Czym jest zapalenie płuc?

Zapalenie płuc jest chorobą dolnych dróg oddechowych, obejmującą oskrzeliki oddechowe i pęcherzyki płucne. W zależności od miejsca, w którym doszło do zakażenia, wyszczególnić możemy:

• pozaszpitalne zapalenie płuc;
• szpitalne zapalenie płuc (rozwija się po upływie więcej niż 48h od przyjęcia do szpitala lub do 72h od wypisu);
• zachłystowe zapalenie płuc.

Niektóre źródła wyróżniają także zapalenie płuc związane z ochroną zdrowia, dotyczące m.in. pensjonariuszy domów opieki, pacjentów przewlekle dializowanych lub wymagających długotrwałego podawania leków drogą dożylną.

Umów się do lekarza rodzinnego

Przyczyny zapalenia płuc

Wśród najczęstszych przyczyn zapalenia płuc wyróżnić możemy infekcje bakteryjne, wirusowe lub grzybicze, którym sprzyja obniżenie odporności i zaburzenia autoimmunologiczne. W zależności od epidemiologii, za zakażenie odpowiadać mogą różne patogeny.

Przyczyny pozaszpitalnego zapalenia płuc

Pozaszpitalne zapalenie płuc najczęściej wywołuje dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). Wiele infekcji związanych jest także z zakażeniem bakterią Klebsiella pneumoniae, Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae czy Legionella pneumophila.

Duży odsetek zachorowań dotyczy również infekcji wirusowych, m.in. wskutek powikłań grypy. Wyjątkowo niebezpieczny może okazać się wirus RSV (Respiratory Syncytial Virus), stanowiący poważne zagrożenie szczególnie dla małych dzieci. Rzadziej do czynienia mamy z zakażeniem grzybiczym, które dotyka głównie pacjentów z zaburzoną odpornością.

Przyczyny szpitalnego zapalenie płuc

Szpitalne zapalenie płuc stanowi zdecydowanie większe zagrożenie dla zdrowia pacjentów, gdyż wywoływane jest zazwyczaj przez lekooporne szczepy bakterii. Do najczęstszych czynników etiologicznych  zaliczamy bakterie:

• Klebsiella pneumoniae;
• Staphylococcus aureus (zwłaszcza oporne na metycylinę szczepy MRSA);
• Pseudomonas aeruginosa;
• Escherichia coli;
• Acinetobacter baumannii.

Leczenie szpitalnego zapalenia płuc wymaga często dłuższej, złożonej antybiotykoterapii i charakteryzuje się zdecydowanie wyższą śmiertelnością.

Objawy zapalenia płuc

Typowe objawy zapalenia płuc obejmują mokry kaszel, któremu towarzyszy odkrztuszanie ropnej wydzieliny, gorączkę, dreszcze, ból w obrębie klatki piersiowej i zmiany osłuchowe w płucach. W przypadku ciężkiego zakażenia, mogą wystąpić trudności z oddychaniem i duszności. 

Warto wspomnieć, że w przypadku niemowląt infekcja może przebiegać inaczej. Alarmujący jest brak apetytu, drażliwość, biegunka i zmiana zachowania dziecka. Pamiętajmy również, że wirusowe zapalenie płuc oraz zakażenie niektórymi bakteriami, np. M. pneumoniae, może skutkować atypowym obrazem klinicznym, m.in. bez gorączki lub z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego.

Diagnostyka zapalenia płuc

Diagnozowanie zapalenia płuc należy do zadań lekarza POZ lub lekarza pulmonologa. Rozpoznanie opiera się przede wszystkim na wywiadzie z pacjentem oraz badaniu osłuchowym. Dodatkowo lekarz może zlecić podstawowe badania krwi, między innymi morfologię lub CRP. W przypadku zakażeń szpitalnych, pomocna jest bronchoskopia, podczas której możliwe jest pobranie materiału do badania bakteriologicznego i identyfikacja patogenu wywołującego zakażenie.

Wizytę u wybranego specjalisty umówisz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie zapalenia płuc

W przypadku infekcji bakteryjnej lub nadkażenia bakteryjnego w przebiegu infekcji wirusowej, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego antybiotyku. Podczas leczenia pozaszpitalnego, najczęściej stosowane są preparaty doustne, zaś w warunkach szpitalnych możemy mieć do czynienia z podaniem dożylnym lub domięśniowym. Pamiętajmy, że stosując zalecony przez lekarza antybiotyk nie możemy zapomnieć o probiotyku.

W przebiegu zapalenia płuc należy pamiętać o odpoczynku i odpowiednim nawodnieniu, zwłaszcza w przypadku gorączki. Warto także wyposażyć domową apteczkę w leki o działaniu objawowym, m.in. preparaty przeciwbólowe i przeciwgorączkowe lub wykrztuśne.