Czym jest ostropest plamisty?

Ostropest plamisty (łac. Silybum marianum) należy do rodziny astrowatych i jest rośliną stosowaną od wieków w celach prozdrowotnych. Ze względu na niewygórowane wymagania co do uprawy, roślina ta występuje w wielu szerokościach geograficznych, od Europy, po Azję, Północną Afrykę i Amerykę. Roślina dorasta do około 1.5 - 2 m wysokości i posiada charakterystyczne kwiaty, podobne do ostów. Surowcem stosowanym w lecznictwie jest owoc ostropestu (Silybi mariani fructus).

Umów się do lekarza rodzinnego

Jakie substancje czynne zawiera ostropest plamisty?

Owoc ostropestu jest źródłem sylimaryny - grupy związków, należących do flawonolignanów. W skład sylimaryny wchodzą m.in. sylibina A i B, sylibinina, izosylibina, sylichrystyna i sylidianina. To dzięki tym substancjom owoce ostropestu wykazują korzystne działanie w stosunku do wątroby. Ponadto owoc ostropestu stanowi źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych (kwasu linolowego, oleinowego) oraz steroli, poprawiających profil lipidowy. W owocu ostropestu znajdują się także olejki eteryczne oraz witamina E i flawonoidy. 

Ostropest plamisty - właściwości

Związki zawarte w ostropeście plamistym wykazują wielokierunkowe działanie. 

Wyciąg suchy z owoców ostropestu jest jednym z niewielu leków roślinnych, które mają ugruntowane zastosowanie w lecznictwie. Oznacza to, że jego skuteczność i bezpieczeństwo zostało potwierdzone w badaniach klinicznych i opisane w literaturze naukowej. Dotyczy to takich schorzeń jak: 

• zatrucie muchomorem sromotnikowym, 
• niestrawność,
• brak apetytu,
• alkoholowe i wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. 

Owoce ostropestu są też wykorzystywane leczeniu zaburzeń trawienia i uczucia pełności. Ponadto sylimaryna ma zdolność do pobudzania komórek wątroby do regeneracji oraz stabilizuje błonę komórkową hepatocytów, chroniąc ją przed nowymi uszkodzeniami. Najczęściej preparaty z ostropestem stosowane są w celu ochrony wątroby podczas narażenia na czynniki, mogące ją uszkodzić, co wynika ze złożonej aktywności antyoksydacyjnej, przeciwzapalnej i immunomodulującej.

Jak stosować ostropest plamisty?

Wyciąg suchy z ostropestu występuje w postaci tabletek, w dawkach od 35 - 150 mg. Preparaty te mogą mieć rejestrację leku lub suplementu diety. Wyciągi z ostropestu są bardzo dobrze tolerowane przez pacjentów i stosowane w dawkach terapeutycznych praktycznie nie powodują działań niepożądanych. Optymalny czas kuracji wynosi od 2 do 4 tygodni, jednak jeśli po tym czasie dolegliwości nie ustąpią, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który może przedłużyć terapię do 6 miesięcy. 

Poza tabletkami, ostropest można zakupić w postaci owocu dostępnego w całości lub zmielonego i odtłuszczonego. 

Wizytę u wybranego lekarza możesz z łatwością umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jak stosować olej z ostropestu plamistego?

Z owocu ostropestu plamistego pozyskuje się olej, który jest bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także przeciwutleniaczy. Dobry olej tłoczony jest na zimno i uzyskuje się go bez procesu rafinacji (czyli oczyszczania w wysokiej temperaturze), co zapewnia zachowanie jego korzystnych właściwości. Istotne jest, aby otrzymany produkt przechowywać w ciemnym szkle i niskiej temperaturze.

Olej z ostropestu warto wprowadzić do diety, głównie ze względu na obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych, które w połączeniu ze zmianą nawyków żywieniowych, mogą wpłynąć na poprawę profilu lipidowego. Pamiętajmy natomiast, że sam olej nie stanowi źródła sylimaryny.  

Bibliografia:

1. European Medicines Agency (2018).European Union herbal monograph on Silybum marianum (L.) Gaertn., fructus. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Dostępne na: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-silybum-marianum-l-gaertn-fructus_en.pdf. 
2. Lamer-Zarawska, E., Kowal-Gierczak, B., Niedworok, J. (2007). Fitoterapia i leki roślinne. Warszawa, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, s. 349-351.
3. Sylimarol 35 mg. Charakterystyka Produktu leczniczego. Dostępne na: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/6475/characteristic. (Dostęp: październik 2022).

Autor