Czym jest powiększenie tarczycy?

Termin powiększenie tarczycy, inaczej wole tarczycy, jest jedną z cech choroby tarczycy. Jak sama nazwa wskazuje, charakteryzuje się zwiększeniem rozmiarów tarczycy, co jest wyczuwalne palpacyjnie, a zazwyczaj bez problemu wole można zauważyć również wzrokowo. Takie zjawisko może być oznaką wielu nieprawidłowości. 

Powiększenie tarczycy stwierdza się w momencie, gdy podczas badania USG lekarz ustali, iż objętość tego gruczołu przekracza górną normę dla danej płci. U osób dorosłych masa gruczołu tarczowego wynosi około 15-30 g, objętość natomiast dochodzi do około 18-20 ml u kobiet, a u mężczyzn do 25 ml. Prawidłowo funkcjonująca tarczyca jest nieodczuwalna oraz niewidoczna dla pacjenta.

Umów się do endokrynologa

Powiększenie tarczycy – przyczyny i rodzaje

Przyczyn powiększenia tarczycy może być naprawdę wiele. Do najbardziej powszechnych czynników powodujących wystąpienie wola tarczycy zaliczamy: 

• zapalenie tarczycy,
• niedobory jodu,
• choroba Gravesa-Basedowa,
• choroba Hashimoto,
• zwiększenie zapotrzebowania na hormony tarczycy, np. podczas ciąży,
• nowotwór złośliwy (rzadko).

Ze względu na budowę wyróżniamy kilka rodzajów wola tarczycy. Oto one:

• wole miąższowe – powiększenie tarczycy bez obecności guzków,
• wole guzkowe – objawiające się obecnością guzków,
• wole guzkowo-miąższowe – będące połączeniem dwóch poprzednich.

Wole, ze względu na czynność tarczycy, możemy dodatkowo podzielić na:

• obojętne – bez zaburzeń hormonalnych,
• nadczynne – wzmożone wydzielanie hormonów tarczycy,
• niedoczynne – osłabione wydzielanie hormonów tarczycy.

Objawy powiększenia tarczycy

W niektórych przypadkach, powiększenie tarczycy może nie dawać silnych objawów, za wyjątkiem zwiększenia obwodu szyi. Jeśli jednak powiększanie się tarczycy postępuje szybko i towarzyszy temu powstawania guzków na tarczycy, wówczas może dojść do uczucia ucisku w gardle lub chrypki. W przypadku zaawansowanego wola tarczycy, pacjent odczuwa również trudność w oddychaniu oraz ma problem ze swobodnym połykaniem pokarmów.

Zgodnie z klasyfikacją WHO, wole można określić według następującej skali:

• stopień 0 – brak wola,
• stopień 1 – wole wyczuwalne palpacyjnie, niewidoczne podczas naturalnego ułożenia głowy,
• stopień 2 – wole palpacyjnie wyczuwalne i widoczne podczas naturalnego ułożenia głowy.

Badania wykonywane w przypadku powiększonej tarczycy

W przypadku wystąpienia powiększonej tarczycy, należy zgłosić się na podstawowe badania do lekarza rodzinnego lub internisty, który w razie potrzeby skieruje pacjenta na dalszą diagnostykę. Początkowo lekarz wykonuje badania fizykalne oraz przeprowadza z chorym szczegółowy wywiad. Jeśli specjalista potwierdzi obecność zwiększonego obwodu szyi, zostaną zlecone kolejne badania, mające na celu dokładną diagnostykę.

Najczęściej wykonuje się oznaczenie stężenia TSH oraz USG tarczycy, w celu ustalenia przyczyny nieprawidłowości . Badanie USG, które jest kluczowe do oceny m.in. wielkości tarczycy, daje również możliwość kontrolowania wielkości tarczycy na przestrzeni czasu i pozwala oceniać efekty stosowanej terapii. W przypadku podejrzeń wola zamostkowego lub nowotworu, lekarz może również zlecić dodatkowe badania obrazowe, np. RTG lub rezonans magnetyczny.

Leczenie powiększonej tarczycy

Sposób leczenia jest uzależniony od przyczyny powodującej powiększenie tarczycy. Nie zawsze obecność powiększonej tarczycy wymaga natychmiastowego wdrożenia działań leczniczych. Jeśli mamy do czynienia z wolem obojętnym, a ogólny stan zdrowia pacjenta jest dobry, wskazane jest regularne monitorowanie tarczycy u lekarza. W niektórych przypadkach, np. przy utrudnionym oddychaniu czy raku tarczycy, konieczne jest leczenie operacyjne.

Każdy przypadek jest inny i musi zostać rozpatrzony indywidualnie przez lekarza endokrynologa, a w przypadku nowotworu – onkologa, który we współpracy z pacjentem podejmuje decyzje o zastosowaniu konkretnego leczenia. Jeśli potrzebujesz porady lekarskiej, możesz zapisać się na wizytę bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.