Głóg - co to za roślina?

Głóg (łac. Crataegus) należy do rodziny różowatych (łac. Rosaceae). Występuje na całej półkuli północnej jako krzew lub drzewo i osiąga od 6 do 8 m wysokości. Może mieć charakterystyczne różowe lub białe kwiatostany, które po zapyleniu przekształcają się w czerwone owoce. Głóg może być w całości pokryty kolcami. 

Surowcami roślinnymi są kwiatostany, owoce i rzadziej liście, a główne substancje, które zawiera głóg to flawonoidy i procyjanidyny. Pod względem właściwości, owoce głogu są słodkie lub kwaśne w smaku. Głóg stosowany jest między innymi, przy łagodnej niewydolności serca. Ozdobne gatunki głogu nie mają właściwości leczniczych, lecz „dzikie gatunki” już tak.

Głóg jednoszyjkowy a dwuszyjkowy - czym się różnią?

Głóg jednoszyjkowy (łac. Crataegus monogyna) i głóg dwuszyjkowy (łac. Crataegus laevigata), różnią się liczbą szyjek na słupku. Oznacza to, że w przypadku głogu jednoszyjkowego znajdziemy w owocu jedną pestkę, a w przypadku dwuszyjkowego - dwie lub trzy pestki.

Głóg - wartości odżywcze

Głóg ze względu na bogate wartości odżywcze używany jest nie tylko do produkcji suplementów i produktów leczniczych, lecz także do produkcji żywności funkcjonalnej. Zawiera dużą ilość minerałów, aminokwasów, pektyn, kwasu askorbinowego, a także kwasu chlorogenowego i wysoką zawartość błonnika. Z tego powodu, wiele osób decyduje się na wprowadzenie głogu do swojej diety.

Właściwości zdrowotne głogu

Głóg dzięki wysokiej zawartości flawonoidów, glikozydów i innych substancji leczniczych, posiada wiele właściwości zdrowotnych. Substancje chemiczne zawarte w głogu działają wzmacniająco na pracę i wydolność serca, przeciwarytmicznie, przeciwmiażdżycowo, obniżają ciśnienie krwi, działają moczopędnie, rozkurczowo, a także uspokajająco. 

Dodatkowo owoc głogu obniża stężenie cholesterolu, lipidów we krwi, a także działa wiatropędnie, przeciwwzdęciowo, poprawia trawienie i przyswajanie pokarmu, pobudza funkcje wydzielnicze i pracę żołądka.

Głóg na serce

Głóg, tak jak wyżej wspomniano, stosowany jest przede wszystkim u osób z niewydolnością serca. Znalazł on także zastosowanie w leczeniu innych chorób układu krążenia, takich jak dusznica bolesna i nadciśnienie tętnicze. 

Ekstrakty z głogu wspomagają pracę serca dzięki zawartym w głogu bioflawonoidom oraz proantocyjanidynom. Substancje te odpowiadają za działanie przeciwutleniające, hipotensyjne i przeciwmiażdżycowe. Z tego powodu u osób z chorobami serca warto rozważyć wprowadzenie suplementacji głogiem. 

Jeśli planujemy rozpocząć taką suplementację, najlepiej zwrócić się do kardiologa lub internisty, który zdecyduje czy jest ona konieczna lub czy wymagana jest farmakoterapia. 

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Głóg - po jaki preparat sięgnąć?

W lecznictwie stosuje się wyciągi wodno-alkoholowe głogu. Surowcami leczniczymi głogu są owoce, liście i kwiatostany. Owoce zbierane są na jesień, a kwiatostany można zbierać od maja do czerwca. Stosuje się zarówno suszone, jak i świeże owoce głogu do sporządzania przetworów, naparów, herbat i nalewek. 

Ekstrakty z głogu znajdziemy w wielu suplementach diety, produktach leczniczych i wyrobach medycznych.

Liście głogu

Liście głogu w zależności od gatunku są gładkie lub owłosione. Mają zbliżony skład do owoców i kwiatostanów, ale różnią się one stężeniem zawartych w nich substancji chemicznych. Liście głogu zawierają dodatkowo związki azotowe, które stymulują pracę serca. 

Pod względem właściwości leczniczych nie różnią się one od kwiatostanu czy owoców głogu. 

Kto nie może stosować głogu?

Głóg u większości osób nie powoduje działań niepożądanych. Jeżeli występują to w stopniu łagodnym, niezagrażającym zdrowiu pacjenta. Nie powinny stosować go osoby z niskim ciśnieniem, ponieważ głóg będzie je obniżać, co jest niebezpieczne dla niskociśnieniowców. 

Spożywania głogu powinny unikać dzieci poniżej 12. roku życia, kobiety w ciąży i w trakcie karmienia piersią.  Spowodowane jest to przede wszystkim brakiem badań, które potwierdzą bezpieczeństwo stosowania głogu u tych osób. Dodatkowo jest przeciwwskazany u  osób wrażliwych i uczulonych na głóg. 

Owoce, liście i kwiatostan głogu mogą zwiększać działanie glikozydów nasercowych.

Bibliografia:

1. Tassell, M. C., Kingston, R., Gilroy, D., Lehane, M., & Furey, A. (2010). Hawthorn (Crataegus spp.) in the treatment of cardiovascular disease. Pharmacognosy reviews, 4(7), 32–41. https://doi.org/10.4103/0973-7847.65324
2. Hawthorn. (2021). In Drugs and Lactation Database (LactMed®). National Institute of Child Health and Human Development.
3. Zhang, J., Chai, X., Zhao, F., Hou, G., & Meng, Q. (2022). Food Applications and Potential Health Benefits of Hawthorn. Foods (Basel, Switzerland), 11(18), 2861. https://doi.org/10.3390/foods11182861
4. Kaczmarczyk-Sedlak I., Skotnicki Z., (2023). Owoc głogu. Leksykon naturalnych surowców leczniczych. Zielone Wydawnictwo. 

Autor