Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego

Barwa smolistych stolców spowodowana jest obecnością w kale hemoglobiny poddanej procesom trawiennym. Często jest to jeden z objawów chorób, w których dochodzi do krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP). Zaliczamy do nich m.in.:

• chorobę wrzodową żołądka i/lub dwunastnicy,
• ostrą gastropatię krwotoczną,
• nadżerkowe zapalenie błony śluzowej przełyku,
• żylaki przełyku i/lub żołądka,
• nowotwory żołądka.

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz ostra gastropatia krwotoczna odpowiedzialne są za ponad połowę krwawień z GOPP. Przy silnym, masywnym uwalnianiu krwi do światła przewodu pokarmowego, smoliste stolce mogą mieć dodatkowo komponentę żywoczerwonej krwi.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Czarny kał - diagnostyka

W pierwszej kolejności podczas badania podmiotowego ważne jest sprawdzenie parametrów życiowych. Masywne krwotoki są zagrożeniem dla życia, a ich skutkiem jest zmiana m.in. wartości ciśnienia krwi czy tętna.

Lekarz może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych pobranej próbki kału. Test na obecność krwi w kale może być przeprowadzany dwoma metodami - immunochemiczną i za pomocą testu gwajakowego.

Test gwajakowy

Test gwajakowy wymaga analizy trzech próbek z kolejnych wypróżnień. Ponadto trzy dni przed badaniami konieczne jest zastosowanie odpowiedniej diety i odstawienie części leków, które mogłyby wpłynąć na wynik testów.

Test immunochemiczny

Test immunochemiczny stosowany jest częściej przy podejrzeniu krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. W przypadku krwawienia z GOPP może dawać wyniki fałszywie ujemne, ze względu na zachodzące tam procesy trawienne. Przed jego wykonaniem nie trzeba stosować specjalnej diety, a na jego wynik nie wpływają spożyte pokarmy.

Smoliste stolce - badanie endoskopowe

Podejrzenie krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego powinno być potwierdzone w badaniu endoskopowym,  nazywanym ezofagogastroduodenoskopią. Objawami wskazującymi na konieczność wykonania takiej procedury jest m.in. obecność smolistych stolców,  niedokrwistość z niedoboru żelaza w morfologii krwi lub dodatni wynik testu gwajakowego.

Czarne stolce po żelazie

Czarne zabarwienie stolca nie zawsze jest powodem do obaw. Może pojawić się przy zażywaniu leków lub suplementów zawierających żelazo, węgiel aktywny czy bizmut. 

Doustne preparaty żelaza mogą być przepisywane przez lekarza rodzinnego w przypadku niedokrwistości spowodowanej jego niedoborem. Schorzenie to objawia się m.in. osłabieniem, upośledzeniem koncentracji, bólami i zawrotami głowy, kołataniami serca czy bladością powłok skórnych i śluzówek.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić z łatwością za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Czarne stolce w ciąży

W ciąży zapotrzebowanie na żelazo wzrasta i często konieczne jest wyrównanie jego niedoborów. Pojawienie się czarnych stolców w ciąży może zatem stanowić odpowiedź organizmu na stosowaną suplementację.

Jeśli pacjentka nie zwiększała w ostatnim czasie ilości spożywanego żelaza, to powodem czarnych stolców może być krwawienie z przewodu pokarmowego. W takim przypadku jak najszybciej należy udać się do ginekologa lub lekarza internisty, gdyż duża utrata krwi może stanowić zagrożenie dla życia ciężarnej i płodu.

Czarny stolec po alkoholu

Alkohol może powodować uszkodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego, powodując krwawienie. Krew pod wpływem procesów trawiennych zmienia zabarwienie kału na kolor czarny.

U osób, które nadmiernie spożywają alkohol może wystąpić zespół Mallory'ego i Weissa. Objawami wskazującymi na tą jednostkę chorobową jest dodatkowe pojawienie się fusowatych wymiotów lub wymiotów z domieszką krwi. 

Bibliografia:

1. Kaczmarczyk, O. (2023). Krew w stolcu – diagnostyka przewlekłego krwawienia do przewodu pokarmowego. Medycyna po Dyplomie, 04.
2. Wiercińska, M. (2022). Smolisty, czarny stolec: przyczyny i leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/301610,smolisty-czarny-stolec-przyczyny-i-leczenie. (Dostęp: 04.2023).