Bakteria Escherichia coli (pałeczka okrężnicy) - jak dochodzi do zakażenia i jakie są jego objawy?

2023-10-23 19:02

Bakteria Escherichia Coli (pałeczka okrężnicy) to względnie beztlenowa pałeczka Gram-ujemna. Liczne szczepy tej bakterii można podzielić na niechorobotwórcze i patogenne. Źródłem większości zakażeń są bakterie stanowiące naturalną florę bakteryjną, a w stanach m.in. osłabionej odporności są zdolne do wywołania choroby. Są to tak zwane zakażenia oportunistyczne. Bakterie E.coli odpowiedzialne za wywołanie choroby mogą być również obecne w skażonej wodzie czy żywności. Czy Escherichia coli występuje w pochwie? Czy bakteria E. coli w moczu jest zaraźliwa?

Zapalenie żołądka i jelit bakterią E. coli

Szczepami patogennymi wywołującymi zakażenia w obrębie przewodu pokarmowego są:

Enterotoksynogenne E. coli (ETEC) - odpowiedzialne za wywoływanie biegunek sekrecyjnych i zapaleń jelita cienkiego:
Enteropatogenne E. coli (EPEC) - tak jak ETEC związane są z biegunkami sekrecyjnymi i zapaleniem jelita cienkiego;
Enteroagregacyjne E. coli (EAEC) - odpowiedzialne są za wywoływanie tych samych objawów jak dwa wyżej wywoływane szczepy;
Enterokrwotoczne E. coli (EHEC) - może powodować zakażenie jelita grubego oraz być czynnikiem wywołującym zespół hemolityczno-mocznicowy;
Enteroinwazyjne E. coli (EIEC) - również wywołuje zakażenie jelita grubego, mogąc prowadzić do powstania owrzodzeń okrężnicy.

Umów najbliższy termin wizyty u lekarza rodzinnego

Objawy zakażenia bakterią E. coli

Infekcje przewodu pokarmowego wywołane zakażeniem bakteriami E.coli mogą objawiać się:

biegunką - może być wodnista lub krwista w zależności od wywołującego ją szczepu;
bólami brzucha;
gorączką;
oddawaniem stolców z domieszką śluzu, krwi lub ropy;

Najpoważniejszymi skutkami zakażenia może być wystąpienie zespołu hemolityczno-mocznicowego.

Bakterie Escherichia coli w moczu

Najczęstszą drogą zakażenia układu moczowego bakteriami E.coli jest droga wstępująca. Bakterie pochodzące z okrężnicy przechodzą przez cewkę moczową do dalszych części układu moczowego: do pęcherza, moczowodów i nerek. Ze względu na bliskość ujścia cewki moczowej i odbytu oraz na zdecydowanie mniejszą długość cewki u kobiet niż u mężczyzn, to właśnie u kobiet częściej występują zakażenia układu moczowego. W ciągu swojego życia 50% kobiet i 12% mężczyzn doświadczyło przynajmniej jednego epizodu infekcji układu moczowego.
Wykonanie posiewu moczu umożliwia lekarzowi rodzinnemu, urologowi bądź nefrologowi zidentyfikowanie bakterii odpowiedzialnej za zakażenie i w razie konieczności wdrożenie odpowiedniego leczenia.

W przypadku konieczności konsultacji ze specjalistą, wizytę możesz umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

U kogo leczyć bezobjawowy bakteriomocz?

Bakteriomocz bezobjawowy to brak występowania objawów zakażenia układu moczowego pomimo obecności bakterii w próbce prawidłowo pobranego moczu. W takich przypadkach rutynowo nie podaje się antybiotyków. W sytuacji wykrycia bakterii E.coli w moczu bez obecnych symptomów leczenie nie obejmuje podania antybiotyków. Grupami osób, u których podaje się leki są:

kobiety w ciąży;
u mężczyzn przed przedcewkową resekcją gruczołu krokowego;
u pacjentów przed zabiegiem urologicznym.

Jak prawidłowo pobrać próbkę moczu?

Przed pobraniem próbki moczu, pacjent powinien dokonać dokładnej toalety krocza. Pierwszą próbkę moczu należy oddać do toalety. Do jałowego pojemnika należy natomiast pobrać mocz ze środkowego strumienia, następnie szczelnie zamknąć pojemnik i podpisać go.

Leczenie zakażenia układu moczowego

W przypadku objawowego bakteriomoczu leczenie powinno się opierać na wyniku antybiogramu. Substancje lecznicze, które najczęściej wykorzystuje się w leczeniu to: trimetoprim, nitrofurantoina czy cyprofloksacyna.

Zakażenie pęcherza moczowego często nawraca. Nawrót rozpoznaje się jeśli zakażenie wystąpi w ciągu dwóch tygodni i czynnikiem patogennym jest ten sam drobnoustrój. Nawroty leczy się podobnie jak pierwszy epizod niepowikłanego zakażenia.

Sepsa i wstrząs septyczny

Sepsa to stan, którego przyczyną jest patologiczna reakcja organizmu na zakażenie.

Wstrząs septyczny to hipotensja i hipoperfuzja tkanek na skutek działania mediatorów zapalenia.

Urosepsa natomiast to wystąpienie sepsy w wyniku zakażenia układu moczowego. W aż 50% przypadków za ten stan odpowiedzialne są bakterie Escherichia coli. Urosepsa to stan niezwykle niebezpieczny, zagrażający życiu. Konieczna jest szybka diagnostyka i wdrożenie antybiotyków w pierwszej kolejności empirycznie. Po uzyskaniu wyniku posiewu krwi i wykonaniu antybiogramu leczenie powinno być zmodyfikowane.

Bibliografia:

Murray, P. Rosenthal, K. Pfaller, M. (2013). Mikrobiologia, s. 293-299.
Rogalska, M. (2021). Zakażenia pałeczką okrężnicy (bakteria escherichia coli): objawy i leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/164030,zakazenia-paleczka-okreznicy. (Dostęp: 09.2023).
Kuchar, E. (2017). Biegunki wywołane przez patogenne szczepy Escherichia coli. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165133,biegunki-wywolane-przez-patogenne-szczepy-escherichia-coli. (Dostęp: 09.2023).

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.