Fotodermatozy - czy można być uczulonym na słońce?

Fotodermatozy to szeroka grupa schorzeń związanych z nadwrażliwością na promieniowanie słoneczne. Zmiany skórne stanowią w ich przypadku wynik nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne (UV). Objawia się zmianami w obrębie skóry w miejscach najbardziej wystawionych, odsłoniętych. Co istotne, uczulenie na słońce może dotyczyć zarówno osób dorosłych, jak i dzieci czy niemowląt. 

Przyczyny występowania uczulenia na słońce może być nieustalona (idiopatyczna). Zmiany skórne pod wpływem słońca mogą pojawiać się także przebiegu niektórych chorób czy jako konsekwencja stosowania niektórych leków.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Przyczyny powstawania fotodermatoz

Fotodermatozy mogą pojawić się z różnych powodów. W piśmiennictwie fachowym wymieniane są zwykle:

• fotodermatoza endogenna – wynikająca z działania czynnika wewnętrznego;
• fotodermatoza egzogenna – powstająca w wyniku działania środka drażniącego w postaci np. maści, kremu, leku. Niektóre zioła również są fotouczulające. Do takich ziół należy między innymi dziurawiec, a także rumianek czy skrzyp polny;
• fotodermatozy idiopatyczne – występuje nadwrażliwość na promieniowanie o nieznanym podłożu;
• schorzenia, które nasilają się w wyniku ekspozycji na słońce, np. zapalenie skórno mięśniowe czy toczeń układowy, dający charakterystyczny rumień na twarzy w postaci motyla.

Jak zdiagnozować uczulenie na słońce?

Najczęściej w celu stwierdzenia uczulenia na słońce konieczna jest wizyta u dermatologa. Lekarz na podstawie wywiadu i badania fizykalnego jest w stanie rozpoznać objawy uczulenia na słońce. W celu dokładniejszej diagnostyki mogą być wykonane próby świetlne lub badania wykluczające inne podłoże chorobowe zmian skórnych.

Wizytę u dermatologa możesz umówić bez wychodzenia z domu, korzystając z witryny LekarzeBezKolejki.pl.

Jak wygląda uczulenie na słońce?

Objawy towarzyszące uczuleniu na słońce pojawiają się zazwyczaj od kilku minut do kilku godzin po znaczącej ekspozycji na promieniowanie. Choć najczęściej zmiany skórne, np. wysypka słoneczna, występują w miejscach odsłoniętych, np. na twarzy, i pozostających w kontakcie z promieniami słonecznymi, możliwe jest także występowanie uczulenia w miejscach osłoniętych. Ile trwa uczulenie na słońce? Zazwyczaj objawy nadwrażliwości na słońce ustępują po kilku dniach.

Wśród objawów uczulenia na słońce wyróżnia się:

• zaczerwienienie i pieczenie skóry;
• wysypkę, m.in. w postaci krost;
• zauważalną opuchliznę;
• pokrzywkę słoneczną, czyli zmiany skórne przypominające oparzenie pokrzywą;
• osutki świetlne, czyli swędzące plamy bądź pęcherze z towarzyszącym wysiękiem.

Objawami towarzyszącymi uczuleniu na słońce mogą być również bóle głowy, gorączka, złe samopoczucie oraz ospałość. 

Jak leczyć uczulenie na słońce?

Podstawą terapii uczulenia na słońce jest fotoprotekcja, czyli unikanie nadmiernego promieniowania UV i stosowanie filtrów ochronnych. Istotna będzie również konsultacja z lekarzem w celu dobrania odpowiedniego leczenia objawowego. Najczęściej stosuje się kremy i maści miejscowe z hydrokortyzonem niwelującym świąd, preparaty przeciwhistaminowe, środki natłuszczające i łagodzące.

Niezwykle istotne jest również znalezienie przyczyny (jeśli taka istnieje) i wdrożenie odpowiedniego leczenia przyczynowego.

Jak zapobiegać fotodermatozom?

Najlepszym sposobem zapobiegania fotodermatozom jest unikanie nadmiernej ekspozycji na światło oraz stosowanie kremów z filtrem. Należy jednak pamiętać, że kremy z filtrem wymagają regularnej, powtórnej reaplikacji w ciągu dnia. Wychodząc na mocne słońce warto zadbać o odzież przewiewną i zakrywającą możliwie dużą powierzchnię skóry oraz kapelusz.

Witamina D3 a uczulenie na słońce

Wiadomo, iż niezbędne jest dostarczanie witaminy D3 do organizmu. Dzięki ekspozycji na światło słoneczne organizm człowieka samodzielnie wytwarza tę witaminę. Natomiast w sytuacjach silnie nasilonych fotodermatoz, w tym uczulenia na słońce, warto sięgnąć po witaminę D3 w kapsułkach lub tabletkach.

Bibliografia:

1. Kim, A., Chong, B.F. (2013). Nadwrażliwość na światło słoneczne w przebiegu skórnej postaci tocznia rumieniowatego. Dermatologia po Dyplomie, 4, 2, s. 19-28. 
2. Kujawska-Dębiec, K., Broniarczyk-Dyła, G. (2008). Wybrane choroby skóry spowodowane wpływem działania promieni słonecznych. Post Dermatol Alergol, XXV, 2, s. 61–65.
3. Rada ds. Zdrowia Publicznego i Sekcja Dermatologii (2011). Promieniowanie ultrafioletowe: zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Pediatria po Dyplomie, vol. 15, nr 3, s. 10-22.