Co to jest język geograficzny?

Fizjologicznie wyglądający język charakteryzuje się różowym zabarwieniem, płaską, lekko chropowatą powierzchnią, gładkim obrysem oraz wilgotnością. W momencie stwierdzenia objawu języka geograficznego, jego wygląd się zmienia. Język geograficzny może pojawić się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Język geograficzny jest łagodnym stanem zapalnym błony śluzowej języka. Objawia się zmianami w postaci nieregularnych plam na języku, w barwach białych i zaróżowionych, czerwonych. Całość swym kształtem przypomina mapę. Zdarza się, że zmiany te mają charakter wędrujący lub zanikający i pojawiający się ponownie. Różnią się wielkością czy kształtem, stąd inna funkcjonująca w medycynie nazw - rumień wędrujący języka.

Objawy języka geograficznego

Objawem języka geograficznego jest przede wszystkim obecność opisanych wyżej, zróżnicowanych plam na powierzchni języka. Czasami pacjenci zgłaszają towarzyszące, takie jak: 

• częściowe zaburzenia smaku;
• uczucie pieczenia (szczególnie po spożyciu potraw kwaśnych i ostrych);
• uczucie obecności ciała obcego.

Umów termin wizyty u lekarza rodzinnego

Język geograficzny u dziecka

Najczęściej język geograficzny ma charakter nawracający. Zdarza się, że w krótkim czasie zanika i pojawia się ponownie, bez pozostawiania blizn. Charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji. Objaw utrzymuje się zwykle od kilku dni do kilku miesięcy, a nawet lat. Może występować bez przyczyny, choć często towarzyszy leczeniu wad serca, chorobom endokrynologicznych czy atopii. 

Jeśli zauważasz u siebie lub dziecka język geograficzny,zgłoś się odpowiednio do internisty lub pediatry, który zleci dodatkowe badania kontrolne i diagnostyczne.

Przyczyny występowania języka geograficznego

Etiologia języka geograficznego nie jest dokładnie znana. Wiadomo natomiast, że dotyka około 2% społeczeństwa. Wśród najczęstszych przyczyn pojawienia się języka geograficznego wymienia się m.in.:

• czynniki genetyczne;
• zaburzenia hormonalne;
• zaburzenia odporności (w tym np. HIV);
• niedobory pokarmowe;
• anemie;
• przewlekły stres oraz nerwicę;
• cukrzycę;
• choroby psychiczne;
• choroby alergiczne;
• ciążę;
• zakażenie bakterią Helicobacter pylori;
• miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów;
• celiakię;
• zespół Downa;
• łuszczycę;
• łojotokowe zapalenie skóry;
• liszaj płaski.

Nie zauważono natomiast korelacji występowania języka geograficznego z paleniem papierosów. 

Czy językiem geograficznym można się zarazić? 

Język geograficzny nie jest zaraźliwy. Spowodowany jest m.in. czynnikami genetycznymi, które przekazane mogą zostać wyłącznie z pokolenia na pokolenie. Język geograficzny może wystąpić także jako konsekwencja licznych schorzeń, jednak większość z nich nie jest zakaźna.

Leczenie języka geograficznego

Językowi geograficznemu zazwyczaj nie towarzyszą inne, niepokojące dolegliwości, dlatego zwykle nie wymaga on specjalnego leczenia. Pacjent musi być jednak poinformowany o konieczności obserwacji. W przypadku objawowego języka geograficznego, szczególnie podczas występowania bólu lub pieczenia, konieczna jest wizyta u internisty i miejscowe stosowanie kortykosteroidów. 

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić z łatwością, bez wychodzenia z domu, za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Domowe sposoby na leczenie języka geograficznego

Bezobjawowy język geograficzny nie podlega leczeniu. Warto jednak zwrócić uwagę na parę elementów, które mogą wspomóc jego szybsze zniknięcie lub po prostu nie zaostrzać tego stanu. Wówczas stosuje się modyfikację stylu życia:

• w miarę możliwości unikanie sytuacji stresowych;
• zmianę diety - unikanie pokarmów kwaśnych i ostrych;
• prawidłową higienę jamy ustnej;
• kontrolę stanu zdrowia i wyregulowanie ewentualnych niedoborów.

W przypadku, gdy język geograficzny występuje w przebiegu jakiejś choroby, należy leczenie rozpocząć od zwalczania przyczyny chorobowej. Szczególnie ważne jest to przy niedoborach pokarmowych, chorobach alergicznych, skórnych, psychicznych czy cukrzycy.

Bibliografia:

1. Mrówka-Kata, K., Namysłowski, G., Banert, K., Ścierski, W., (2008). Zapalenia języka i inne wybrane jego zmiany o charakterze łagodnym. Forum Medycyny Rodzinnej, tom 2, nr 2, s. 127-131.
2. Zalewska. P., Radwan-Oczko. M. (2021). Zmiany fizjologiczne i patologiczne na języku – rola czynników endo- i egzogennych. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, tom 27, nr 4, s. 407-413.
3. Wiercińska. M. (2022). Język geograficzny, zapalenie języka, zmiany na języku. Ból języka: przyczyny, objawy, leczenie. Medycyna Praktyczna. Dostępne na:
4. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/show.html?id=301533. (Dostęp: 07.2023).

Autor