Czym jest cukrzyca ciążowa?

W trakcie ciąży może dojść do nadmiernego zwiększenia poziomu glukozy we krwi przyszłej mamy (hiperglikemia). Rozróżnia się cukrzycę ciążową i cukrzycę w ciąży – różnią się między sobą kryteriami rozpoznania choroby.

Cukrzyca ciążowa – czynniki ryzyka

Cukrzyca ciążowa jest schorzeniem wykrywanym stosunkowo często. Na podstawie licznych obserwacji ustalono czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Zalicza się do nich:

• ciążę po 35. roku życia;
• wielorództwo;
• urodzenie (w poprzednich ciążach) dziecka o masie powyżej 4kg;
• nadciśnienie tętnicze u matki;
• zgon wewnątrzmaciczny w wywiadzie;
• cukrzycę typu 2 w wywiadzie rodzinnym.

Rozpoznanie cukrzycy ciążowej

W celu wykrycia cukrzycy ciążowej u kobiet ciężarnych, już przy pierwszej wizycie u ginekologa przeprowadza się oznaczenie glikemii na czczo. Jeżeli wynik badania nie jest prawidłowy, przeprowadza się dalsze badania diagnostyczne. Natomiast jeśli oznaczenie glikemii wykazało wartość w zakresach normy, badanie należy przeprowadzić ponownie (w celach kontrolnych) między 24. a 28. tygodniem ciąży.  

W trakcie ciąży przeprowadza się również test obciążenia glukozą (OGTT). Osobie badanej oznacza się poziom glikemii na czczo, a następnie podaje się roztwór zawierający 75g glukozy i ponownie oznacza się glikemię (odpowiednio w pierwszej i drugiej godzinie od podania roztworu).

Jeśli w choć jednym pomiarze OGTT wynik wskaże nieprawidłowe wartości poziomu glukozy we krwi, pacjentka powinna zostać skierowana na specjalistyczne badania do lekarza diabetologa.

Cukrzyca ciążowa – leczenie

W celu walki z cukrzycą ciążową wprowadza się odpowiednio dobrany sposób leczenia, który będzie bezpieczny zarówno dla matki, jak i rozwijającego się w jej łonie dziecka.

Dieta podczas cukrzycy ciążowej

Pierwszym krokiem w kierunku ustabilizowania cukrzycy ciążowej jest wprowadzenie przez kobietę ciężarną odpowiedniej diety i zmiana nawyków żywieniowych. Dieta jest ustalana na podstawie BMI pacjentki. 

Ważne jest, aby właściwie dobrane żywienie składało się z:

• węglowodanów (od 40% do 50% – warto zwrócić uwagę, że powinny być to w głównej mierze węglowodany złożone, a nie cukry proste), 
• tłuszczów (od 20% do 30% – po równo tłuszczów nasyconych, jak i nienasyconych), 
• białka (ok. 30%)

Wskazane jest regularne monitorowanie poziomu glikemii (niezależnie od wprowadzonej diety).

Insulina a cukrzyca ciążowa

Jeśli po wprowadzeniu diety (po ok.  5-7 dniach) nie nastąpi widoczna poprawa glikemii, do leczenia wprowadza się wówczas insulinę – w postaci intensywnej insulinoterapii. Terapia ta polega na częstym, podskórnym podawaniu krótko działających analogów insuliny ludzkiej.

W trakcie samego porodu, u kobiety z cukrzycą ciążową, podaje się insulinę w celu kontrolowania poziomu glikemii. Po porodzie insulina jest podawana jeszcze przez okres od 4 do 6 tygodni (z wyjątkiem sytuacji, w których dochodzi do rozpoznania cukrzycy typu 1 lub typu 2).

Cukrzyca ciążowa a poród

Na chwilę obecną Polskie Stowarzyszenie Ginekologów i Położników nie zalicza cukrzycy ciążowej do stanów, w których wymagane jest przeprowadzenie porodu za pomocą cesarskiego cięcia.

Cesarskie cięcie jest zalecane jedynie u tych kobiet, u których cukrzyca została zdiagnozowana jeszcze przed rozpoczęciem ciąży i u których doszło do powikłań cukrzycy, takich jak: silna retinopatia (decyzję o cesarskim cięciu powinien podjąć doświadczony okulista) czy też, grożąca wystąpieniem krwotoku, neowaskularyzacja naczyń.

Cukrzyca ciążowa a poród – powikłania płodu

Kobiety, u których stwierdzono cukrzycę ciążową w drugiej połowie ciąży, narażone są na wystąpienie zaburzeń w rozwoju płodu. Najczęściej występującymi zaburzeniami są:

• nadmierna masa płodu, przekraczająca 4200g;
• hipoglikemia w okresie wczesnopoporodowym;
• zwiększone ryzyko rozwoju otyłości, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy typu 2. 

W celu szybkiego wykrycia cukrzycy ciążowej już na początku ciąży należy udać się na badania kontrolne do lekarza ginekologa, który będzie prowadził ciążę. Pacjentki chore na cukrzycę powinny zasięgnąć również porady dotyczącej postępowania leczniczego w okresie ciąży u doświadczonego diabetologa. Wizytę u wybranego specjalisty można w łatwy sposób zarezerwować z użyciem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor