Czym jest melatonina?

Melatonina jest hormonem, który odpowiada za właściwe funkcjonowanie naszego zegara biologicznego. Reguluje rytm dobowy, czyli czuwa nad porami snu i czuwania. Za jej produkcję odpowiada szyszynka, znajdującą się w mózgu. Wydzielana Ilość różni się w zależności od pory doby. W nocy nasz organizm produkuje znacznie więcej melatoniny niż w ciągu dnia, a największe jej stężenie obserwowane jest zazwyczaj pomiędzy godziną 24 a 3 w nocy. Jest to ściśle związane z mechanizmem wydzielania melatoniny, który powiązany jest z obecnością światła. Układ nerwowy przekazuje do szyszynki informacje na temat oświetlenia, na podstawie której regulowana jest ilość produkowanej melatoniny. Jeżeli w czasie snu jesteśmy eksponowani na światło, ilość syntetyzowanej melatoniny znacznie się zmniejsza, co wpływa na także na obniżenie komfortu naszego życia. 

Melatonina a wiek

U noworodków dobowe wydzielanie melatoniny zaczyna się dopiero między 6. a 9. tygodniem życia. Do tego czasu dziecko zupełnie nie odczuwa cyklu dzień-noc. W zależności od wieku ilość wydzielanej melatoniny oraz siła jej działania są różne. Najwięcej melatoniny produkowanej jest pomiędzy 4. a 10. rokiem życia, a po tym czasie ta ilość jest znacznie mniejsza. Po 45. roku życia widoczny jest wyraźny spadek jej produkcji, czego konsekwencją są bardzo małe różnice w ilości melatoniny produkowanej pomiędzy dniem i nocą. Właśnie dlatego starsze osoby mają niejednokrotnie problemy ze snem: budzą się wcześnie rano lub przysypiają w ciągu dnia. Jest to spowodowane m.in. postępującym wraz z wiekiem zwapnieniem szyszynki. 

Umów wizytę u neurologa

Wpływ melatoniny na organizm

Najlepiej znanym działaniem melatoniny jest regulacja rytmów biologicznych. Melatonina wpływa na zegar biologiczny - m.in. reguluje cykl snu i czuwania. Jednak hormon jest nie tylko strażnikiem naszego rytmu biologicznego. Działa także immunomodulująco, czyli reguluje odpowiedź układu immunologicznego. Na podstawie wielu badań stwierdzono także, że melatonina jest doskonałym antyoksydantem, przez co uniemożliwia wolnym rodnikom uszkadzanie białek, lipidów czy kwasów nukleinowych naszego organizmu.

Choroby i zaburzenia związane z melatoniną

U osób cierpiących na bezsenność czy zaburzenia snu często obserwuje się obniżone stężenie melatoniny. Cykl dzień-noc takich pacjentów nie jest właściwie regulowany, co może prowadzić do chronicznego zmęczenia, poirytowania czy nerwowości w ciągu dnia. Poziom melatoniny może mieć także wpływ na niektóre choroby psychiczne. Obniżony poziom hormonu jest bowiem obserwowany m.in. u pacjentów z depresją, schizofrenią czy u alkoholików.

Leczenie melatoniną

W aptekach można znaleźć leki zawierające melatoninę, które dostępne są bez recepty. Głównymi wskazaniami do leczenia melatoniną są zaburzenia snu. Dzięki podaniu melatoniny pacjent łatwiej zasypia, rzadziej się przebudza w ciągu nocy, a komfort i jakość jego snu są znacznie lepsze. Korzyści podawania melatoniny widoczne są nie tylko w nocy, ale także w ciągu dnia - pacjent jest bardziej wypoczęty i lepiej się czuje. Terapia melatoniną jest także istotna u osób niewidomych, u których bodziec wpływający na syntezę melatoniny, czyli światło, nie może być wychwycony, wskutek czego ich rytm biologiczny znacznie się waha. Melatonina przydatna jest także u osób cierpiących na tzw. jet-lag, czyli trudność z zasypianiem, wynikającą z szybkiej zmiany stref czasowych. Lek może także okazać się pomocny u osób pracujących na zmiany, u których zaburzenia snu, spowodowane są nieregularnym trybem pracy.

Nie lecz się sam!

W przypadku długotrwałych problemów ze snem koniecznie należy udać się do swojego lekarza rodzinnego, który na podstawie wywiadu medycznego rozpozna jego przyczynę i zaproponuje leczenie albo skieruje do dalszej diagnostyki, np. do neurologa. Jeżeli zajdzie potrzeba, lekarz pomoże także dobrać odpowiednią dawkę preparatu z melatoniną. Wizytę u lekarza z łatwością możesz zarezerwować na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Melatonina jest lekiem bezpiecznym, ale jak każdy lek może powodować działania niepożądane. Pacjenci przyjmujący melatoninę mogą się skarżyć na senność, dezorientację lub bóle głowy. Wśród działań niepożądanych melatoniny znaleźć można także reakcje nadwrażliwości i obniżenie temperatury ciała. Należy także pamiętać o tym, żeby nie przyjmować melatoniny po spożyciu alkoholu, w ciąży lub w czasie karmienia piersią.