Akromegalia – przyczyny

Akromegalia spowodowana jest nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu przez (najczęściej łagodnego) guza przysadki mózgowej – gruczolaka. Ponieważ proces wzrostu kości u osób dorosłych już nie zachodzi, nadmierne działanie tego hormonu można zaobserwować poprzez powiększanie się dłoni i stóp.

Umów się do endokrynologa

Akromegalia – objawy

Objawy choroby narastają powoli przez wiele miesięcy, a nawet lat, dlatego pacjenci początkowo nie zauważają żadnych zmian. Do charakterystycznych objawów klinicznych akromegalii należą:

• nieproporcjonalnie duży nos oraz małżowiny uszne,
• wydatna żuchwa,
• szeroko rozstawione zęby,
• wydatne kości policzkowe,
• guzy czołowe,
• powiększenie ust,
• zaznaczone bruzdy na twarzy,
• pogrubiała skóra na twarzy,
• bóle głowy,
• zlewne poty.

U kobiet mogą występować cechy hiperandrogenizacji, takie jak hirsutyzm, trądzik czy łysienie. Niekiedy stwierdza się także liczne znamiona skórne, torbiele łojowe i włókniaki miękkie.

Akromegalia – rozpoznanie

Rozpoznanie akromegalii stawiane jest w oparciu o charakterystyczne objawy kliniczne, do których należą:

• wzmożone wydzielanie hormonu wzrostu (GH),
• podwyższone stężenie IGF-1 w stosunku do normy określonej dla płci i wieku,
• obecność gruczolaka przysadki.

W zakresie badań laboratoryjnych podstawowe znaczenie ma podwyższone stężenie IGF-1. Z badań obrazowych najbardziej wartościowe jest badanie przysadki wykorzystując rezonans magnetyczny. U pacjentów, u których na podstawie objawów klinicznych można podejrzewać akromegalię, należy przesiewowo oznaczyć stężenie IGF-1. W przypadku uzyskania wartości podwyższonych (dla płci i wieku) zaleca się przeprowadzenie testu hamowania wydzielania GH po doustnym podaniu 75 g glukozy – test OGTT (doustny test obciążenia glukozą).

Akromegalia – leczenie

Osoby dotknięte tą chorobą cierpią nie tylko z powodu nadmiernego rozrostu tkanek i narządów, ale także z powodu towarzyszących im schorzeń serca, układu oddechowego, układu ruchu, cukrzycy oraz częstszego występowania niektórych nowotworów. U pacjentów z akromegalią, częściej niż w populacji ogólnej występują łagodne guzki tarczycy i polipy jelita grubego. Podstawowym celem leczenia pacjenta z akromegalią jest zmniejszenie umieralności związanej z podwyższonym stężeniem hormonu wzrostu (GH) i IGF-1. Ważna jest również poprawa jakości życia. W leczeniu stosuje się metody chirurgiczne, farmakoterapię oraz radioterapię. W przypadku podejrzenia akromegalii należy zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który na podstawie odpowiednich badań skieruje do lekarza endokrynologa. Poza endokrynologiem, w przewlekłej opiece nad chorymi z akromegalią konieczny jest między innymi udział neurochirurga, okulisty, gastroenterologa, kardiologa, diabetologa, ortopedy czy ginekologa.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować online za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Ponadto często stosowana jest operacja przezklinowa. Gdy ona jednak nie unormuje stężenia hormonu wzrostu oraz IGF-1, wprowadzane jest leczenie agonistami dopaminy lub analogami somatostatyny. Radioterapia może być stosowana jako leczenie trzeciego rzutu w przypadku niepowodzenia wcześniejszego leczenia.

Akromegalia nie dotyczy jedynie choroby jednego gruczołu (przysadki), ale jest przewlekłą chorobą dotyczącą praktycznie wszystkich narządów i układów. Chorzy z akromegalią wymagają stałej opieki lekarskiej obejmującej nie tylko czynność przysadki i wielkość pozostałości/odrostu guza, lecz także kompleksowej oceny stanu metabolicznego, czynności układu krążenia, oddechowego i stanu narządu ruchu. Właściwa kontrola hormonalna choroby jest uzyskiwana w większości przypadków, dzięki czemu długość życia nie ulega skróceniu (jest jak w ogólnej populacji).