej osi warto zwrócić się o pomoc do fizjoterapeuty, gdyż takie ustawienie będzie prowadziło do poważnych uszkodzeń w obrębie stawu kolanowego oraz dysbalansu mięśniowego, co może powodować problemy z płaskostopiem, bóle bioder czy nawet kręgosłupa.

Przyczyny koślawych kolan

Odnalezienie przyczyny nieprawidłowej osi kończyn jest ważne ze względu na możliwość wdrożenia odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Wśród przyczyn przetrwałego koślawienia kolan wyróżnia się:

• otyłość,
• zaburzenia balansu mięśniowego,
• dysplazję,
• przodopochylenie miednicy, powodujące ustawienie kości udowych w rotacji wewnętrznej,
• urazy i złamania w obrębie kości kończyn dolnych,
• krzywicę,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• wady w obrębie stóp (np. płaskostopie).

Ćwiczenia na koślawe kolana

Ważnym elementem terapii jest dostrzeżenie problemu. Koślawość kolan prowadzi do rotacji wewnętrznej kości udowej. W trakcie ćwiczeń staramy się więc odwrócić tą pozycję poprzez ustawianie kończyn w rotacji wewnętrznej. W postępowaniu przeciwdziałającym koślawieniu kolan ważne są zarówno ćwiczenia, jak i profilaktyka, dlatego jeśli zauważysz, że ulubioną pozycją siedzenia dziecka jest tzn. siad “W”, staraj się go poprawiać, aby przyjmowało pozycję siadu skrzyżnego. 

Przykładowe ćwiczenia na koślawe kolana:

1. Usiądź w siadzie prostym. Jedną nogę zegnij w stawie kolanowym, a stopę połóż na drugim kolanie. Ręką lekko naciskaj na kolano, które jest w zgięciu
2. Połóż się na plecach na macie. Złącz stopy. Weź w ręce piłkę i trzymaj ją za głową. Podawaj piłkę do stóp i odwrotnie
3. Do tego ćwiczenia użyj taśmy. Połóż się na plecach. Taśmę zahacz o obie stopy. Zbliżaj jedną kończynę dolną do klatki piersiowej zginając w stawie kolanowym i zwracając uwagę na ustawienie kolana na zewnątrz. Druga noga leży w tym czasie wyprostowana na macie. Powtórz to około 10 razy, a następnie zmień nogę ćwiczącą.