O czym może świadczyć cukromocz?

Cukromocz, czyli występowanie cukru w moczu, może być objawem chorób toczących się w organizmie. W warunkach fizjologicznych, poza ciążą, nie stwierdza się jego obecności w moczu. 

Najczęściej spotykanym rodzajem cukromoczu jest glukozuria, czyli obecność glukozy w moczu. Główną przyczyną glukozurii jest niewyrównana cukrzyca. Kiedy stężenie glukozy we krwi wzrasta powyżej pewnego poziomu, czyli przekracza próg nerkowy, wynoszący 180 mg glukozy/dl, dochodzi do przedostawania się glukozy do moczu i braku jej zwrotnego wchłaniania w nerkach.

Przyczyny występowania glukozy w moczu

Kolejną przyczyną występowania cukru w moczu może być glukozuria nerkowa, objawiająca się zwiększonym wydalaniem glukozy z moczem, przy jednoczesnym prawidłowym poziomie glukozy we krwi. Glukozuria nerkowa występuje jako samodzielna jednostka chorobowa, która nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy i pogorszeniem czynności nerek, dlatego nie wymaga leczenia. Może być również jednym z objawów zespołu Fanconiego, w którym zwiększonemu wydalaniu glukozy z moczem towarzyszy utrata magnezu, fosforanów, wapnia, aminokwasów i wodorowęglanów. Choroba prowadzi do postępującej niewydolności nerek, a farmakoterapia jest głównie objawowa i polega na wyrównywaniu występujących zaburzeń.

Glukozuria może występować także u pacjentów leczonych przy pomocy flozyn - leków przeciwcukrzycowych, których mechanizm działania polega na wydalaniu nadmiaru glukozy z moczem. Leki te nie powodują uszkodzeń nerek, a glukoza jest wydalana tylko wtedy, gdy jej stężenie we krwi jest za wysokie. Ich przyjmowanie nie wiąże się zatem ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia hipoglikemii.

Umów się do lekarza rodzinnego

Glukoza w moczu - badania

Poziom glukozy w moczu jest oznaczany podczas ogólnego badania moczu, które lekarz rodzinny może zlecić w przypadku podejrzenia cukrzycy lub nieprawidłowej pracy nerek. Wskazaniem do wykonania takiego oznaczenia są też niepokojące objawy, takie jak nadmierna senność, zmęczenie, zwiększone pragnienie i częste infekcje okolic intymnych. Badanie to wykonywane jest także rutynowo, w celu kontroli stanu zdrowia u pacjentów ze zdiagnozowaną cukrzycą.  

Wizytę u wybranego lekarza możesz z łatwością umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Pobranie próbki i interpretacja wyniku obecności glukozy w moczu

Próbkę moczu pobiera się z porannej porcji moczu, ze środkowego strumienia, po około 8-godzinnej przerwie od poprzedniej mikcji. Do badania należy użyć jałowych pojemników dostępnych w aptekach. Za prawidłowy wynik uznaje się brak glukozy w moczu.  Na rynku dostępne są również testy paskowe do samodzielnej kontroli obecności glukozy w moczu. 

Po wykryciu obecności glukozy w moczu, lekarz może zlecić badania dodatkowe, w celu pogłębienia diagnostyki. Zaliczamy do nich m.in.:

• pomiar stężenia glukozy we krwi na czczo;
• stężenie peptydu C;
• test doustnego obciążenia glukozą.

Cukier w moczu - jak leczyć?

Leczenie cukromoczu jest zależne od jego przyczyny. Gdy powodem występowania glukozy w moczu jest cukrzyca typu I, terapia polega głównie na insulinoterapii. Glukozurię, wynikającą z cukrzycy typu II, leczy się farmakologicznie przy pomocy leków przeciwcukrzycowych i odpowiedniej diety. Każdorazowo istotne jest wykrycie podstawowej jednostki chorobowej.

Glukoza w moczu w ciąży

Jedyną sytuacją, w której fizjologicznie może dojść do pojawienia się glukozy w moczu jest ciąża. Wynika to z faktu, iż kobieta ciężarna ma niższy próg nerkowy (150 mg glukozy/dl) dla glukozy, co oznacza, że w tym czasie nerki mają zmniejszoną zdolność do jej filtrowania.

Cukromocz może występować u od 5 do 15 % ciężarnych i często nie towarzyszy mu podwyższone stężenie glukozy we krwi. Nie należy jednak bagatelizować wyników badań, świadczących o wydalaniu glukozy z moczem i pogłębić diagnostykę w kierunku cukrzycy ciężarnych. Obecnie rutynowo wykonywany jest test doustnego obciążenia glukozą pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży.   

Bibliografia:

1. Wiercińska, M. (2022). Glukozuria (glukoza w moczu) nerkowa: przyczyny, objawy, leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51933,glukozuria-nerkowa.
2. Wiercińska, M. (2022). Zespół Fanconiego: przyczyny, objawy i leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępna na: https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51944,zespol-fanconiego.
3. Wójcikowski, C. (2003). Diabetologiczne aspekty prowadzenia ciąży powikłanej cukrzycą. Diabetologia Praktyczna, 4, 1, s. 1–6.

Autor