Giardioza – przyczyny oraz drogi zarażenia pierwotniakiem

Giardioza to choroba, która jest skutkiem spożycia cyst pierwotniaka Giardia lamblia. Formy zarażające wydalane są przez człowieka i zwierzęta wraz z kałem. Do zarażenia dochodzi w wyniku spożycia wody lub żywności zanieczyszczonej cystami. Możliwe jest także zarażenie poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Sytuacja ta ma zazwyczaj miejsce w żłobkach i przedszkolach oraz między członkami rodziny. Nawet niewielka ilość obecnych cyst może spowodować zarażenie gdyż są one oporne na niską zawartość chloru, dlatego zabieg chlorowania wody bywa często niewystarczającą metodą jej oczyszczania.

Umów się do lekarza rodzinnego

Giardioza – objawy

Objawy giardiozy mogą przebiegać bezobjawowo, jednak zdarza się, że występuje ostra lub przewlekła biegunka, która może trwać wiele miesięcy. Może ona prowadzić do zaburzenia wchłaniania składników odżywczych w jelitach. Jednak do najczęstszych objawów inwazji Giardia lamblia zalicza się biegunkę od ostrej do przewlekłej fazy. Towarzyszą jej zaburzenia wchłaniania, nudności, wymioty i utrata masy ciała. Zdarza się, że inwazja tym pierwotniakiem może powodować wysypkę, świąd skóry, zapalenie błony maziowej stawów, zapalenie błony naczyniowej oka oraz alergie pokarmowe. Bardziej intensywne objawy mogą pojawić się u małych dzieci, osób niedożywionych lub z niedoborami odporności. Jeżeli choroba przybierze formę przewlekłą może prowadzić do upośledzenia wchłaniania niektórych witamin lub składników mineralnych, niedoboru laktazy, kwasu foliowego, witaminy B12 oraz A. Przewlekła postać choroby, która występuje wśród dzieci może prowadzić do zahamowania wzrostu i upośledzenia funkcji poznawczych.

Giardioza – rozpoznanie

Do rozpoznawania giardiozy wykorzystuje się najczęściej badanie mikroskopowe kału, w którym poszukuje się cyst. Czułość tego badania jest szacowana na ok. 70%, ze względu na nieregularne wydalanie cyst przez osobę chorą. 

Pozostałe badania wykorzystywane do oceny zakażenia: 

• inwazyjne badanie poszukujące trofozoitów w treści sony dwunastniczej – metoda ta może sprawiać pacjentowi dyskomfort;
• wykrywanie antygenów Giardia za pomocą immunofluorescencji i techniki immunoenzymatycznej (ELISA);
• w rzadkich przypadkach stosuje się metody histopatologiczne, które polegają na badaniu wycinków ze ściany dwunastnicy – metoda rzadko stosowana.

Giardioza – leczenie

Każdorazowe wykrycie pasożyta Giardia lamblia u człowieka wymaga leczenia. W leczeniu giardiozy stosuje się kilka grup leków o różnym mechanizmie działania. Do leków z wyboru należą 5-nitroimidazole, a głównie metronidazol. Badanie potwierdzające obecność pasożytów należy powtórzyć po tygodniu od zakończenia pełnej kuracji. Leczenie giardiozy w ciąży powinno być prowadzone jedynie w klinicznie ciężkich postaciach choroby pod opieką lekarza. Giardioza jest częstą chorobą przewodu pokarmowego, która dotyka ludzi w różnym wieku. Charakteryzuje się ona jednak tym, że zazwyczaj łatwo poddaje się leczeniu. Mimo przeprowadzenia skutecznego leczenia u niektórych pacjentów przez wiele lat mogą utrzymywać się dolegliwości o typie zespołu zmęczenia lub ZJN. 

Giardioza – zapobieganie

Najważniejszą zasadą zapobiegania zarażenia się lambliami jest przestrzeganie wszystkich zasad higieny. Najważniejsza zasada to częste mycie dłoni po skorzystaniu z toalety, po pracy w ogrodzie, po zabawie w piaskownicy czy z pupilami. Ważne jest aby nie pić wody z nieznanych źródeł oraz dokładnie myć owoce i warzywa szczególnie te spożywane na surowo. W przypadku wystąpienia biegunki, należy odseparować zakażone osoby aż do czasu ustąpienia objawów.