Po której stronie jest wątroba?

Czy wątroba boli, możemy się dowiedzieć, rozpoczynając od odpowiedzenia sobie na pytanie, gdzie umiejscowiona jest wątroba? Wątroba w jamie brzusznej położona jest po naszej prawej stronie mniej więcej na wysokości ostatniego żebra. W związku z tym ból związany z chorobami wątroby występował będzie najczęściej właśnie w tej części brzucha.

Skąd bierze się ból w chorobach wątroby?

Czy wątroba rzeczywiście boli? Wątroba jest narządem występującym w naszej jamie brzusznej pełniącym wiele funkcji, takich jak między innymi detoksykacja organizmu oraz wydzielanie enzymów trawiennych. Poza tym odgrywa kluczową rolę w syntezie wielu niezbędnych związków, a dla części z nich stanowi również rezerwuar.

Wątroba jest największym narządem ludzkiego ciała. Co ciekawe narząd ten nie jest unerwiony. Dodatkowo jest to jedyny narząd, który ulega regeneracji. Jak to się dzieje, że wątroba boli? W przypadku wielu chorób wątroby dochodzi do jej powiększenia, w związku z czym naciska ona na sąsiadujące organy oraz naczynia i to właśnie one odpowiedzialne są za odczuwalny efekt bólu w okolicach wątroby.

Ból w przebiegu chorób wątroby

Ból w okolicach wątroby może być spowodowany przez wiele chorób, które mogą dotknąć ten wyjątkowy narząd. Należą do nich zarówno choroby infekcyjne wywołane zakażeniem wirusami, jak i choroby metaboliczne. Do najczęściej występujących chorób wątroby należy zaliczyć:

• wirusowe zapalenie wątroby,
• przeładowanie żelazem,
• alkoholowa choroba wątroby,
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby,
• marskość wątroby,
• ostra niewydolność wątroby.

Wirusowe zapalenie wątroby (WZW)

Wątroba może dawać niepokojące objawy przy wirusowym zapaleniu wątroby. Choroba ta wywołana jest przez wirusy zapalenia wątroby. W zależności od rodzaju wirusa, który zainfekował wątrobę, możemy mieć do czynienia z wirusowym zapaleniem wątroby typu A, B, C, D i E. 

Wirusowe zapalenie wątroby może mieć również charakter wtórny, kiedy do zapalenia tego narządu dochodzi przy infekcji innymi wirusami, niż wirusy zapalenia wątroby. Do wirusów mogących wywołać zapalenie wątroby w związku z ogólnoustrojową infekcją należy zaliczyć wirusy:

• cytomegalii (CMV),
• Epsteina i Barr (EBV),
• opryszczki (HSV),
• różyczki,
• ospy wietrznej,
• odry,
• adenowirusy,
• żółtej gorączki.

Ból wątroby jest jednym z charakterystycznych objawów wirusowego zapalenia wątroby. Poza nim należy wymienić biegunki, nudności oraz bóle mięśni i stawów. Wirusowe zapalenie wątroby często może przebiegać również z żółtaczką i wtedy można zaobserwować charakterystyczne żółte zabarwienie i świąd skóry oraz odbarwione stolce i ciemny mocz.

Przeładowanie żelazem

Wątroba daje niepokojące objawy w przebiegu przeładowania żelazem, czyli choroby, w której żelazo gromadzone jest w nadmiernych ilościach. Zazwyczaj odkłada się ono właśnie w wątrobie, doprowadzając do marskości wątroby.

Przeładowanie żelazem może mieć charakter dziedziczny i wtórny. Objawy obydwu typów tej choroby przebiegają podobnie, rozpoczynając się od bólu mięśni i stawów oraz ogólnego osłabienia organizmu. Z czasem u mężczyzn pojawiają się problemy z libido, a u kobiet zaburzenia miesiączkowania. Kolejnym etapem choroby jest marskość wątroby wraz z jej wszystkimi objawami.

