Jakie właściwości zdrowotne ma tran?

W skład tranu wchodzą witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, i E), a także wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, które są niezbędne w diecie człowieka, a których sami nie jesteśmy w stanie wytworzyć. Każdy z tych elementów jest niezwykle ważny oraz niesie ze sobą nieco inne wartości dla organizmu. Dlatego tran jest tak cennym produktem, gdyż łączy wartości każdej z poniższych witamin i kwasów.

Witamina D

Odpowiada za prawidłowy metabolizm wapnia i fosforu, które odpowiedzialne są za zdrowie naszych mięśni i kości. Stosowana jest, aby zapobiec krzywicy u dzieci, osteoporozie lub zaburzeniom mineralizacji kości. Dodatkowo odpowiada ona za zwiększenie odporności, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy ekspozycja na słońce w ciągu dnia jest znacznie ograniczona. 

W przypadku urazów ze złamaniem ortopeda może zaproponować stosowanie tranu przez pacjenta.

Witamina A

To witamina odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku, a także pomaga w regeneracji komórek i nabłonków. W przypadku osób, które narażone są na występowanie chorób związanych ze wzrokiem, okuliści również zalecają suplementację tranem. Witamina ta, zawarta w tranie, posiada również właściwości niezwykle pomocne w dermatologii, ponieważ świetnie działa w zwalczaniu podrażnień (np. w atopowym zapaleniu skóry).

Witamina E

Podobnie jak witamina A ma działanie przeciwutleniające, dzięki czemu pełni rolę zabezpieczenia przed wolnymi rodnikami. Działa również zapobiegawczo w uszkodzeniach naczyń krwionośnych.

Kwasy omega-3

Znalazły swoje zastosowanie w hamowaniu rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, m.in miażdżycy. Kardiolog może zalecić stosowanie profilaktyczne tranu u pacjentów z predyspozycją do występowania chorób układu krążenia.

Kwasy omega-6

Swoim działaniem zmniejszają ryzyko cukrzycy, ale także korzystnie wpływają na stymulację wzrostu paznokci czy włosów.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Kto nie powinien stosować tranu?

Niestety, nie każdy może stosować tran. Wśród osób, które powinny go unikać są pacjenci cierpiący na kamicę nerkową, sarkoidozę lub hiperkalcemię. Osoby zażywające leki przeciwzakrzepowe powinny stosowanie tranu skonsultować z swoim lekarzem prowadzącym, gdyż tran może mieć działanie neutralizujące na zażywane leki.

Jeśli masz wątpliwości czy możesz zażywać tran, skonsultuj się z lekarzem. Na wizytę możesz umówić się bez wychodzenia z domu, korzystając z portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jaki tran wybrać dla różnych grup wiekowych? Rodzaje tranu

Tran może występować w formie płynnej, a także w kapsułkach. Obie formy zawierają te same składniki odżywcze. Tran w kapsułkach to alternatywa dla osób, które nie przepadają za smakiem jego płynnej formy. Wybór formy tranu zależy od indywidualnych preferencji pacjenta oraz wygody stosowania.

Tran dla dzieci

W przypadku stosowania tranu u dzieci należy przede wszystkim mieć pewność, że dziecko nie ma żadnej reakcji alergicznej na tego typu produkt. Stosowanie tranu u najmłodszych dzieci nie jest konieczne, jeśli matka karmiąca piersią w swojej diecie spożywa odpowiednią ilość tłustych ryb, co przyczynia się do przyjmowania średnio 400-600 mg kwasu dokozaheksaenowego, który wchodzi w skład wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Jeśli jest to niewystarczające, dziecko powinno otrzymywać najpierw naturalne produkty bogate w kwasy, a dopiero wówczas, gdy nie zostanie zaspokojone zapotrzebowanie na te kwasy, wprowadza się do diety suplementację tranem. Należy jednak pamiętać, aby pilnować przyjmowanych dawek, gdyż w przypadku witaminy A, łatwo jest o wystąpienie hiperwitaminozy – czyli nadmiernej ilości witaminy w organizmie.

Tran dla dorosłych

Tran dla dorosłych nie różni się niczym od tranu stosowanego u dzieci. Producenci w ulotce dołączonej do preparatu informują, jaka dawka dzienna przypada na dzieci i młodzież, a jaka powinna być zażywana przez osoby dorosłe. Bardzo ważne jest, aby stosować się do zalecanych dawek i nie przekraczać normy spożycia tranu.

Tran powinien być stosowany jako uzupełnienie diety, nie powinniśmy eliminować ze swojej diety produktów zawierających wymienione wyżej witaminy i kwasy nienasycone.

Kiedy przyjmować tran - rano czy wieczorem?

Wiele producentów nie podaje konkretnej pory, kiedy powinno się stosować tran. W przypadku tego typu preparatów pora dnia zażycia tranu nie ma znaczenia, gdyż nie wpływa na działanie produktu.

Bibliografia:

1. Horvath, A. (2016). Od jakiego wieku można rozpocząć podawanie dzieciom tranu? Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.2.2.55. (Dostęp: 12.2022).
2. Kwasy tłuszczowe omega-3 (opis profesjonalny). Medycyna Praktyczna. Baza leków. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=2449. (Dostęp: 12.2022).
3. Przygoda, B. (2014). Witamina E. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62907,witamina-e. (Dostęp: 12.2022).
4. Przygoda, B. (2012). Witamina A. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62900,witamina-a. (Dostęp: 12.2022).
5. Wnęk, D. (2021). Witamina D – skutki jej niedoboru i nadmiaru oraz źródła pokarmowe. Medycyna Praktyczna. Dostępna na: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62906,witamina-d. (Dostęp: 12.2022).
6. Kwasy omega 6 związane z niższym ryzykiem cukrzycy (2017). Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/cukrzyca/aktualnosci/174416,kwasy-omega-6-zwiazane-z-nizszym-ryzykiem-cukrzycy. (Dostęp: 12.2022).
7. Feleszko, W. (2017). Jakie jest działanie tranu (nadal często stosowanego)? Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.5.1.7. (Dostęp: 12.2022). 
8. Dobrzańska, A. (2011). Pytania do specjalisty. Pediatria Po Dyplomie, 15, 4. Dostępne na: https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/296/original/96-97.pdf?1473238925.

Autor