Zajady - bolesny problem. Przyczyny zajadów, domowe i apteczne sposoby leczenia

Zajady to zwyczajowa nazwa na pękające kąciki ust, które stanowią jedną z bardziej nieprzyjemnych objawów, pojawiających się często m.in. w okresie jesienno- zimowym oraz w stanach obniżenia odporności. Dotykają zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Zajadom towarzyszą dolegliwości bólowe oraz często również krwawienie z kącików ust. Czym spowodowane jest pojawienie się zajadów oraz jak je leczyć?

Czym są zajady?

Zajady, a dokładniej zapalenie kącików ust, są to rozwijające się stany zapalne, które poprzez swoje umiejscowienie są narażone na liczne podrażnienia i utrudnione gojenie się. Sprawiają dużo dyskomfortu, gdyż pogłębiają się w trakcie szerszego otwierania ust, czemu często towarzyszy krwawienie z kącików. Przyczyny ich powstania są różne, co również wpływa na postępowanie lecznicze.

Umów się do lekarza rodzinnego

Jak wyglądają zajady?

Zajady charakteryzują się zaczerwienieniem, bolesnością i przesuszeniem kącików ust. W ten sposób tworzą się trudno gojące się linijne pęknięcia, w miejscu których rozwijają się nadżerki.

Przyczyny powstawania zajadów

Przyczyn powstawania zajadów w kącikach ust może być wiele, wśród nich najczęściej wyróżnia się czynniki pochodzenia zakaźnego, w tym zakażenia:

drożdżakami,
gronkowcem,
paciorkowcem.

Wśród innych przyczyn powstawania zajadów na ustach wyróżnia się:

niedobory witamin (szczególnie B12, witaminy A), kwasu foliowego czy żelaza,
obniżoną odporność,
alergie,
podrażnienia mechaniczne, spowodowane np. aparatem ortodontycznym.

Jedną z najczęstszych przyczyn występowania zajadów jest częste oblizywanie warg, które narażone są na nieprzyjemne warunki atmosferyczne (szczególnie wiatr).

Zajady u dzieci

U dzieci zajady mogą pojawiać się z przyczyn wymienionych powyżej, ale często również winowajcą jest wkładanie przez dziecko do buzi różnych przedmiotów, które nie zawsze są czyste. W takich przypadkach należy zwrócić uwagę, czym bawi się dziecko oraz uczyć odpowiedniej higieny osobistej.

Jak sobie radzić z zajadami? - leczenie

Leczenie zajadów jest uzależnione od przyczyny ich powstania. Warto zwrócić uwagę zarówno na leczenie “od środka”, jak i “od zewnątrz”. Co to oznacza?

Leczenie od środka, czyli zapewnienie organizmowi odpowiedniej podaży witamin i minerałów poprzez dostarczane produkty żywieniowe. Warto włączyć do swojej diety produkty bogate w witaminę B, A i żelazo, szczególnie jeśli wcześniej pojawiały się sytuacje niedoborowe (np. anemia).

Warto również zadbać o ochronę ust z zewnątrz, czyli stosować odpowiednie preparaty w formie maści, czy pomadek, mających na celu stworzenia bariery ochronnej naskórka. Takie działanie jest szczególnie istotne podczas niesprzyjających warunków pogodowych.

W przypadku nawracających, powtarzających się często zajadów, warto zwrócić się o pomoc do lekarza pierwszego kontaktu i wykonać posiew w celu dokładnej diagnostyki przyczyn ich powstawania.

Ten z pozoru niepozorny objaw może być również skutkiem problemów z prawidłową pracą jelit, dlatego ogromnie ważne jest zwrócenie uwagi na objawy towarzyszące i skonsultowanie ich z lekarzem rodzinnym lub innym specjalistą.

Wizytę u lekarza możesz umówić bez wychodzenia z domu korzystając z portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Domowe sposoby na zajady

Domowe sposoby opierają się na włączeniu do diety lub pielęgnacji naturalnych środków. W tym przypadku sprawdzi się m.in. czosnek, szczególnie podczas okresów obniżenia odporności.

Wśród domowych produktów zalecanych do pielęgnacji pękających kącików, wyróżnić można oliwę z oliwek, stosowaną miejscowo na zajady. Cienką warstwę warto nałożyć na usta na noc, a rano odpowiednio oczyścić skórę wokół ust.

Dobrym sposobem jest również aplikacja miodu na zajady. Warto jednak uważać, gdyż u osób uczulonych na miód objawy mogą się zaostrzyć. Nie jest to więc zalecane u alergików.

Zapobieganie powstawaniu zajadów

Zapobieganie powstawaniu zajadów, to szczególne zwrócenie uwagi na swoje zdrowie poprzez właściwe odżywianie. To także zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej oraz dbanie o odpowiednie nawilżenie ust oraz twarzy, szczególnie w okresie ich szczególnego wysuszania.

Warto również zwrócić uwagę na eliminację nawyku oblizywania ust, gdyż w większości przypadków ma to duże znaczenie w powstawaniu zajadów.

Bibliografia:

Kuchar, E. (2013). Zajady – dlaczego powstają i jak je leczyć? Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/zapytajlekarza/lista/show.html?id=92349. (Dostęp: 11.2022).
Olczak-Kowalczyk, D. (2018). Jak postępować z dzieckiem, u którego występują nawracające zapalenia kącików ust? Czy takie dziecko wymaga diagnostyki?. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.1.22.15. (Dostęp: 11.2022)
Papierz, U., Żegota, A., Dudko, A. (2018). Zapalenie kącików ust - jak nie popełnić błędu? Dermatologia po Dyplomie, nr 05.

Autor

Redakcja LekarzeBezKolejki.pl - W skład zespołu redakcyjnego portalu LekarzeBezKolejki.pl wchodzą wykwalifikowani farmaceuci. Ich bogate doświadczenie zawodowe i gruntowna wiedza nabyta na studiach farmaceutycznych umożliwiają tworzenie wiarygodnych i rzeczowych tekstów zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych (EBM). Treści te są zawsze oparte na solidnych źródłach, takich jak aktualne badania naukowe czy specjalistyczne publikacje. Zespół łączy profesjonalizm z pasją do ciągłego rozwijania się i chęcią dzielenia się wiedzą, co przekłada się na atrakcyjne i wciągające materiały edukacyjne dla użytkowników.

Zobacz wszystkie artykuły Redakcja LekarzeBezKolejki.pl