Szyszynka i jej budowa

Szyszynka, zwana również ciałem szyszkowatym, jest stożkowatą i niewielką strukturą o szaro czerwonawej barwie. Narząd ten ma stosunkowo niewielkie rozmiary, jej szerokość wynosi od 3 do 5 mm, a długość od 5 do 8 mm. Około 90% wszystkich komórek szyszynki to pinealocyty. Ich cechą charakterystyczną są duże i pęcherzykowate jądra oraz obecność wypustek cytoplazmatycznych kończących się w sąsiedztwie naczyń krwionośnych. Ponadto, składa się ona również z komórek glejowych, komórek nerwowych, fibroblastów, limfocytów, makrofagów oraz komórek tucznych. Szyszynka jest gruczołem wydzielniczym, w którym komórki pinealocyty odpowiadają za produkcję melatoniny - hormonu odpowiedzialnego za rytm dobowy i sen. Szyszynka pełni w organizmie wiele ważnych funkcji, a przede wszystkim odpowiada za zdrowy sen.

Melatonina – hormon szyszynki i jej wpływ na sen

Produkcja melatoniny jest ściśle związana z rytmem dobowym i światłem. Powstaje z tryptofanu, który dostarczany jest wraz z pożywieniem, a w wyniku jego przekształceń wytwarzana zostaje również serotonina. Ponieważ melatonina nazywana jest hormonem snu, jej produkcja wzrasta wraz z nastaniem ciemności. W trakcie dnia jej synteza znacznie spada, natomiast bliżej nocy (pomiędzy godziną 24 a 3) jest jej znacznie więcej. Rytm dobowy u ludzi pojawia się pomiędzy 6. a 9. tygodniem życia, natomiast w pełni wykształca się do 27. tygodnia. Ilość melatoniny zależy również od wieku. U dzieci jej synteza jest trzy razy większa niż u dorosłych, a u osób po 80 roku życia, stężenie melatoniny jest od 5 do 10 razy mniejsze niż u młodych ludzi. Związane jest to z wapnieniem struktur szyszynki. Melatonina katabolizowana jest głównie w wątrobie i wydalana jest z moczem i kałem. Działanie melatoniny polega na kształtowaniu całego rytmu dobowego dnia i zegara biologicznego. Poprawia sen fizjologiczny, a dodatkowo uważa się, że ma zdolność wymiatania wolnych rodników tlenowych. W przypadku osób mających pracę zmianową, rytm dobowy i wydzielanie melatoniny przez szyszynkę ulega zaburzeniom. Rozregulowanie zegara biologicznego może prowadzić do wielu schorzeń, a w tym do chorób nowotworowych, głównie raka piersi, cukrzycy, zaburzeniami wydzielania insuliny czy tolerancji glukozy oraz nadwagi i otyłości. Produkcja melatoniny powoduje, że stajemy się senni, a organizm domaga się odpoczynku. Ponadto, hormon ten bierze udział w stabilizowaniu temperatury ciała i regulacji pracy tarczycy. 

Szyszynka i bezsenność

Bezsenność jest często występującym problemem wśród populacji. Szczególnie starsi ludzie skarżą się na kłopoty ze snem. Jest to ściśle powiązane ze zdolnością szyszynki do pracy i wydzielaniem melatoniny. Brak snu może okazać się bardzo szkodliwy i zgubny dla organizmu. Bezsenność powoduje pogorszenie kondycji zarówno fizycznej jak i psychicznej, stany nerwicowe, a także nasilenie objawów współistniejących chorób. Melatoninę możemy znaleźć w aptekach jako naturalny substytut tej produkowanej przez szyszynkę. Stosowanie jej daje szansę na przywrócenie naturalnego rytmu dobowego i zegara biologicznego. Osoby cierpiące na bezsenność, rozważające wprowadzenie leczenia melatoniną, powinny skonsultować to z lekarzem, który dokładnie określi problem i zapisze odpowiednią dawkę tej substancji. Warto pamiętać, iż melatonina musi być stosowana w odpowiednich porach, gdyż przyjęta o niewłaściwym czasie, może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego.

Inne funkcje szyszynki

Szyszynka oprócz wpływu na prawidłowy rytm dobowy posiada jeszcze kilka innych ważnych funkcji w organizmie. Melatonina produkowana przez szyszynkę ściśle wiąże się prawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego. Odgrywa ona ważna rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Uważa się, iż zmiany sezonowe jak i okołodobowe w układzie immunologicznym mogą być zależne od wydzielania melatoniny i są przez nią kontrolowane. Eksperci twierdzą, iż melatonina może wywierać wpływ na wydzielanie prolaktyny, hormonu wzrostu, a także brać swój udział w rozwoju narządów płciowych.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor