Zespół Tourette’a – Co to takiego?

Zespół Tourette’a to choroba neurologiczna o nieznanym pochodzeniu, która objawia się mimowolnym wypowiadaniem słów (często wulgarnych) oraz wykonywaniem pewnych ruchów - zwanych tikami. Naukowcy wskazują na podłoże genetyczne choroby. Częściej występuje u mężczyzn. Zespół Tourette’a rozwija się poprzez występowanie zaburzeń w gospodarce neuroprzekaźników m.in. dopaminy. Wśród czynników ryzyka wymieniane są zaburzenia psychiczne w wywiadzie rodzinnym, a także powikłania w przebiegu ciąży, takie jak: spożywanie alkoholu w trakcie ciąży, niedotlenienie lub uszkodzenie okołoporodowe, infekcje wirusowe i bakteryjne.

Pierwsze objawy zespołu Tourette’a

Pierwsze objawy choroby ujawniają się pomiędzy 2. a 15. rokiem życia. Często do nasilenia dochodzi w okresie młodzieńczym. Głównymi objawami klinicznymi są występujące i towarzyszące choremu spontaniczne, nawracające i mimowolne odruchy lub odgłosy. Początkowo są pojedyncze, słabo nasilone i nie są kojarzone z chorobą (mruganie, chrząkanie). Z czasem jednak stają się bardziej nasilone (szczególnie podczas stresowych sytuacji) i dokuczają choremu w życiu codziennym, a próba powstrzymania ich powoduje zazwyczaj nasilenie.

Diagnostyka zespołu Tourette'a

Najważniejszym elementem w postępowaniu jest postawienie prawidłowej diagnozy i wprowadzenie odpowiedniego leczenia, aby jak najszybciej pomóc osobie chorej, a także wspomóc bliskich. W celu zdiagnozowania tego schorzenia należy udać się na wizytę do lekarza internisty lub neurologa. Wizytę u lekarza możesz zarezerwować za pomocą serwisu LekarzeBezKolejki.pl.

Lekarz po zebraniu wywiadu i analizie dolegliwości może skierować chorego na badania neurologiczne i psychologiczne. Do diagnostyki zespołu Tourette’a wykorzystuje się następujące kryteria:

• obecność licznych tików ruchowych i minimum jednego tiku dźwiękowego kilka razy w ciągu dnia;
• występowanie ich przez około rok, bez remisji trwającej dłużej niż 2 miesiące;
• początek objawów został zaobserwowany przed 18. rokiem życia;
• zaburzenia nie są spowodowane innymi schorzeniami lub substancjami.

W momencie potwierdzenia się powyższych kryteriów i postawienia diagnozy lekarz ustala odpowiedni schemat postępowania i dostosowuje leczenie. W przypadku lekkich objawów, zarówno chorzy, jak i bliscy są objęci wsparciem psychologicznym. Jeśli choroba dotyczy dzieci lub osób uczących się, powiadomieni zostają także nauczyciele. Grono pacjentów, u których objawy są nasilone i bardzo zaburzają życie codzienne, a także u których dochodzi do zachowań współistniejących, takich jak zaburzenia psychoruchowe czy agresywne, stosuje się leczenie farmakologiczne, psychoterapię i terapię behawioralną.

Leczenie farmakologiczne zespołu Tourette’a

Większość osób z rozpoznaniem zespołu Tourette’a nie wymaga interwencji farmakologicznej. Stosuje się ją głównie u pacjentów z zaostrzeniem objawów, w celu zmniejszenia intensywności tików oraz niepożądanych zachowań. Środki stosowane w celu łagodzenia objawów zespołu Tourette’a, jak większość leków, mogą powodować występowanie skutków ubocznych, dlatego to lekarz, po wykonaniu odpowiednich badań decyduje o doborze substancji leczniczej.

Psychoterapia i terapia behawioralna

Głównym zadaniem psychoterapii jest pomoc w radzeniu sobie z trudnościami, na które narażone są osoby z zespołem Tourette’a oraz w odnalezieniu się i zaakceptowaniu „nowego życia”. Techniki terapii behawioralnej są bardzo zróżnicowane, jednak najczęstsze to wprowadzenie treningu relaksacyjnego w celu zmniejszeniu nasilenia tików, technika odwracania nawyku oraz wzmacnianie negatywnych zachowań, czyli powtarzanie wybranego tiku przez pewien czas, aby doszło do zmęczenia nim i zmniejszenia jego częstotliwości. Każda z tych technik powinna być wprowadzona i konsultowana przez specjalistów. Istnieją także badania, w których wykazuje się, że dieta i wyeliminowanie niektórych produktów spożywczych (m.in. alkoholu, kofeiny czy produktów drożdżowych) może spowodować zmniejszenie intensywności i częstotliwości występowania tików.