Róża - co to za choroba?

Mianem róży określa się zapalenie tkanki łącznej obejmujące górne warstwy skóry właściwej oraz powierzchowne naczynia krwionośne. Dla choroby charakterystyczny jest nagłym początek i dynamiczny przebieg. Za jej powstanie odpowiedzialne są paciorkowce beta-hemolizujące grupy A - najczęściej Streptococcus pyogenes. Wrota zakażenia stanowią przede wszystkim uszkodzenia naturalnej bariery ochronnej jaką jest skóra, do których dochodzi na skutek otarć, oparzeń, stłuczeń, blizn pooperacyjnych, użądleń owadów, owrzodzeń czy zmian towarzyszących chorobie grzybiczej. Ponadto bakterie mogą przedostać się do skóry również drogą krwi - przechodząc z rozwijającego się już w organizmie zakażenia jak np. zapalenie zatok, ropnie okołozębowe czy zakażenia pooperacyjne. Różą można zarazić się przez bezpośredni kontakt z chorym lub nosicielem paciorkowca.

Objawy róży

Chorobie towarzyszy żywoczerwony, tkliwy, bolesny obrzęk skóry, o charakterystycznej lśniącej i napiętej powierzchni. Zmiany, na skutek obrzęku, są dość znacznie wyniesione ponad powierzchnię skóry, są cieplejsze i wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry. Najczęściej umiejscawiają się w obrębie kończyn dolnych, niekiedy mogą pojawić się na skórze twarzy, szyi, dłoni, stóp i pośladków. Mogą im towarzyszyć objawy ogólnoustrojowe takie jak wysoka gorączka (nawet do 40°C), dreszcze i złe samopoczucie.

Kto jest predysponowany do zachorowania na różę?

Szczególnie podatne na zachorowanie są osoby w podeszłym wieku, noworodki, niemowlęta oraz dzieci. Choroba występuje także częściej u osób z upośledzonym układem odpornościowym jak np. pacjenci onkologiczni czy zakażeni HIV, u chorych na cukrzycę, alkoholików, u osób z grzybicą (szczególnie tą międzypalcową) i owrzodzeniami skóry, u pacjentów z zaburzeniami krążenia, upośledzonym odpływem limfy (szczególnie ma to miejsce u kobiet po zabiegu mastektomii). Istotne ryzyko zachorowania jest powiązane z nadwagą i otyłością.

Umów wizytę u dermatologa

Jak rozpoznać różę?

Z objawami choroby najlepiej zgłosić się do dermatologa lub lekarza specjalizującego się w leczeniu chorób zakaźnych. W większości przypadków będą one dla lekarza wystarczające do postawienia diagnozy. Niekiedy może on zlecić wykonanie dodatkowych badań takich jak morfologia krwi (w przebiegu zachorowania na różę stwierdza się leukocytozę), czy USG kończyn dolnych metodą Dopplera (po to, aby wykluczyć inne choroby takie jak np. zakrzepicę żył kończyn dolnych), bądź diagnostykę mikrobiologiczną wymazu ze zmian skórnych (w celu w dokładnego rozpoznania czynnika wywołującego zakażenie).

Róża - jak wyleczyć chorobę

Stan chorego i postęp choroby wpływa na czas trwania i rodzaj kuracji. Leczenie można prowadzić w warunkach domowych lub w razie konieczności w szpitalu. Bez względu na to, w każdym przypadku zachorowania konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii. W tym celu najczęściej stosuje się antybiotyki β-laktamowe, szczególnie penicyliny lub, u chorych uczulonych na penicyliny, doustne makrolidy (klarytromycyna, roksytromycyna) bądź klindamycynę. Prawidłowo prowadzona terapia za pomocą antybiotyków jest w stanie całkowicie wyleczyć pacjenta. Do wspomagania leczenia i łagodzenia objawów można zastosować miejscowo okłady z soli fizjologicznej lub 3% roztworu kwasu bornego, maść ichtiolową, maści z heparyną a w przypadku szczególnie dużych zmian nawet maści z glikokortykosterydami. 

Częste nawroty róży

Co prawda, odpowiednia antybiotykoterapia, prowadzona przez odpowiednio długi czas jest w stanie skutecznie wyleczyć różę. Jednak organizm po jej przechorowaniu nie nabiera odporności na chorobę - i niestety wykazuje ona tendencję do częstych nawrotów. Szczególnie dotyczy to osób predysponowanych. Zwykle rumień pojawia się ponownie w tych samych miejscach, co przy pierwotnym zakażeniu i wymaga ponownego leczenia antybiotykami.

Powikłania róży

Poza częstymi nawrotami choroba może doprowadzić do innych, miejscowych i uogólnionych powikłań zdrowotnych takich jak zapalenie naczyń żylnych, naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych, do ropowicy, słoniowacizny, kłębuszkowego zapalenia nerek czy gorączki reumatycznej powiązanej z rozwojem wad serca, a nawet sepsy.