Mechanizm działania fluoksetyny

Serotonina, nazywana potocznie hormonem szczęścia, jest ważnym neuroprzekaźnikiem i hormonem tkankowym, wpływającym m.in. na zdrowie psychiczne, apetyt, libido oraz regulację snu. Spadek jej poziomu sprzyja rozwojowi wielu chorób, m.in. depresji czy zaburzeń lękowych. Jedną z grup leków wykorzystywanych w terapii tych schorzeń są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), do których zaliczamy fluoksetynę. Ich mechanizm polega na zwiększeniu ilości serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym, co w połączeniu z psychoterapią wpływa na poprawę stanu klinicznego pacjenta.

Umów wizytę u psychiatry

Kiedy stosuje się fluoksetynę?

Fluoksetyna wskazana jest w leczeniu umiarkowanej i dużej depresji, także u dzieci i młodzieży od 8. roku życia, po dopasowaniu dawki do wieku i masy ciała. Kluczowy jest odpowiedni czas trwania farmakoterapii, który nie powinien być krótszy niż 6 miesięcy.

Fluoksetyna wykorzystywana jest także w terapii zaburzeń lękowych, obsesyjno-kompulsyjnych, fobii społecznych oraz zespołu stresu pourazowego. Ponadto stosuje się ją w przebiegu bulimii, w celu zmniejszenia częstotliwości napadów łaknienia i prowokowania wymiotów. 

Pamiętajmy, że kuracja fluoksetyną powinna przebiegać pod stałym nadzorem lekarza psychiatry, z zachowaniem zaleconego dawkowania. Kluczowa w procesie zdrowienia jest także psychoterapia, będąca uzupełnieniem leczenia.

Jak stosować fluoksetynę?

Dawka fluoksetyny dopasowywana jest indywidualnie przez lekarza prowadzącego leczenie. Najczęściej stosuje się ją raz dziennie rano lub wieczorem, niezależnie od posiłku. Warto pamiętać, że działanie fluoksetyny może stać się odczuwalne dopiero po upływie 3 tygodni, zaś pełen efekt rozwija się po 6-8 tygodniach terapii. Jeśli po 4 tygodniach stosowania pacjent nie odnotowuje poprawy stanu zdrowia, należy ponownie skonsultować się z lekarzem.

Fluoksetyna - interakcje

Choć fluoksetyna jest skutecznym i powszechnie stosowanym lekiem, może wchodzić w interakcje z wieloma preparatami. Przede wszystkim nie wolno jej łączyć z lekami należącymi do nieselektywnych nieodwracalnych inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO), m.in. iproniazydem, gdyż może to doprowadzić do nadmiernego wzrostu poziomu serotoniny i zespołu serotoninergicznego. Podobne, choć mniejsze ryzyko występuje podczas jednoczesnej terapii tramadolem, tryptanami, litem czy zielem dziurawca zwyczajnego. Pamiętajmy, aby zawsze informować lekarza prowadzącego o wszystkich zażywanych preparatach, gdyż zespół serotoninergiczny stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i może doprowadzić nawet do śmierci.

Kolejną niebezpieczną interakcją fluoksetyny jest jej hamujący wpływ na metabolizm metoprololu - leku stosowanego w nadciśnieniu tętniczym, niewydolności serca oraz stabilnej dławicy piersiowej. Prowadzi to do nadmiernej bradykardii, czyli spowolnienia rytmu serca, dlatego preparaty te nie powinny być stosowane równocześnie. 

Szczególnej ostrożności wymaga także łączenie fluoksetyny z lekami obniżającymi poziom sodu we krwi (np. lekami moczopędnymi), tamoksyfenem oraz doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi. Ponadto, terapia fluoksetyną w przypadku pacjentów cierpiących na padaczkę powinna odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza, gdyż lek ten może obniżać próg pobudliwości drgawkowej.

Skutki uboczne terapii fluoksetyną

Do najczęstszych działań niepożądanych fluoksetyny należy ból głowy, bezsenność oraz obniżenie libido. Powszechne są także zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak biegunka, nudności i wymioty. Jeśli podczas stosowania preparatu pacjent doświadcza myśli i zachowań samobójczych, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. BIOXETIN, 20 mg, tabletki. Charakterystyka Produktu Leczniczego. Dostępne na: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/1076/characteristic.
2. Selektywne inhibitory wychwytu serotoniny (SSRI). (2022). Dostepne na: https://opieka.farm/farmakoterapia/ssri/.
3. Samochowiec, J., Dudek, D., Kucharska-Mazur, J.. (2021). Leczenie farmakologiczne epizodu depresji i zaburzeń depresyjnych nawracających – wytyczne Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i Konsultanta Krajowego ds. Psychiatrii Dorosłych. Psychiatr. Pol., 55(2), s. 235–259.

Autor