Czystek – ogólna charakterystyka

Czystki to krzewy lub półkrzewy, dorastające najczęściej do wysokości 60-100 cm. Posiadają spodeczkowate kwiaty, o pomarszczonych płatkach korony koloru od białego, poprzez różowy do purpurowego, wielkości od 2,5 do 7,5 cm. Stanowią bogate źródło polifenoli roślinnych, w szczególności flawonoidów. Ponadto czystek zawiera terpeny, kwasy tłuszczowe, fitohormony i witaminy. Charakterystyczną cechą wszystkich gatunków czystka jest to, że płatki wyglądają jak zmięty jedwab. Popularnym gatunkiem należącym do rodziny czystkowatych jest czystek kreteński. Jest rośliną leczniczą, której surowcem są suszone liście. Występuje od rejonu Morza Śródziemnego aż po Morze Czarne. Obecnie działa korzystnie w stanach osłabienia i wspomaga organizm. Zawarte w czystku składniki pomagają usuwać toksyny i wolne rodniki z organizmu.

Umów się do lekarza rodzinnego

Czystek – działanie i właściwości lecznicze

Ta niepozorna roślina była znana i wykorzystywana w lecznictwie od najdawniejszych czasów. Napar stosowano w celu poprawy samopoczucia, w przeziębieniach oraz dla zwiększenia odporności organizmu. Najważniejszym produktem uzyskiwanym z czystka był olejek eteryczny, który znalazł zastosowanie na trudno gojące się rany. Lecznicze działanie czystek zawdzięcdza między innymi polifenolom, które należą do grupy substancji o działaniu oksydacyjnym i wspierającym układ immunologiczny organizmu. Czystek posiada również zastosowanie przy:

• infekcjach bakteryjnych;
• infekcjach wirusowych;
• zapaleniach stawów;
• miażdżycy;
• chorobach nowotworowych.

Ponadto preparaty z czystka chronią układ krążenia i zapobiegają chorobom wieku starczego. Są pomocne w leczeniu nadciśnienia, dusznicy, cukrzycy, a także w przypadku infekcji żołądkowo-jelitowych. Polecane są także jako suplementy diety w profilaktyce chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie, cukrzyca czy choroba Alzheimera. Czystek jest rośliną, która posiada właściwości rozrzedzające krew, przez co może obniżać ciśnienie tętnicze krwi. Często jego stosowanie jest niezwykle pomocne w pierwszych stadiach problemów z ciśnieniem. Badania nie potwierdzają aby czystek wchodził w interakcje z lekami na nadciśnienie, jednak przed stosowaniem ziół wraz z tabletkami należy skonsultować się z lekarzem POZ. 

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Kiedy warto sięgać po napar z czystka?

Czystek posiada udowodnioną aktywność w zapobieganiu nowotworom – ogranicza uszkodzenia DNA, proliferację komórek i wzrost guzów. Stwierdzono, że związki polifenolowe mogą hamować rozwój choroby nowotworowej wykazując aktywność cytotoksyczną. Preparaty z czystkiem działają także antagonistycznie wobec bakterii Helicobacter pylori - bakterii, które bytują w żołądku i zwiększają ryzyko nowotworu tego narządu. Wodne wyciągi z czystka zastosowane na skórę i błony śluzowe działają antyseptycznie, przeciwzapalnie i przeciwtrądzikowo. Działanie ściągające garbników wspomaga leczenie hemoroidów, a także zmian zapalnych twarzy, w tym trądziku różowatego i świerzbu. Warto sięgać po napary ziołowe z czystka przy leczeniu dny moczanowej. Głównym zadaniem jest złagodzenie dolegliwości związanych z atakami bólu oraz zapobieganie występowania nowych stanów zapalnych. Czystek jest bogatym źródłem polifenoli, a co za tym idzie wzmacnia odporność i naturalnie wspomaga osoby z niedoczynnością tarczycy. 

Herbatka z czystka

Popularną herbatkę z czystka przygotowuje się następująco: garść herbaty (około 10 g) zalewa się 1 litrem wody, doprowadza do wrzenia i gotuje na małym ogniu przez około 5 minut. Herbatę można też przygotować zalewając wrzątkiem 1 czubatą łyżkę herbaty i zaparzać przez 5-8 minut. Herbata może być używana na choroby gardła, kaszel, biegunkę, alergie czy owrzodzenia. 

Bibliografia:

1. Kubica P. i in. Gatunki rodzaju Cistus sp. - taksonomia, występowanie, skład chemiczny, aplikacje terapeutyczne i badania biotechnologiczne. 
2. Szeremeta D. (2019). Skład chemiczny rośliny leczniczej Cistus incanus L. (czystek szary) a jej wybrane właściwości biologiczne. Uniwersytet Śląski w Katowicach, s. 12-14.