Mięśnie Kegla - budowa i lokalizacja

Mięśnie Kegla wzięły swoją nazwę od amerykańskiego lekarza, ginekologa, który w latach 50-tych zaprezentował ćwiczenia na mięśnie Kegla, jako sposób leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu.

Mięśnie Kegla to struktura mięśniowa zlokalizowana na dnie miednicy, mająca punkty przyczepu na spojeniu łonowym, kości ogonowej guzach kulszowych. Jego specyficzna budowa pozwala na wytrzymywanie dużych obciążeń. Jednocześnie jest w stanie wykonywać krótkie, ale szybkie i silne skurcze. Mięśnie Kegla otaczają takie narządy i struktury jak odbyt, pochwa, cewka moczowa. Mają zatem niebagatelny wpływ na funkcjonowanie układu moczowo-płciowego i pokarmowego.

Umów się na wizytę do lekarza rodzinnego

Mięśnie Kegla u mężczyzn i kobiet - funkcje

Mięśnie Kegla odpowiadają za:

• prawidłową postawę ciała,
• ochronę narządów zlokalizowanych w miednicy,
• kontynencję - czyli wstrzymywanie wydalania kału, moczu czy gazów.

Oprócz tego biorą udział w porodzie, a także wpływają bezpośrednio na życie seksualne - u kobiet odpowiadając za rozkurcz i skurcz pochwy, a u mężczyzn za erekcję.

Mięsień Kegla - dolegliwości

Nieprawidłowo pracujące mięśnie dna miednicy są przyczyną dolegliwości obejmujących układ moczowy, pokarmowy i płciowy. Słabe i źle funkcjonujące mięśnie Kegla mogą skutkować:

• nietrzymaniem moczu;
• nokturią;
• zaparciami;
• hemoroidami;
• problemami z defekacją;
• bolesnymi stosunkami;
• bolesnymi miesiączkami;
• obniżeniem narządów rodnych, a nawet ich wypadaniem;
• problemami z osiągnięciem i utrzymaniem erekcji.

Przyczynami osłabienia mięśni dna macicy są między innymi codzienne czynności, które wykonujemy nieprawidłowo, zazwyczaj nie wiedząc o tym. Chodzi głównie o nawyki toaletowe (sposób defekacji, powstrzymywanie wydalania), sposób podnoszenia ciężkich rzeczy, postawa ciała czy sposób oddychania. Do osłabienia mięśni dna miednicy dochodzi także naturalnie wraz ze starzeniem organizmu. Oprócz tego wpływ mogą mieć także interwencje medyczne, takie jak nacięcia krocza w trakcie porodu, poród przez cesarskie cięcie, łyżeczkowanie macicy czy histeroskopia.

Kobiety są bardziej narażone na osłabienia mięśni dna macicy niż mężczyźni, ze względu na ciążę, budowę układu moczowego, a także niekorzystny wpływ hormonów.

Kto powinien ćwiczyć mięśnie Kegla?

O ćwiczeniach mięśni Kegla powinny pomyśleć w szczególności kobiety, które:

• kilkukrotnie rodziły;
• miały nacinane krocze w trakcie porodu;
• rodziły poprzez cesarskie cięcie;
• borykają się z wysiłkowym nietrzymaniem moczu (np. podczas kichnięcia czy kaszlnięcia).

Nie oznacza to jednak, że mężczyźni nie powinni zainteresować się ćwiczeniami mięśni dna miednicy. Regularne dbanie o mięśnie Kegla u panów może pozytywnie wpłynąć na życie seksualne, a także lepszą kontrolę nad oddawaniem moczu.

Ćwiczenia na mięśnie Kegla

Niezależnie od typu ćwiczeń na mięśnie dna macicy, należy pamiętać o kilku podstawowych rzeczach:

• regularności,
• częstotliwości,
• umiarkowaniu,
• cierpliwości.

Efekty wzmocnienia mięśni Kegla i poprawy zdrowia zaczną pojawiać się po kilku tygodniach regularnych ćwiczeń. Na szczęście, są one na tyle proste, że można je wykonywać właściwie wszędzie! 

Najprostszym ćwiczeniem będzie naprzemienne napinanie i rozluźnianie mięśni. Aby je zlokalizować i dowiedzieć się jak je zaciskać, można wykonać test. Test wygląda następująco: w trakcie oddawania moczu należy postarać się go zatrzymać - można wtedy poczuć napinający się mięsień Kegla.

Podstawowe ćwiczenie polega na napięciu mięśni Kegla na 5 sekund, a następnie na ich rozluźnieniu na 5 sekund. Taką serię należy powtórzyć około 10 razy. Po jakimś czasie można dokładać więcej serii i wykonywać je kilka razy w ciągu dnia. 

Podczas wykonywania ćwiczenia trzeba pamiętać, by rozluźnić mięśnie pośladków oraz brzucha. Ponadto dobrze jest skoordynować wydech z napięciem mięśnia, a wdech z rozluźnieniem.

Kulki gejszy

Dla lepszego efektu panie mogą wspomagać się tzw. “kulkami gejszy”. Są to kulki różnych rozmiarów i o różnej wadze, wykonane zazwyczaj z przyjaznego błonie śluzowej silikonu medycznego. Działanie kulek polega na wyzwalaniu mimowolnego skurczu mięśni Kegla. Niektóre z nich mają luźne wypełnienie, które dodatkowo stymuluje skurcze mięśni dna miednicy. Istnieją również kulki do aplikacji analnej, z której mogą skorzystać także mężczyźni.

Tradycyjne kulki gejszy składają się z 2 połączonych kulek zaopatrzonych w pętelkę do późniejszego wyjęcia. Przed ćwiczeniem należy zastosować lubrykant do łatwiejszej aplikacji. Następnie wprowadza się obie kulki tak, by jedna była w okolicy ujścia szyjki macicy. Z kulkami można następnie wykonywać normalne domowe czynności, a także tańczyć czy ćwiczyć jogę. Na początku czas noszenia kulek nie powinien być zbyt długi - maksymalnie kilkanaście minut. Z czasem można go wydłużać. 

Przed zastosowaniem kulek gejszy wskazana jest konsultacja z ginekologiem.

Chociaż ćwiczenia wydają się niegroźne i łatwe, wykonane niepoprawnie mogą prowadzić do powikłań. Przetrenowanie mięśni dna miednicy może zakończyć się zwiększonym napięciem mięśniowym prowadzącym do zaparć, problemów z oddawaniem moczu czy bolesnymi stosunkami seksualnymi. 

Jeżeli nie wiesz, jak wykonywać poprawnie ćwiczenia lub jesteś po porodzie - zgłoś się do fizjoteraputy specjalizującego się w uroginekologii, który dobierze odpowiednie ćwiczenia i wyjaśni, jak je wykonywać.

Wizytę u wybranego specjalisty zarezerwujesz bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Węgiełek, A. (2021). Mięśnie Kegla – położenie, funkcja. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/urologia/279702,miesnie-dna-miednicy-u-kobiet-i-mezczyzn-miesnie-kegla-polozenie-funkcja.
2. Opara, J.A., Socha, T., Poświata, A. (2013). Ćwiczenia mięśni dna miednicy najlepszym sposobem prewencji w wysiłkowym nietrzymaniu moczu u kobiet uprawiających wyczynowo sport. Fizjoterapia, 21, 2, s. 57-63.