Co to jest nadżerka?

Termin „nadżerka” oznacza ubytek komórek nabłonkowych w danej tkance. Jest to termin bardzo szeroki, obejmujący wszystkie takie przypadki, niezależnie od ich lokalizacji czy przyczyny wystąpienia. I tak też nadżerką jest np. wrzód żołądka, afta czy zajad w kąciku ust, jednak zazwyczaj lekarze używają tego terminu do opisania takiej zmiany w szyjce macicy.

Przyczyny powstawania nadżerki szyjki macicy

Nadżerka szyjki macicy jest zmianą widoczną w badaniu ginekologicznym – miejsce nadżerki jest czerwone, o nierównej powierzchni. Często u pacjentki pojawia się także stan zapalny. Przyczyny takiej nadżerki mogą być różne – od infekcji intymnych spowodowanych przez zakażenia bakteryjne i grzybicze (np. drożdżycę), po urazy mechaniczne.

Nadżerka a ektopia

Ektopia w szyjce macicy nie jest tożsama z nadżerką. Ta polega na zastąpieniu nabłonka wielowarstwowego płaskiego - charakterystycznego dla szyjki macicy, przez nabłonek gruczołowy, który u większości kobiet występuje w dalszej części narządu.  Ektopia może występować fizjologicznie nawet u około jednej trzeciej pań. Ze względu na wygląd nabłonka gruczołowego, który jest bardziej przekrwiony i ma ciemniejszą barwę, może on być błędnie zdiagnozowany jako nadżerka. Co więcej, zdarza się, że lekarz ginekolog w pewnym uproszczeniu używa określenia „nadżerka” dla obu przypadków - także dla ektopii. W trosce o jasność komunikacji zawsze warto porozmawiać z lekarzem o swoich wątpliwościach.

Kiedy ektopia lub nadżerka wymagają leczenia?

Na ogół ektopia jest stanem fizjologicznym, który nie wymaga leczenia. Z kolei nadżerka jest bardziej poważną zmianą. Nawet, jeśli przebiega bezobjawowo, może w przyszłości prowadzić np. do raka szyjki macicy. Z tego powodu ważne jest wykonywanie badań kontrolnych oraz właściwa profilaktyka. W przypadku pojawienia się symptomów takich jak białawe upławy, plamienia i krwawienia między miesiączkami, ból i dyskomfort po lub w trakcie stosunku seksualnego – należy niezwłocznie udać się do ginekologa.

Diagnostyka nadżerki szyjki macicy

Aby postawić prawidłową diagnozę, konieczne może być wykonanie cytologii, testu na obecność wirusa HPV lub kolposkopii.

Cytologia jest powszechnie wykonywanym badaniem przesiewowym polegającym na zebraniu komórek nabłonka z szyjki macicy i ich ocenie pod mikroskopem. Wirus brodawczak ludzki (HPV) znacząco zwiększa niebezpieczeństwo rozwinięcia się zmian nowotworowych w obrębie szyjki macicy, dlatego ważne jest określenie, czy pacjentka jest jego nosicielką. Kolposkopia polega natomiast na obserwacji pochwy i szyjki macicy przy pomocy specjalnego urządzenia – kolposkopu. Jest to bardzo pomocne badanie przy diagnostyce zmian nadżerkowych i infekcji intymnych.

Terapia nadżerki

• leki – najczęściej leki przeciwzapalne, ewentualnie zwalczające przyczynę infekcji (bakterie, grzyby, wirusy),
• kriokoagulacja – tzw. wymrażanie zmiany,
• elektrokonizacja – wycinanie zmian nożem elektrycznym (pętlą elektryczną). Jest bardziej inwazyjne od krioterapii i wymaga znieczulenia,
• fotokoagulacja – zastosowanie lasera do wycięcia zmiany,
• chirurgiczne usunięcie zmiany za pomocą skalpela.​

Czy nadżerka szyjki macicy zagraża ciąży?

Objawy zwłaszcza zaawansowanej nadżerki powodują dyskomfort podczas stosunku i utrudniają zajście w ciążę, dlatego już na etapie planowania ciąży należy wyleczyć zdiagnozowaną nadżerkę. Zwykle wykorzystuje się wtedy mniej inwazyjne metody, niepozostawiające blizn na szyjce macicy. Jeśli nadżerka zostanie wykryta w ciąży, na ogół stosuje się jedynie farmakoterapię, a ewentualne zabiegi chirurgiczne na ogół odracza się do okresu po porodzie. Sama w sobie nadżerka nie zagraża ciąży, niebezpieczne natomiast mogą być patogeny za nią odpowiedzialne, dlatego każdy przypadek wymaga skrupulatnej diagnostyki w gabinecie ginekologicznym.

Pamiętaj, że wizytę u ginekologa oraz innych specjalistów możesz z łatwością umówić za pośrednictwem serwisu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor