Czym jest chrzęstniak?

Chrzęstniak jest łagodnym nowotworem, spotykanym głównie u osób młodych (najczęściej przed 30. rokiem życia). Zazwyczaj rozwija się powoli i przez długi czas nie daje żadnych objawów, dlatego często wykrywany jest przypadkowo. Chrzęstniak wywodzi się z tkanki chrzęstnej, która jest jednym z typów tkanki łącznej. Tkankę chrzęstną charakteryzuje brak unerwienia i unaczynienia. Występuje ona w trzech postaciach:

• tkanka chrzęstna szklista – zawiera dużą ilość włókien kolagenowych, tworzy między innymi: chrząstki krtani, nosa, oskrzeli oraz powierzchnie stawowe, 
• tkanka chrzęstna włóknista – znajduje się w miejscach przyczepu ścięgien do kości oraz w krążkach międzykręgowych,
• tkanka chrzęstna sprężysta – wyróżnia się dużą elastycznością, występuje w małżowinie usznej, przewodzie w narządzie słuchu, nosie i małych chrząstkach krtani.

Chrzęstniaki wywodzą się z tkanki chrzęstnej szklistej i rozwijają się zwykle w kościach długich.

Umów się do ortopedy

Rodzaje chrzęstniaka

Chrzęstniaki występują pojedynczo lub gromadnie. Ze względu na lokalizację dzieli się je na trzy podstawowe rodzaje: chrzęstniak śródkostny – występujący wewnątrz kości, chrzęstniak przykostny – występujący na zewnątrz kości oraz chrzęstniak tkanek miękkich, który zlokalizowany jest poza szkieletem.

Chrzęstniak śródkostny

Chrzęstniak śródkostny rozwija się wewnątrz kości. Występuje on najczęściej w kościach dłoni i stopy, ale może być też zlokalizowany w kości udowej, piszczelowej lub kości ramiennej. Zwykle nie powoduje bólu, ale może doprowadzić do złamania kości. 

Chrzęstniak przykostny

Chrzęstniak przykostny powstaje po zewnętrznej stronie kości. Występuje najczęściej na kościach kończyn – komórki chrzęstne namnażają się zazwyczaj pomiędzy kością a okostną. Spotykany jest zdecydowanie rzadziej niż chrzęstniak śródkostny. 

Chrzęstniak tkanek miękkich 

Chrzęstniak tkanek miękkich rozwija się poza kośćmi, zazwyczaj w okolicy ścięgien lub więzadeł.

Objawy chrzęstniaka

W początkowej fazie chrzęstniak zazwyczaj nie daje żadnych objawów i często wykrywa się go przypadkowo, np. podczas badań wykonywanych z powodu innego schorzenia. Zaawansowane chrzęstniaki mogą doprowadzić do złamań kości lub powodować uczucie bólu. Powstałe objawy zależą w dużej mierze od typu chrzęstniaka oraz jego lokalizacji. Chrzęstniak przykostny może być wyczuwalny pod powierzchnią skóry w postaci zgrubienia. Chrzęstniak śródkostny może natomiast osłabić strukturę kości i sprawić, że stanie się ona podatna na złamania.

Diagnostyka chrzęstniaka

W przypadku podejrzenia u siebie obecności chrzęstniaka należy udać się do lekarza POZ, który po przeprowadzeniu wywiadu może skierować pacjenta do lekarza ortopedy. Wizytę u wybranego lekarza możesz zarezerwować bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl. 

Aby potwierdzić wystąpienie chrzęstniaka i określić stopień zaawansowania zmiany, należy przeprowadzić odpowiednie badania obrazowe: zdjęcie rentgenowskie (RTG), tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI). O łagodnym charakterze zmiany świadczy brak oznak zniszczeń na otaczających tkankach oraz powtarzalne wyniki badań obrazowych, wykonywanych w równych odstępach czasu. Ostateczne rozpoznanie można uzyskać po przeprowadzeniu badania histopatologicznego.

Leczenie chrzęstniaka

Każdy chrzęstniak wymaga indywidualnego doboru metody leczenia, w zależności od stopnia jego zaawansowania, wielkości oraz objawów klinicznych. Chrzęstniak łagodny, bezobjawowy nie wymaga specjalistycznego leczenia, wystarczy regularna obserwacja lekarska. 

W przypadku dużych chrzęstniaków, powodujących zmiany w strukturze kości lub utrudniających normalne funkcjonowanie konieczne jest wykonanie operacyjnego usunięcia chrzęstniaka. Leczenie to polega na wyłyżeczkowaniu zmiany oraz wypełnieniu ubytku w kości przeszczepami kostnymi. Po operacji należy poddać się rehabilitacji, która umożliwi szybki powrót do pełnej sprawności.

Autor