Właściwości i działanie chromu

Chrom dostarczany wraz z dietą wchłania się dosyć słabo i jest wydalany wraz z kałem. Należy do pierwiastków śladowych. Po wchłonięciu przenoszony jest przez transferynę do wątroby, gdzie syntetyzowany jest czynnik tolerancji glukozy GTF. Chrom wchłonięty przez organizm jest w większości wydalany. Proces ten nasilają sytuacje stresowe oraz dieta bogata w jedno- i dwucukry. Rola chromu w ustroju jest związana z metabolizmem węglowodanów, tłuszczów i białek. Jest on niezbędny do prawidłowego działania insuliny w ustroju oraz wpływa na obniżenie cholesterolu w surowicy krwi. Niektóre z głównych właściwości i działań chromu to:

• metabolizm glukozy;
• regulacja poziomu lipidów;
• wpływ na masę ciała i skład ciała;
• wpływ na funkcje mózgu;
• wspomaganie układu immunologicznego.

Nie ustalono dokładnego dziennego zapotrzebowania na chrom w poszczególnych grupach wiekowych (u dorosłych natomiast jest to 50-200 ug/osobę). Może ono być wyższe u osób nadużywających alkohol, zażywających narkotyki, u chorych zmagających się z chorobami wyniszczającymi, po oparzeniach i po resekcji jelit.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Objawy nadmiaru i niedoboru chromu w organizmie

Według badań, niedobory chromu mogą powodować zaburzenia gospodarki węglowodanowej i tłuszczowej, a tym samym mogą być przyczyną rozwoju miażdżycy oraz cukrzycy.

Do objawów niedoboru chromu należą:

• wahania poziomu glukozy we krwi;
• zaburzenia w metabolizmie tłuszczów i białek;
• zwiększona podatność na infekcje;
• zmiany nastroju, podatność na stres. 

U zdrowych ludzi, stosujących racjonalne odżywianie, niedobory tego pierwiastka są mało prawdopodobne. 

Nadmiar chromu może wystąpić np. w przypadku nadmiernej suplementacji. Do objawów nadmiaru chromu w organizmie należą:

• problemy żołądkowo-jelitowe;
• alergiczne reakcje skórne;
• zaburzenia funkcjonowania nerek;
• zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby;
• zaburzenia neurologiczne. 

Nadmiar chromu jest stosunkowo rzadki i zwykle występuje w przypadku znacznego nadmiaru spożycia suplementów zawierających ten pierwiastek. Warto pamiętać, że zrównoważona dieta dostarcza zwykle wystarczającą ilość chromu. 

Jeśli pojawią się niepokojące objawy nadmiaru lub niedoboru chromu niezwłocznie należy skonsultować się z lekarzem POZ. Przeprowadzi on odpowiednią ocenę diagnostyczną i zleci ewentualne suplementy lub zmiany w sposobie odżywiania.

Źródła chromu w diecie

Najlepszym sposobem na dostarczenie wystarczającej ilości chromu jest odpowiednio zbilansowana dieta. Chrom występuje w żywności w formach organicznych i nieorganicznych. Jak większość składników mineralnych, jest wchłaniany w jelitach. Następnie przechodzi do krwi i jest transportowany do tkanek. Dobrym źródłem chromu w diecie są:

• jaja (głównie białko);
• mięso i ryby (wołowina, wieprzowina, kurczak, indyk, łosoś, tuńczyk, sardynki);
• produkty pełnoziarniste (pieczywo, makarony, kasza, płatki owsiane);
• warzywa (brokuły, szpinak, kapusta);
• owoce (jabłka, banany, winogrona);
• orzechy i nasiona (orzechy włoskie, migdały, orzechy nerkowca, nasiona lnu, pestki dyni).

Warto zauważyć, że zawartość chromu w żywności może być zróżnicowana i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj gleby, w której rośliny były uprawiane oraz stopień przetworzenia żywności. Chrom jest dostępny jako suplement diety, który jest stosowany w niektórych przypadkach niedoboru chromu lub w celu kontroli poziomu cukru we krwi. Należy pamiętać, że suplementacja powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza.  Aby odpowiednio zbilansować codzienna dietę warto skonsultować się z dyplomowanym dietetykiem, który dostosuje dietę do indywidualnych potrzeb. 

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Król E., Krejpcio Z. (2008). Poglądy na temat roli chromu (III) w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy. Via medica, s. 168,167. 
2. Krzysik M., Grajeta H. (2010). Rola chromu w etiopatogenezie wybranych chorób. Bromat. chem. toksykol. - XLIII, 3, s. 429-430. 
3. Kłos A., i inn. (2014). Zawartość chromu w całodziennych racjach pokarmowych studentów Szkoły Głównej Służby Pożarniczej (SGSP). Probl. Hig. Epidemiol. 95(1), s. 200-202.  

Autor