Czym jest aorta i jak jest zbudowana?

Aby wyjaśnić, na czym polega rozwarstwienie aorty, należy wspomnieć czym jest oraz jak jest zbudowana aorta. Aorta jest to największa tętnica człowieka, nazywana także tętnicą główną. Pełni niezwykle istotną funkcję w naszym organizmie – doprowadza krew tętniczą (czyli natlenowaną) do wszystkich tkanek obecnych w organizmie. Aorta wychodzi z lewej komory serca, a następnie dzieli się na trzy części:

• część wstępującą aorty (kierującą się ku górze), skąd odchodzą tętnice wieńcowe,;łuk aorty (zaginający się ku tyłowi i w lewo);
• część zstępującą aorty (kierującą się ku dołowi), która dzieli się na część piersiową i brzuszną aorty. 

Aorta jest największą tętnicą w organizmie – jej grubość może sięgać 2-3 cm. Jest to naczynie krwionośne, które transportuje dużą objętość krwi pod dużym ciśnieniem, dlatego ściana aorty zbudowana jest z kilku warstw, aby zmniejszyć ryzyko jej rozerwania.

Umów się do kardiologa

Czym jest rozwarstwienie aorty?

Rozwarstwienie aorty następuje, gdy dochodzi do rozerwania części z wewnętrznych warstw aorty. Wskutek rozerwania warstw krew transportowana przez aortę dostaje się pomiędzy warstwy ściany aorty, a jej zwiększająca się objętość powoduje dalsze rozrywanie się tętnicy. Dochodzi wówczas do powstania dwóch dróg, którymi podąża krew – w świetle aorty (droga właściwa) oraz w obrębie uszkodzenia, czyli pomiędzy warstwami aorty (droga niewłaściwa). 

Przepływ krwi pomiędzy warstwami aorty może doprowadzić do pęknięcia ściany aorty oraz do krwotoku wewnętrznego, czyli wylewania się krwi poza naczynia krwionośne. Skutkami rozwarstwienia aorty są m.in. wstrząs, występujący w sytuacji niedostatecznego dotlenienia narządów organizmu. Jego objawami są np. przyspieszone bicie serca, zmniejszenie ciśnienia tętniczego, a także zaburzenia świadomości. Do rozwarstwienia aorty dochodzi najczęściej w części piersiowej, zdecydowanie rzadziej się to zdarza w części brzusznej tętnicy głównej. Rozwarstwienie aorty może prowadzić także do powstania tętniaka aorty, czyli poszerzenia jej szerokości o ponad 50%.

Jakie czynniki wpływają na rozwarstwienie aorty?

Rozwarstwienie aorty to poważna choroba, jednak występuje ona dosyć rzadko – szacuje się, że jest obserwowana u ok. 1/50 000 osób. Na jej wystąpienie ma wpływ wiek pacjenta – najwięcej przypadków obserwuje się u osób w wieku ok. 40-70 lat. Spośród osób najbardziej narażonych na wystąpienie rozwarstwienia aorty wymienić można pacjentów zmagających się z miażdżycą, podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi oraz takich, którzy w swojej historii medycznej mają tępy uraz klatki piersiowej. Innymi czynnikami, które zwiększają ryzyko wystąpienia rozwarstwienia aorty są m.in.: 

• wady wrodzone aorty,
• choroby tkanki łącznej o podłożu genetycznym,
• zabiegi przeprowadzane na sercu,
• choroby modyfikujące naczynia krwionośne, np. zapalenia naczyń,
• stosowanie kokainy.

Jakie są objawy rozwarstwienia aorty?

Objawy rozwarstwienia aorty pojawiają się nagle i przypominają zawał serca. Na początku pojawia się silny, kłujący lub rozrywający ból w klatce piersiowej, odczuwany w okolicy mostka i promieniujący do łopatek. Objawami towarzyszącymi są m.in.:

• słaby puls,
• przyspieszenie rytmu serca,
• duszność,
• nudności i wymioty,
• uczucie lęku, panika.

Co zrobić w przypadku zauważenia objawów rozwarstwienia aorty?

W przypadku zauważenia objawów rozwarstwienia aorty należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe. Jest to sytuacja zagrożenia życia, dlatego nie należy zwlekać z wezwaniem pomocy. 

Po przewiezieniu do szpitala lekarz kardiolog zbierze dokładny wywiad i przeprowadzi badania, potrzebne do zdiagnozowania rozwarstwienia aorty. W tym celu może wykonać m.in. USG naczyń krwionośnych, RTG lub rezonans magnetyczny klatki piersiowej czy EKG. Leczenie jest natychmiastowe – zazwyczaj konieczne jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Jeżeli zabieg jest przeprowadzany przed pęknięciem aorty, istnieje duża szansa na wyleczenie choroby. Najczęściej wiąże się to jednak z dożywotnim przyjmowaniem leków na nadciśnienie, a także z regularnymi badaniami kontrolnymi stanu układu krwionośnego. 

Pamiętaj, że na wizytę u dowolnego specjalisty z łatwością i bez wychodzenia z domu możesz umówić się za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl. 

Autor