Co to jest biopsja tarczycy?

Biopsja tarczycy jest inwazyjnym badaniem, pozwalającym dokonać rozpoznania potencjalnej złośliwości zmiany. Wykonuje się ją tylko na zlecenie lekarza endokrynologa – nie każdy wykryty guz klasyfikowany jest do tego rodzaju diagnostyki.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Jak wygląda biopsja tarczycy?

Po podpisaniu pisemnej świadomej zgody pacjent proszony jest o ustawienie się w wygodnej dla siebie pozycji leżącej. Zabieg rozpoczynany jest od dezynfekcji skóry, następnie lekarz wykonuje USG, aby dokładnie zlokalizować i „trafić” igłą w konkretny guz. 

Podczas badania należy zachować spokojny oddech, nie ma potrzeby wstrzymywania go. Jedyne czego lekarz wymaga od pacjenta w trakcie to unikanie przełykania śliny i brak prowadzenia rozmowy.

Po wkłuciu pobiera się wycinek powstałej zmiany. Uzyskany materiał biologiczny trafia do laboratorium, w którym wykonuje się szereg analiz prowadzących do rozpoznania charakteru zmienionej tkanki.

Wskazania do biopsji tarczycy

Jeżeli zauważasz u siebie takie objawy jak:

• wyczuwalne dotykiem guzki w obrębie szyi,
• powiększone węzły chłonne szyi,
• powiększony rozmiar tarczycy związany z bólem podczas dotykania,
• choroby tarczycy występujące w rodzinie,

koniecznie wybierz się do lekarza endokrynologa. 

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Powodami do zlecenia biopsji mogą być:

• wykryte w badaniu USG zmiany o średnicy powyżej 1 cm, 
• widoczne w USG nieostro odgraniczone od miąższu tarczycy guzki,
• obraz na USG wskazujący na mikrozwapnienia,
• niepokojąca struktura guza, np. jest twardy lub szybko się rozrasta,
• podejrzenie występowania silnych zmian zapalnych w tarczycy.

Przeciwwskazania do wykonania biopsji tarczycy

Warto pamiętać, że przeciwwskazaniami do biopsji tarczycy są:

• ciężka skaza krwotoczna,
• ropne ogniska na skórze szyi,
• kaszel,
• brak współpracy i zgody chorego.

Czy biopsja tarczycy boli?

Pacjent zazwyczaj nie odczuwa bólu w trakcie zabiegu, a procedura ta trwa do kilku minut. Podczas wykonywania biopsji tarczycy zazwyczaj nie podaje się żadnego znieczulenia, ponieważ jego podanie mogłoby być bardziej bolesne, od ukłucia towarzyszącego biopsji. Igła używana do biopsji cienkoigłowej jest mniejsza niż ta używana do pobierania krwi łokciowej.

Jak przygotować się do biopsji tarczycy?

Przede wszystkim przeprowadzenie biopsji tarczycy nie wymaga specjalnego przygotowania. Warto jednak przed badaniem zadbać o kilka spraw:

• poinformuj lekarza o wszystkich stosowanych przez siebie lekach - często leki hormonalne, takie jak lewotyroksyna, mogą być przyjmowane, natomiast leki przeciwkrzepliwe zazwyczaj powinny zostać odstawione przed biopsją;
• zabierz ze sobą zebraną wcześniej dokumentację medyczną, szczególnie opis USG tarczycy wykonany nie wcześniej niż na 3 miesiące przed badaniem;
• postaw na wygodny ubiór, niezasłaniający szyi;
• pamiętaj przed badaniem o zdjęciu wszystkich kolczyków, naszyjników i innych ozdób 
• rozważ przełożenie wizyty, jeżeli czujesz, że rozwija się u Ciebie stan zapalny gardła.

Zalecenia po biopsji tarczycy

Po biopsji szyja może być opuchnięta i obolała. Aby zapobiec wystąpieniu siniaka, podobnie jak po pobraniu krwi, należy uciskać miejsce nakłucia. W kilka minut po badaniu można wrócić do swojego codziennego życia, zaleca się jedynie unikanie intensywnego wysiłku przez 24 godziny. Odczuwany ból nie powinien przeszkadzać w spożywaniu regularnych posiłków.

Biopsja tarczycy – wyniki

Pamiętaj, że samodzielna interpretacja wyników nie jest zalecana. Diagnoza stawiana jest także na podstawie wcześniej wykonanych badań i historii choroby. 

Na wynikach biopsji, możemy zobaczyć jedną z 6 kategorii rozpoznania:

• Kategoria I – biopsja niediagnostyczna – najczęściej badanie trzeba powtórzyć, bo możliwe, że zostało pobrane zbyt mało komórek.
• Kategoria II – zmiana łagodna – ryzyko złośliwości takiej zmiany jest minimalne, ale należy ją monitorować.
• Kategoria III – zmiana pęcherzykowa bliżej nieokreślona – wymaga szczególnej analizy z wynikami pozostałych badań i obrazem klinicznym.
• Kategoria IV – podejrzenie nowotworu pęcherzykowego – lekarz decyduje o dalszym monitorowaniu zmiany lub o zastosowaniu leczenia. 
• Kategoria V – podejrzenie złośliwości – wymaga powtórzenia i rozpoczęcia leczenia operacyjnego.
• Kategoria VI – nowotwór złośliwy – wymaga potwierdzenia przez drugiego patologa i rozpoczęcia leczenia operacyjnego.

Ile kosztuje biopsja tarczycy?

Biopsja tarczycy jest badaniem refundowanym przez NFZ, więc istnieje możliwość wykonania jej bezpłatnie. Prywatne wykonanie takiego badania to koszt pomiędzy 200 a 400 zł.

Biopsja tarczycy – podsumowanie

Jeżeli masz jakieś wątpliwości przed badaniem - zwróć się z tym do lekarza. Podstawą bezboleśnie wykonanej biopsji jest współpraca pacjenta. 

Biopsja tarczycy to Twoja szansa na otrzymanie trafnej diagnozy oraz rozpoczęcie odpowiedniej terapii, a w konsekwencji poprawę stanu Twojego zdrowia. 

Bibliografia:

1. https://www.mp.pl/endokrynologia/wytyczne/316626,diagnostyka-zmian-ogniskowych-tarczycy-u-osob-doroslych-i-wskazania-do-leczenia-operacyjnego (Dostęp dnia: 29 09.2023)
2. Krajewska J, Chmielik E, Dedecjus M, Jarząb B, Hubalewska-Dydejczyk A, Karbownik-Lewińska M, Kos-Kudła B, Lewiński A, Ruchała M. Diagnosis and treatment of thyroid cancer in adult patients - Recommendations of Polish Scientific Societies and the National Oncological Strategy. Update of the 2022 Update [Diagnostyka i leczenie raka tarczycy u chorych dorosłych - Rekomendacje Polskich Towarzystw Naukowych oraz Narodowej Strategii Onkologicznej. Aktualizacja na rok 2022 - uzupełnienie]. Endokrynol Pol. 2022;73(5):799-802. doi: 10.5603/EP.a2022.0087. PMID: 37067538.
3. Jung CK, Bychkov A, Kakudo K. Update from the 2022 World Health Organization Classification of Thyroid Tumors: A Standardized Diagnostic Approach. Endocrinol Metab (Seoul). 2022 Oct;37(5):703-718. doi: 10.3803/EnM.2022.1553. Epub 2022 Oct 4. PMID: 36193717; PMCID: PMC9633223.