Czym są haluksy?

Haluksy to deformacja stopy, która charakteryzuje się odchyleniem palucha w kierunku pozostałych palców. Powoduje to wybrzuszenie przy podstawie palucha oraz odkształcenie stawu śródstopno-paliczkowego. Haluksy często występują na obu stopach i mogą prowadzić do bólu, sztywności, trudności w noszeniu obuwia i utrudnionego poruszania się.

Umów wizytę u ortopedy

Przyczyny haluksów

Przyczyny powstawania haluksów są wieloczynnikowe. Zalicza się do nich m.in. czynniki genetyczne, przez które osoby z historią rodzinną haluksów są bardziej narażone na rozwinięcie tej deformacji. Ponadto powstawaniu haluksów sprzyja:

• noszenie nieodpowiedniego obuwia - ciasnego, na wysokim obcasie, niedopasowanego;
• nadwaga; 
• zapalenie stawów; 
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• dna moczanowa;
• urazy stopy.

Haluksy występują częściej u kobiet niż u mężczyzn, jest to związane ze słabszymi powiązaniami więzadłowymi, a także wahaniami hormonalnymi. Częstość ich występowania rośnie wraz z wiekiem, po ciąży oraz po menopauzie.

Objawy haluksów

Paluch koślawy (haluks) to deformacja stopy, która stopniowo się nasila i prowadzi do odkształcenia. Objawy haluksa obejmują:

• zgrubienie u podstawy palucha,
• wykrzywienie palucha,
• nachodzenie palucha na sąsiadujący palec.

Deformacja palucha koślawego zmienia rozkład obciążeń na poszczególne części stopy, co może prowadzić do powstawania zgrubień naskórka, takich jak nagniotki i modzele. Ma to szczególnie miejsce w obszarach poddawanych nadmiernemu obciążeniu lub wystawionych na tarcie z obuwiem.

U niektórych pacjentów deformacja palucha koślawego jest bolesna. Objawy bólowe mogą różnić się w zależności od osoby:

• ból występujący tylko w określonym rodzaju obuwia;
• ból po długotrwałym chodzeniu;
• ból przy każdej aktywności, znacznie utrudniający codzienne funkcjonowanie.

Diagnostyka haluksów

Postawienie diagnozy haluksa jest stosunkowo łatwe ze względu na charakterystyczny wygląd deformacji. Jednakże dla dokładnej oceny stopnia zaawansowania wady i planowania leczenia, niezbędne jest wykonanie zdjęć RTG w obciążeniu - w pozycji stojącej, gdy stopa przenosi ciężar ciała. Badania bez obciążenia mogą przekłamywać stopień deformacji. 

Zdjęcia RTG umożliwiają ocenę anatomii stopy, kąta deformacji i stanu stawów, co pomaga w wyborze optymalnej metody terapeutycznej. To z kolei pozwala na skuteczne leczenie haluksa.

Leczenie haluksów

W zależności od stopnia zaawansowania deformacji, stosuje się różne rozwiązania. W początkowych stadiach haluksów zaleca się stosowanie nieinwazyjnych rozwiązań, takich jak:

• separatory na haluksy, które pomagają utrzymać naturalną pozycję palucha;
• opaski na haluksy, które stabilizują staw śródstopno-paliczkowy.

Zmniejszają one dyskomfort i są skutecznymi narzędziami w łagodzeniu objawów haluksów.

Dodatkowo, produkty takie jak ortezy na haluksy, wkładki na haluksy oraz maści przeciwbólowe mogą przynieść ulgę. Wkładki ortopedyczne pomagają w rozłożeniu nacisku na stopę, zmniejszając dyskomfort podczas chodzenia. Maści przeciwbólowe mogą natomiast tymczasowo łagodzić ból. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że te produkty stanowią wsparcie, a nie główne rozwiązanie problemu haluksów.

Ćwiczenia na haluksy a operacja haluksów

W walce z haluksami wspomóc może również fizjoterapeuta - nauczy wykonywać proste ćwiczenia, które przeciwdziałają haluksom. Ćwiczenia na haluksy można wykonywać codziennie w domowym zaciszu.

W przypadkach zaawansowanych haluksów lub braku poprawy po zastosowaniu metod nieinwazynych, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Operacja haluksów ma na celu korekcję deformacji i przywrócenie prawidłowej anatomii stopy. Przed podjęciem decyzji o operacji zawsze nalezy skonsultować się z ortopedą.

Wizytę u wybranego specjalisty zarezerwujesz wygodnie bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Domowe sposoby i ćwiczenia na haluksy

Uzupełnieniem leczenia haluksów mogą być domowe metody i ćwiczenia. Regularne wykonywanie ćwiczeń na haluksy, takich jak ruchy palcami stopy, podnoszenie małych przedmiotów czy rolowanie palcami stóp ręcznika rozłożonego na ziemi, może pomóc w utrzymaniu elastyczności stawów i zmniejszeniu sztywności. 

Dodatkowo unikanie obuwia, które wywiera nacisk na deformację, może złagodzić objawy bólowe obecności haluksów. Walkę z haluksami ułatwi także redukcja zbędnych kilogramów. 

Bibliografia:

1. Stępień, K. (2021). Haluksy. Medycyna Praktyczna. Dostęp  na: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/265154,haluksy. (Dostęp: lipiec 2023).
2. Prusinowska, A., Maciejewski, W., Turski, P., Cichocki, T., Małdyk, P., Księżopolska-Orłowska, K. (2011). Paluch koślawy w stopie reumatycznej – leczenie operacyjne i rehabilitacja. Reumatologia, 49, 2, s. 90-95.