Czym jest homocysteina?

Homocysteina to aminokwas wchodzący w skład białek strukturalnych. Powstaje jako metabolit w cyklu przemian metioniny. Uwalniania jest z komórek do osocza, gdzie w postaci utlenionej krąży w krwiobiegu. Homocysteina nie jest wbudowana w cząsteczki białka jak pozostałe aminokwasy. Jej przemiany zachodzą w dwojaki sposób:

• może zostać przekształcona z powrotem do metioniny;
• ulega przemianom do cysteiny.

Aby homocysteina została usunięta z organizmu, kluczowa jest obecność kwasu foliowego. Bez odpowiedniej jego ilości nadmiar homocysteiny krąży wraz z osoczem krwi, uszkadzając naczynia krwionośne.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Homocysteina - normy

U ludzi zdrowych poziom homocysteiny powinien mieścić się w zakresie 5-15 µmol/l. Wraz z upływem lat poziom homocysteiny wzrasta - u osób starszych może być nawet 2 razy wyższy niż u dzieci. Podwyższone wartości homocysteiny występują również w przebiegu takich chorób jak: niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, choroby nowotworowe, łuszczyca, białaczka, cukrzyca. Niski poziom homocysteiny obserwuje się u osób, których dieta obfituje w duże dawki kwasu foliowego, witaminy B6 i B12. 

Kiedy należy udać się na badanie homocysteiny?

Na badanie poziomu homocysteiny powinny udać się szczególnie osoby będące w grupie ryzyka podwyższonego stężenia homocysteiny. Do tej grupy zaliczyć można osoby: cierpiące na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, niewydolność nerek, z zespołem metabolicznym lub osoby palące papierosy. Do badania potrzebna jest krew żylna pacjenta, pobrana na czczo po spoczynku nocnym. Najlepiej w tym celu skierować się do laboratorium, gdyż homocysteina stanowi mało stabilny związek i czas jej oznaczenia w próbce krwi jest ściśle określony. Jeśli jesteśmy w grupie ryzyka, należy udać się do lekarza rodzinnego. Ten po zebraniu szczegółowego wywiadu lekarskiego skieruje nas na odpowiednia badania oraz wskaże specjalistę, u którego powinno się kontynuować leczenie.

Wysoki poziom homocysteiny

Podwyższone stężenie homocysteiny stanowi poważne ryzyko rozwoju choroby wieńcowej. Jeśli stężenie w surowicy krwi jest wyższe niż 100 µmol/l, wówczas ryzyko rozwoju powikłań naczyniowych jest bardzo duże. U kobiet ciężarnych wysoki poziom homocysteiny może być przyczyną uszkodzenia cewy nerwowej, odklejenia i zawału łożyska, opóźnienia rozwoju, a nawet obumarcia płodu. Hiperhomocysteinemia może mieć charakter pierwotny (uwarunkowany genetycznie) lub wtórny (nabyty).

Co jeść aby obniżyć poziom homocysteiny?

Czynnikami wpływającymi na wysoki poziom homocysteiny są błędy żywieniowe. Do najczęstszych zalicza się niedobory modulatorów homocysteiny:

• witaminy B6;
• witaminy B12;
• kwasu foliowego;
• witaminy B2.

Aby zmniejszyć poziom homocysteiny w surowicy krwi, należy włączyć do diety produkty które są bogate w te witaminy. Do takich produktów zaliczyć można: kaszę gryczaną, groch, fasolę, orzechy, wątróbkę, otręby, jaja, banany, brzoskwinie oraz szpinak. Pomocna będzie również rezygnacja z picia kawy, alkoholu oraz zaprzestanie palenia papierosów. Aby zmienić swoje nawyki żywieniowe, zalecane jest udanie się do dyplomowanego dietetyka. Dzięki takiej konsultacji zostaną wychwycone nasze dotychczasowe błędy żywieniowe oraz będziemy nakierowani na właściwe tory. Indywidualnie stworzony jadłospis, zapewniający dostarczenie odpowiedniej dawki witamin i minerałów, pomoże nam w walce z podwyższonym stężeniem homocysteiny w organizmie.

Homocysteina stanowi ważny element diagnostyczny, szczególnie chorób układu krążenia. Każdego dnia należy dbać o odpowiednią podaż witamin z grupy B, aby nadmiar homocysteiny był regularnie wydalany z organizmu. W celu zapobiegania nadmiernej produkcji homocysteiny ważnym elementem jest rzucenie palenia oraz ograniczenie spożywania alkoholu oraz kawy - te czynniki predysponują do zwiększonej produkcji homocysteiny. W przypadku, gdy jesteśmy w grupie ryzyka warto udać się do lekarza rodzinnego, aby jak najszybciej zareagować na zwiększoną produkcję homocysteiny.

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Tykarski A., Posadzy-Małaczyńska A., Rywik S., Jasiński B., Drygas W., Wyrzykowski B., Kozakiewicz K., Pająk A. (2005). Stężenie homocysteiny w surowicy krwi - nowego czynnika ryzyka wieńcowego u dorosłych mieszkańców naszego kraju. Wyniki programu WOBASZ. Kardiologia Polska, 63(6): 1-4.
2. Bednarek-Tupikowska G., Tupikowski K. (2004). Homocysteina - niedoceniony czynnik ryzyka miażdzycy. Czy hormony płciowe wpływają na stężenie homocysteiny? Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 58: 381-389.

Autor