Wady serca – czym się charakteryzują?

Najczęściej stosowanym kryterium podziału wad serca jest okres życia, w którym doszło do ich powstania. Dzieli się je na wrodzone (powstałe w życiu zarodkowym i płodowym) oraz nabyte, pojawiające się w następstwie przebytych chorób. Wady serca to różnego rodzaju zmiany anatomiczne, np.

• nieprawidłowe połączenia między komorami serca;
• anomalie w połączeniach między komorami serca a dużymi naczyniami;
• niewłaściwe połączenia między dużymi naczyniami;
• nieprawidłowa budowa i funkcja zastawek serca.

Umów się do kardiologa

Wrodzone wady serca – przyczyny

Wrodzone wady serca występują spontanicznie – do tej pory nie znaleziono przyczyny ich występowania. Nie ma genetycznego uwarunkowania występowania wad serca. Znane są natomiast zespoły genetyczne, którym mogą towarzyszyć wrodzone wady serca. Należą do nich m.in.:

• zespół Downa;
• zespół Edwardsa;
• zespół Turnera.

Wada serca u dziecka – czynniki ryzyka

Znanymi czynnikami predysponującymi do powstania u płodu wady serca jest:

• wiek matki – powyżej 40 r.ż.;
• występowanie wrodzonych wad serca w rodzinie;
• cukrzyca lub podwyższona glikemia u ciężarnych;
• zakażenia u matki w pierwszych tygodniach ciąży np. różyczka;
• stosowanie wszelkich używek.

Wrodzone wady serca – podział

Wady sercowo-naczyniowe u dzieci stanowią najczęstszą grupę wad występujących u płodów, a także najczęstszą przyczynę śmiertelności wewnątrzmacicznej. Wrodzone wady serca można podzielić w zależności od stopnia zagrożenia życia na:

• wady wrodzone serca wymagające pilnego działania interwencyjnego/chirurgicznego w okresie noworodkowym;
• objawowe wady serca nie wymagające leczenia interwencyjnego/chirurgicznego w okresie noworodkowym;
• wady wrodzone serca bez istotnych objawów hemodynamicznych, wymagające jedynie okresowej obserwacji.

Najczęściej występujące wrodzone wady serca:

• przetrwały przewód tętniczy;
• ubytek przegrody międzykomorowej;
• ubytek przegrody międzyprzedsionkowej;
• koarktacja aorty (zwężenie cieśni aorty).

Nabyte wady serca – przyczyny

Nabyte wady serca są najczęściej wynikiem:

• zapalenia wsierdzia, przebytego na skutek chorób reumatycznych;
• zakażeń bakteryjnych;
• wapnienia zastawek;
• dysfunkcji mięśni brodawkowatych lewej komory.

Reumatyczne zapalenia wsierdzia obejmują zwykle lewą komorę serca, dlatego nabyte wady dotyczą najczęściej zastawki dwudzielnej lub półksiężycowatej aorty. Czynnościowe wady nabyte powstają w przebiegu przerostu mięśnia sercowego, wynikającego np. z nadciśnienia tętniczego w pniu płucnym i aorcie. Skutkiem tego jest przeciążenie zastawek półksiężycowatych aorty i pnia płucnego oraz ich niewydolność.

Najczęściej występujące nabyte wady serca

• niedomykalność zastawki mitralnej (dwudzielnej);
• niedomykalność zastawki aortalnej;
• niedomykalność zastawki trójdzielnej.

Wady serca – diagnostyka

Rozpoznanie wad serca ustala się na podstawie typowych objawów, które występują u pacjenta, oraz dzięki badaniom pomocniczym, takim jak osłuchiwanie pracy serca, badanie EKG (elektrokardiogram) czy RTG klatki piersiowej. W przypadku rozpoznania wady serca, chory powinien być poddany specjalistycznym badaniom w celu ustalenia możliwości korekcji za pomocą zabiegu kardiochirurgicznego. Takim badaniem jest echokardiografia – technika diagnostyki obrazowej – która polega na badaniu struktur serca i dużych naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków (popularnie zwana echo serca). Badanie to pozwala zlokalizować wadę serca i ocenić jej rozmiar.

Wady serca – leczenie

Niektóre wrodzone wady serca mogą zostać całkowicie skorygowane i nie powodują powikłań w późniejszych latach życia. Niestety, wiele dzieci z wadami serca, musi przejść wieloetapowe leczenie operacyjne, które pozwala usprawnić pracę serca, ale często są to zabiegi paliatywne.

Ta część dzieci nigdy nie zostanie wyleczona z wady serca. W przypadku nabytych wad serca, często zabieg kardiochirurgiczny pozwala wyleczyć serce. W każdym przypadku pacjent, który zmagał się z wadą serca lub jego wada serca nie jest możliwa do całkowitego skorygowania musi być pod opieką wielospecjalistycznego ośrodka, w którym otrzymają kompleksową opiekę specjalistów (kardiolog, kardiochirurg, internista). Dostępność specjalistów i wizytę u wybranego lekarza można umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.