Tachykardia – gdy serce bije za szybko

Tachykardia, zwana też częstoskurczem, jest jednym z rodzajów zaburzeń rytmu serca. Tym, co odróżnia ja od np. arytmii, jest jej miarowość. Tempo pracy mięśnia sercowego przy tachykardii jest przyspieszone i wynosi powyżej 100 uderzeń na minutę. Przeciwieństwem tachykardii jest bradykardia

Jeżeli nasze serce bije szybciej, nie musimy od razu wpadać w panikę. Nie każda tachykardia jest objawem choroby. Przyspieszony rytm serca jest objawem fizjologicznym przy aktywności fizycznej, może być też reakcją na silne emocje, czy odwodnienie organizmu. Tachykardię może powodować również kofeina, alkohol oraz spożywanie niektórych leków. Nie są to jednak sytuacje zagrażające zdrowiu. Jeśli jednak epizody przyspieszonej akcji serca powtarzają się bez żadnej przyczyny, należy omówić ten problem z kardiologiem.

Rodzaje tachykardii

Tachykardia może przybierać różne formy. Jeżeli rytm serca ma charakter fizjologiczny, czyli stanowi prawidłową reakcję organizmu na różne bodźce, możemy mówić o tachykardii zatokowej. W tej sytuacji rytm serca nadawany jest przez węzeł zatokowy, będący naturalnym rozrusznikiem serca.

Kiedy impuls do skurczu serca powstaje w przedsionkach serca, mówimy o tachykardii nadkomorowej. Dochodzi wówczas do nieskoordynowanego drżenia mięśni przedsionków, co prowadzi do przyspieszonej akcji serca. Najczęściej występującym typem częstoskurczu nadkomorowego jest migotanie oraz trzepotanie przedsionków. Ten pierwszy przebiega szybko i chaotycznie, impuls może być przekazywany z częstotliwością od 350 do nawet 600 uderzeń na minutę. Trzepotanie przedsionków jest wolniejsze (ok. 300 uderzeń na minutę), a jego rytm jest bardziej miarowy.

Rolę generatora impulsu mogą przejąć także komory serca, a stan ten nazywa się tachykardią komorową. W tym wypadku nieprawidłowa czynność skurczowa serca zlokalizowana jest w mięśniu komór serca. Potencjalnie groźną dla zdrowia odmianą tej tachykardii jest migotanie komór. Objawia się ono szybką i nieskoordynowaną pracą komór (nawet 600 uderzeń na minutę).

Umów wizytę u kardiologa

Co może być przyczyną częstoskurczu?

Powody częstoskurczu mogą być prozaiczne. Silny stres lub intensywny wysiłek fizyczny zwiększają zapotrzebowanie metaboliczne organizmu, czego skutkiem jest podwyższenie ciśnienia i przyspieszenia akcji serca. Podobna reakcja może mieć miejsce, gdy wypijemy za dużo kawy, alkoholu, lub wypalimy za dużo papierosów. Odwodnienie organizmu również może manifestować się szybszym biciem serca.

Nieprawidłowy rytm bicia serca może być też jednym z następstw współistniejących chorób, takich jak: nadczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, niewydolność układu krążenia, przebyty zawał. Będąc w trakcie terapii farmakologicznej warto przeczytać ulotki stosowanych leków, ponieważ niektóre farmaceutyki mogą wywoływać częstoskurcz. Objaw ten może również wystąpić u diabetyków w stanie hipoglikemii (niedocukrzenia), po udarze cieplnym, u osób w trakcie zatrucia pokarmowego, a także w trakcie grypy lub przeziębienia, jako odpowiedź organizmu gorączkę.

Część osób doświadcza częstoskurczu, który nie ma nic wspólnego z patologicznymi zmianami w działaniu mięśnia sercowego. Stan ten nazywa się nerwicą serca, wywołują go przewlekły stres i nawracające stany lękowe. Osoba zmagająca się z tą przypadłością w trakcie napadu może odczuwać ból w klatce piersiowej, duszności, kołatanie serca i zawroty głowy. Na ten typ dolegliwości często cierpią osoby młode. 

Różne objawy tachykardii

Typowym objawem tachykardii jest przyspieszona praca serca, przez pacjentów odczuwana jako uczucie kołatania. Zdarza się, że towarzyszą jej także:

• uczucie duszności,
• problemy z zaczerpnięciem powietrza,
• ból w klatce piersiowej,
• napadowy kaszel, 
• zawroty głowy,
• osłabienie,
• mroczki przed oczami.

Objawy te są jednak mało charakterystyczne i bywają mylone z innymi dolegliwościami. Jeżeli przyspieszona akcja serca utrzymywała się dłużej, niż przez pięć minut, a duszności i ból w klatce piersiowej nasilały się, należy bezzwłocznie udać się do kardiologa.

Potrzebujesz szybkiej wizyty u kardiologa? Nie czekaj i zapisz się już teraz na LekarzeBezKolejki.pl. W serwisie znajdziesz tysiące specjalistów z całej Polski.

Podstawowym badaniem, które przeprowadza kardiolog w celu zdiagnozowania tachykardii jest EKG, czyli elektrokardiograficzny zapis czynności serca oraz badanie EKG metodą Holtera. Ten ostatni monitoruje pracę serca przez cała dobę. W trudniejszych do zdiagnozowania przypadkach kardiolog może zlecić wykonanie badania elektrofizjologicznego (wywołuje się nim epizod częstoskurczu) lub wszczepienie pętlowego rejestratora, który monitoruje pracę serca przez kilka miesięcy.

W jaki sposób leczy się tachykardię?

Podstawowe leczenie częstoskurczu opiera się na terapii farmakologicznej z wykorzystaniem beta-blokerów, blokerów kanału wapniowego, digoksyny lub leków antyarytmicznych. Zmniejszają one częstotliwość i nasilenie zaburzeń rytmu serca i w wielu przypadkach to wystarcza. Jeżeli pomimo leczenia farmakologicznego tachykardia się utrzymuje, konieczna może być hospitalizacja. 

Jedną z metod jest kardiowersja elektryczna, czyli umiarkowanie akcji serca przy pomocy krótkotrwałych wyładowań elektrycznych. W przypadku braku oczekiwanych rezultatów kardiolog może zalecić przeprowadzenie zabiegu ablacji termicznej, która niszczy źródło impulsów przyspieszających pracę serca. 

U chorych, którzy cierpią na tachykardię komorową lub przebyły migotane komór, wszczepia się kardiowerter-defibrylator - urządzenie, które w momencie wystąpienia groźnej dla życia tachykardii, poprzez wyładowania elektryczne doprowadza o umiarowienia pracy serca.

Osoby, u których występująca tachykardia nie ma związku z zaburzeniami pracy serca, powinny udać się do lekarza rodzinnego na przeprowadzenie podstawowych badań diagnostycznych, gdyż zaburzenie rytmu serca może być wynikiem niezdiagnozowanej do tej pory choroby.

Autor