Pacjentka z mapą w rękach

Znajdź lekarza w okolicy

Pacjentka trzyma kartkę z kalendarza

Wybierz termin i godzinę

Pacjentka rezerwuje termin

Zarezerwuj wizytę

Pacjentka rezerwuje termin

Przyjdź na wizytę

Umów się do lekarza na NFZ lub prywatnie.

Znajdź wolny termin wizyty teraz!

Lewatywa - czym jest? Jak i kiedy wykonać lewatywę?

2022-04-08 12:23
Różowa gruszka do wykonania lewatywy.

Lewatywa to jeden z najstarszych zabiegów medycznych. Dawniej zalecana była w leczeniu niemal wszystkich schorzeń, jednak wraz z postępem medycyny jej znaczenie gwałtownie zmalało. Mimo to, wciąż istnieją sytuacje, które wymagają jej zastosowania. Kiedy i w jaki sposób należy wykonać lewatywę i jak się do niej przygotować?

Na czym polega lewatywa?

Lewatywa jest zabiegiem medycznym, polegającym na wprowadzeniu przez kanał odbytu do jelita grubego płynu zmiękczającego masy kałowe oraz podrażniającego zakończenia nerwów czuciowych. Skutkuje to wydaleniem zalegających mas kałowych już po kilku minutach.

Umów się do lekarza rodzinnego

Kiedy wskazane jest wykonanie lewatywy?

Wskazaniem do wykonania lewatywy są nawracające, uporczywe zaparcia, nieustępujące pomimo stosowania przez pacjenta diety wysokobłonnikowej i lekkostrawnej. Zaleca się ją w ramach przygotowania do zabiegów, zarówno diagnostycznych (np. kolonoskopii), jak i operacyjnych, przeprowadzanych z otwarciem światła przewodu pokarmowego, a także bezpośrednio przed porodem. Lewatywa pozwala również na pozbycie się złogów środka kontrastowego po badaniu radiologicznym.

Kiedy nie należy wykonywać lewatywy?

W niektórych sytuacjach przeprowadzenie lewatywy może być przeciwwskazane. Nie należy wykonywać zabiegu, gdy istnieje podejrzenie perforacji jelita, a także u chorych będących w fazie zaostrzenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Przeciwwskazaniem są również występujące krwawienia z przewodu pokarmowego oraz bóle brzucha i nudności o nieznanej etiologii. Zwykle nie wykonuje się lewatywy u osób cierpiących na niewydolność nerek, nadciśnienie, a także u pacjentów odwodnionych. Lewatywa jest przeciwwskazana u dzieci poniżej trzeciego roku życia.

Jak zrobić lewatywę w warunkach domowych?

Zabieg można wykonać w domu za pomocą zestawów dostępnych bez recepty w każdej aptece. Zaleca się jednak wcześniejszą konsultację z lekarzem POZ, który zdecyduje, czy mechaniczne oczyszczanie jelita jest w danym momencie dla nas wskazane.  

Wizytę u wybranego specjalisty możesz z łatwością umówić bez wychodzenia z domu za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Typowy zestaw do przeprowadzenia lewatywy składa się z butelki, w której umieszczony jest płyn oraz wymiennej zakrętki z aplikatorem, umożliwiającym łatwe przemieszczenie zawartości. Lewatywę można wykonać w pozycji, która umożliwia samodzielne wprowadzenie końcówki aplikatora do odbytnicy. Należy położyć się na plecach z nogami ugiętymi w stronę brzucha, wsunąć aplikator i delikatnie naciskać butelkę, by wprowadzić jej zawartość do jelita grubego. Następnie w tej samej pozycji powinno się odczekać, aż do wystąpienia uczucia parcia, co trwa zwykle do około 5 minut. Po tym czasie powinno nastąpić wypróżnienie. Po wykonaniu zabiegu zaleca się przyjąć dodatkową porcję płynów.

Nie należy wykonywać lewatywy przy pomocy płynów przygotowanych w warunkach domowych. Nie są one przyrządzane w warunkach pozwalających na zachowanie odpowiedniej jakości. Poza tym działanie, jakie wykazują gotowe preparaty apteczne jest wynikiem ich szczegółowo określonego składu, którego nie jesteśmy w stanie odtworzyć w domu. Odpuśćmy sobie zatem “przepisy” na lewatywy z dodatkiem kawy, soku z cytryny, rumianku, mydła czy czosnku, które są dostępne na wielu stronach internetowych czy w artykułach kolorowych czasopism. Takie zabiegi są niebezpieczne dla zdrowia.

Czy lewatywa jest bolesna?

Lewatywa nie powinna być bolesna, o ile pacjent, u którego wykonywany jest zabieg, nie cierpi z powodu żylaków odbytu, czyli hemoroidów. Lewatywa bywa opisywana przez pacjentów raczej jako zabieg nieprzyjemny i krępujący. Dyskomfort może powodować samo wprowadzenie aplikatora do kanału odbytu.

Czy lewatywa przed porodem jest obowiązkowa?

Przeprowadzenie lewatywy przed porodem jest powszechną praktyką. Kobiety często i chętnie decydują się na zabieg przez wzgląd na komfort przebiegu porodu. Podczas silnego parcia istnieje ryzyko nieświadomego wydalenia mas kałowych, co dla samej rodzącej jest bardzo krępujące i niehigieniczne. Należy podkreślić, że zabieg wykonuje się na życzenie ciężarnej. Lewatywa nie jest obligatoryjną procedurą.


Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Więcej artykułów