Fizjologiczne nawilżenie pochwy

Na poziom nawilżenia i ukrwienia okolic intymnych u kobiet duży wpływ mają estrogeny, których stężenie w organizmie zmienia się w czasie trwania cyklu miesięcznego. W okolicach dni płodnych, kiedy poziom estrogenów osiąga wyższe wartości, kobiece okolice intymne mają zapewnione lepsze ukrwienie błony śluzowej i odpowiednie nawilżenie. Z kolei pod koniec fazy lutealnej, która kończy się krwawieniem miesięcznym, poziom nawilżenia jest niższy, co może prowadzić do dyskomfortu i podrażnień. 

Nawet dziesięciokrotny spadek poziomu estrogenów towarzyszy kobietom w okresie okołomenopauzalnym. Ponadto produkcja kolagenu zawartego w tkankach pochwy obniża się wtedy o około 30%, co wiąże się ze skróceniem, zwężeniem i ścieńczeniem ścian pochwy. Produkcja śluzu zostaje obniżona, co poza zmniejszonym nawilżeniem, powoduje wzrost pH środowiska pochwy i niekorzystnie wpływa na fizjologicznie występującą tam florę bakteryjną, zwiększając podatność na infekcje.

Umów się do lekarza rodzinnego

Przyczyny suchości pochwy

Najczęstszym powodem występowania suchości pochwy jest obniżenie poziomu estrogenów, do którego dochodzi u kobiet:

• w okresie około- i pomenopauzalnym,
• podczas karmienia piersią,
• po usunięciu jajnika.

Poza zmniejszeniem poziomu estrogenów, spadek nawilżenia pochwy może być związany ze stosowaniem niektórych leków, np. leków przeciwnadciśnieniowych, przeciwalergicznych czy niektórych antybiotyków. Problem suchości pochwy może pojawić się również u pacjentek leczonych miejscowo z powodu bakteryjnej lub grzybiczej infekcji. Zmniejszone nawilżenie pochwy dotyczy także kobiet zmagających się z liszajem twardzinowym pochwy, charakteryzującym się przewlekłym występowaniem stanu zapalnego. Do innych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia suchości pochwy należą zabiegi z zakresu onkologii ginekologicznej (radio- i chemioterapia).

Objawy suchości pochwy

Suchość pochwy wiąże się z:

• dyskomfortem podczas chodzenia i siadania, 
• bólem i podrażnieniami okolic intymnych,
• świądem i pieczeniem okolic intymnych, 
• dyspareunią, czyli bólem i dyskomfortem podczas stosunków seksualnych.

Występujące objawy suchości pochwy obniżają jakość życia codziennego kobiet, a także powodują spadek jakości życia seksualnego, co prowadzi do zmniejszenia libido, a czasem nawet lęku przed stosunkiem. Z kolei zmniejszona częstotliwość stosunków nasila problem suchości pochwy.

Pomimo częstego występowania wspomnianych dolegliwości, niewiele kobiet decyduje się na rozmowę na ten temat ze swoim ginekologiem, który po zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego, będzie w stanie dobrać odpowiednie leczenie - objawowe lub przyczynowe. 

Wizytę u wybranego lekarza możesz z łatwością umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Lek a suchość pochwy

Leczenie suchości pochwy powinno być związane z przyczyną jej wystąpienia. Jeżeli przyczyna jest nieznana, niemożliwa do wyeliminowania lub jeśli pacjentka nie zgadza się na leczenie przyczynowe, wówczas należy jedynie łagodzić objawy.

Globulki i żele na suchość pochwy

W łagodzeniu objawów suchości pochwy o niewielkim nasileniu zastosowanie znajdują żele i globulki z substancjami nawilżającymi. Preparaty te najczęściej zawierają w składzie:

• kwas hialuronowy,
• kwas mlekowy,
• witaminę A i E,
• glikogen.

Kwas hialuronowy wykazuje działanie przeciwzapalne oraz pozwala na regenerację nabłonka, z kolei kwas mlekowy obniża pH pochwy, co ma pozytywny wpływ na fizjologiczną florę bakteryjną. 

Stosowanie preparatów miejscowych powinno przebiegać w sposób ciągły, zaś aplikację żeli i globulek należy przeprowadzać co 2-3 dni. Kiedy suchość pochwy jest związana z obniżeniem poziomu estrogenów, leczenie miejscowe za pomocą preparatów nawilżających może przynieść chwilową ulgę, jednak po zaprzestaniu kuracji problem może nawrócić.

Sposoby na suchość pochwy - leczenie przyczynowe

U kobiet w okresie menopauzalnym, u których występowanie suchości wiąże się ze spadkiem poziomu estrogenów, uzupełnienie niedoboru hormonów szybko poprawia stan błony śluzowej pochwy oraz zmniejsza jej pH. Jeśli poza suchością pochwy występują inne objawy ogólnoustrojowe, lekarz ginekolog może zaproponować hormonalną terapię zastępczą (HTZ) w postaci doustnej lub transdermalnej. W przypadku, kiedy niedostateczne nawilżenie jest jedynym objawem, preferowana jest miejscowa HTZ w postaci kremów i globulek dopochwowych z użyciem estriolu lub prasteronu.

Bibliografia:

1. Skałba, P., Guz, M. (2012). Zanikowe zapalenie pochwy. Ann. Acad. Med. Siles., 66, 2, s. 74–78.
2. Bizoń, M., Zielińska, A., Sawicki, W. (2018). Rola kwasu hialuronowego w ginekologii. Zakażenia XXI wieku, 1(3), s. 121-124.