Powiększona wątroba - czy stanowi zagrożenie dla zdrowia?

Powiększenie wątroby, czyli spuchnięcie ponad prawidłowy rozmiar, jest niebezpieczne i wymaga szybkiej interwencji lekarza. Wątroba odpowiada za wiele istotnych funkcji w naszym organizmie. Między innymi za metabolizm, trawienie, detoksykację i magazynowanie witamin. Narząd ten jest podwójnie ukrwiony przez tętnicę wątrobową i żyłę wrotną i oddziałuje z układem żołądkowo-jelitowym, hormonalnym itp. Dodatkowo odpowiedzialna jest za regulację homeostazy cholesterolu.

Umów termin telewizyty u lekarza rodzinnego

Powiększona wątroba - przyczyny

Hepatomegalia oznacza, że wątroba zwiększyła nieprawidłowo swoją objętość. Powiększona wątroba może mieć bardzo wiele przyczyn. Z reguły głównym powodem jest zapalenie lub stłuszczenie wątroby. Do innych przyczyn zaliczamy:

Infekcje

W przypadku powiększenia wątroby spowodowanej infekcją lekarz dobiera odpowiednią farmakoterapię, w zależności od rodzaju zakażenia. 

Do infekcji powodujących hepatomegalię zaliczamy wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, mononukleozę zakaźną, różnego rodzaju ropnie na wątrobie lub infekcje pasożytnicze.

Choroby układu sercowo-naczyniowego

Zaliczamy do nich przede wszystkim zastoinową chorobę serca, która objawia się nagle. Pacjenci skarżą się na narastającą z czasem duszność oraz kaszel nocny. 

Innym schorzeniem sercowo-naczyniowym, które powoduje powiększenie wątroby jest niewydolność prawej komory serca, zaciskające zapalenie osierdzia, zespół Budda-Chiariego, a także zakrzepica żył wątrobowych.

Nowotwory

Jedną z najpoważniejszych przyczyn hepatomegalii są nowotwory. Mogą to być zmiany powstające bezpośrednio w wątrobie lub występujące jako przerzuty, zwane inaczej naciekami. Do tych nowotworów zaliczamy np. chłoniaki, pierwotny rak wątroby, sarkoidozę, amyloidozę i ziarniniakowe zapalenie wątroby. Nowotwory stanowią duże niebezpieczeństwo dla pacjentów, dlatego szybko zdiagnozowane pomogą onkologowi dobrać odpowiednie leczenie. 

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Przyczyny metaboliczne

Jedną z częstych przyczyn metabolicznych, która objawia się powiększoną wątrobą, jest cukrzyca. Wysoki poziom cukru we krwi może spowodować stłuszczenie wątroby, które prowadzi do powiększenia wątroby. 

Do innych przyczyn metabolicznych zaliczamy chorobę Wilsona, nadmiar żelaza (hemochromatoza), niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby i choroby spichrzeniowe glikogenu.

Zaburzenia hematologiczne

Zaburzenia hematologiczne, takie jak białaczka, anemia sierpowata, szpiczak, talasemia lub niedokrwistość hemolityczna mogą u niektórych pacjentów powodować hepatomegalię. Należy podkreślić jednak, że objaw ten nie występuje u wszystkich pacjentów zmagających się z tymi chorobami. 

Alkohol, leki

Niektóre leki np. makrolidy, statyny, amiodaron, a nawet paracetamol, u niektórych pacjentów powodują działania niepożądane, do których zaliczamy właśnie powiększenie wątroby, a także jej wyniszczenie. Dodatkowo osoby, które spożywają w nadmiernych ilościach alkohol, mogą zachorować na alkoholową chorobę wątroby, która objawia się marskością wątroby, jej stłuszczeniem, zapaleniem lub powiększeniem.

Powiększona wątroba - objawy

W zależności od przyczyn powiększona wątroba objawia się inaczej. W wielu przypadkach nie daje ona swoistych objawów, natomiast czasami powiększenie wyczuwalne jest w dotyku. Niektórzy pacjenci skarżą się na brak apetytu lub utratę masy ciała. Natomiast z reguły hepatomegalia wykrywana jest w wyniku badań pod kątem innych, nieswoistych objawów, na które skarżą się pacjenci. 

Do innych przyczyn powodujących hepatomegalię zaliczamy choroby autoimmunologiczne wątroby, choroby dróg żółciowych, takie jak pierwotna marskość żółciowa, zapalenie dróg żółciowych czy niedrożność pozawątrobowa. 

Bibliografia:

1. Knott, L. (2022). Hepatomegaly. Patient. Available from:  https://patient.info/doctor/hepatomegaly
2. Kalra, A., Yetiskul, E., Wehrle, C.J., et al. (2023). Physiology, Liver. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535438/
3. Joshi, D., Belgaumkar, A., Ratnayake, V., Quaglia, A., Austin, D. (2007). A case of hepatomegaly. Postgraduate medical journal, https://doi.org/10.1136/pgmj.2007.062471
4. Kotecha, S. (2008). Chapter 29 - Chronic Respiratory Complications of Prematurity. Pediatric Respiratory Medicine (Second Edition). Available from: https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/hepatomegaly 

Autor