USG dopplerowskie - co to za badanie?

Ultrasonografia dopplerowska, tak jak standardowa ultrasonografia, jest badaniem obrazowym i wykorzystuje zmiany częstotliwości fal ultradźwiękowych. W USG doppler te fale odbijają się od krwinek płynących w naczyniach krwionośnych. Standardowe USG również może generować obraz układu krwionośnego, ale nie pokazuje przepływu krwi. Podczas badania dopplerowskiego komputer zmienia fale dźwiękowe na różne kolory w celu pokazania kierunku przepływu krwi. Na ekranie widoczny jest obraz, w którym można zidentyfikować niepokojące stany w układzie krwionośnym np. zwężone tętnice i żyły oraz zakrzepy. Jest to badanie nieinwazyjne. 

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

USG dopplerowskie - wskazania do badania

Badanie należy wykonać u wszystkich pacjentów, u których trzeba ocenić stan tętnic i żył oraz ich przepływy. Badanie przepływu krwi można wykonywać w różnych miejscach na ciele. W zależności, co chcemy badać, można wykonać USG dopplerowskie kończyn dolnych, naczyń jamy brzusznej, naczyń nerkowych czy tętnic szyjnych i kręgowych. Badanie dopplerowskie umożliwia również zobrazowanie przepływu krwi w mózgu i wykonanie echo serca.

USG dopplerowskie - wykorzystanie w diagnostyce

Schorzenia, które może pomóc zdiagnozować dopplerowskie badanie żył i tętnic to m.in.:

• zwężone tętnice i żyły;
• tętniaki zlokalizowane np. w aorcie;
• zakrzepica żył głębokich;
• przewlekła niewydolność żylna;
• nadciśnienie wynikające z zaburzeń w naczyniach nerkowych;
• wrodzone wady serca i wady zastawek serca.

USG doppler wykorzystuje się również do oceny dopływu krwi do przeszczepionego narządu u pacjentów po przeszczepie nerki czy wątroby. Podejrzenie naczyń nerkowych, naczyń jamy brzusznej czy tętnicy wątrobowej pozwala monitorować stan takiego pacjenta. 

USG dopplerowskie w ciąży

W celu prawidłowego rozwoju płodu konieczny jest odpowiedni przepływ krwi między matką a dzieckiem. Wszelkie nieprawidłowości w tym obszarze mogą prowadzić do zaburzeń wzrastania u płodu i innych powikłań ciąży. Dlatego bardzo ważne jest wykonanie przesiewowego badania przepływów dopplerowskich u kobiety ciężarnej. Pomaga to w ocenie przepływów w pępowinie oraz narządach płodu.

Jak przygotować się do badania USG doppler?

Badanie USG doppler zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania. Jednak, w zależności np. od umiejscowienia tętnic i żył, które będą obrazowane, może być konieczne powstrzymanie się przed jedzeniem i piciem na kilka godzin przed badaniem. Zawsze warto dopytać podczas umawiania wizyty, czy w danym przypadku konieczne jest jeszcze dodatkowe przygotowanie do badania, czy nie jest to konieczne.

Uwaga! Substancją, która wpływa na zwężenie naczyń krwionośnych i może mieć wpływ na wynik badania, jest nikotyna. Zaleca się powstrzymanie przed paleniem papierosów i używaniem produktów nikotynowych przynajmniej na 2 godziny przed badaniem. 

USG doppler - powikłania

USG dopplerowskie przepływu krwi to badanie o niskim ryzyku, ponieważ nie wymaga wstrzykiwania barwników kontrastowych ani stosowania promieniowania RTG. Ultradźwięki nie są szkodliwe ani bolesne, dlatego są badaniem pierwszego wyboru.

Przebieg badania USG doppler

Czas trwania i pozycja podczas badania będą zależeć od tego, jakie żyły i tętnice będą badane np. USG doppler żył kończyn dolnych wymaga pozostania pacjenta w pozycji stojącej. Niezmienne pozostaje to, że najpierw na skórę, po której poruszać będzie się sonda USG, nakłada się specjalny żel. Podczas badania można usłyszeć charakterystyczny szumiący dźwięk, którego przyczyną są właśnie fale dźwiękowe odbijające się od poruszających się krwinek, co powoduje zmianę ich częstotliwości. Aparatura USG rejestruje te zmiany i konwertuje na obrazy lub wykresy, które ocenia lekarz wykonujący badanie.

Kto wykonuje badanie dopplerowskie?

Najlepiej, jeżeli badanie dopplerowskie wykona specjalista radiolog, ponieważ będzie miał duże doświadczenie i dobry sprzęt.  

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. WANG, F. et al. (2021). Flexible Doppler ultrasound device for the monitoring of blood flow velocity. Science advances, 7.44: eabi9283.
2. ALFIREVIC, Z., STAMPALIJA, T., MEDLEY, N. (2015). Fetal and umbilical Doppler ultrasound in normal pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4.
3. Maciejewski, J. (2017). Ultrasonografia (USG) naczyń obwodowych. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/154352,ultrasonografia-usg-naczyn-obwodowych (dostęp 10.2023).

Autor