Alkoholowa choroba wątroby

Wątroba ze względu na zdolności detoksykacyjne bierze udział w metabolizmie alkoholu. Znaczne ilości spożywanego alkoholu mogą doprowadzić do uszkodzenia wątroby, czego wynikiem jest alkoholowa choroba wątroby. Przebiega ona w trzech etapach, rozpoczynając się od alkoholowego stłuszczenia wątroby, przez alkoholowe zapalenie wątroby, kończąc na alkoholowej marskości wątroby.

Wątroba boli już od pierwszego etapu choroby ze względu na swoje powiększenie oraz nacisk na okoliczne narządy i naczynia krwionośne. W drugim etapie choroby dochodzi najczęściej do rozwoju żółtaczki oraz pojawia się gorączka i utrata apetytu. Ostatnim etapem choroby jest doprowadzenie do marskości wątroby wraz ze wszystkimi jej objawami.

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby przebiega podobnie do alkoholowej choroby wątroby, jednak jej przyczyną nie jest nadmierne spożywanie alkoholu, a niewłaściwa dieta lub predyspozycje genetyczne.

Objawy niealkoholowego stłuszczenia wątroby rozpoczynają się od bólu brzucha w okolicach wątroby. Towarzyszą mu utrata apetytu, uczucie osłabienia oraz złe samopoczucie. Niealkoholowe stłuszczenie wątroby rozwija się powoli, jednak nieleczone w ciągu kilku lat może doprowadzić do rozwoju marskości wątroby.

Marskość wątroby

Marskości wątroby, czyli uogólnionego uszkodzenia miąższu wątroby również może objawiać się bólem wątroby. Do marskości wątroby mogą doprowadzić inne choroby tego narządu, rozpoczynając od wirusowego zapalenia wątroby, kończąc na niealkoholowym stłuszczeniu wątroby.

Objawy marskości wątroby można podzielić na ogólne, skórne, układu pokarmowego oraz układu rozrodczego. Objawy ogólne charakteryzują się przede wszystkim osłabieniem organizmu oraz szybszym męczeniem się. Często towarzyszącym objawem jest również podwyższona temperatura oraz utrata masy ciała.

Co ciekawe, również zmiany skórne mogą sygnalizować wystąpienie marskości wątroby. Należą do nich przede wszystkim żółtaczka oraz hiperpigmentacja skóry. 

Z kolei w obrębie układu pokarmowego zauważalne są nudności, wymioty, wzdęcia, ból brzucha z prawej strony oraz występowanie przepukliny brzucha.

Objawami ze strony układu rozrodczego są obniżone libido u mężczyzn oraz zaburzenia miesiączkowania u kobiet. Nieleczona marskość wątroby może doprowadzić do całkowitej niepłodności, jak i również zaniku jąder.

Ostra niewydolność wątroby

Ból wątroby może świadczyć również o ostrej niewydolności tego narządu. Stan ten występuje, kiedy dochodzi do gwałtownych pogorszeń funkcjonowania wątroby bez wcześniejszego przebiegu choroby przewlekłej.

Objawy ostrej niewydolności wątroby nie są charakterystyczne i rozpoczynają się podobnie jak w przypadku innych jej schorzeń od pogorszenia apetytu, gorączki, czy problemów pokarmowych, takich jak biegunki, nudności i wymioty. 

Kolejnymi etapami przebiegu choroby jest encefalopatia wątrobowa, czyli zaburzenie ośrodkowego układu nerwowego powstałe w wyniku działania toksyn oraz problemy z układem krążenia — skaza krwotoczna oraz niestabilność hemodynamiczna. 

Nieleczona ostra niewydolność wątroby prowadzi do uszkodzenia innych narządów. Konsekwencjami tej choroby może być niewydolność nerek, ale również występowanie wodobrzusza.

Czy wątroba boli i gdzie się wtedy udać?

Wątroba może dawać różne oznaki w zależności od choroby, jaką została dotknięta. W każdym z opisanych powyżej przypadków konieczne jest udanie się do lekarza w celu wykonania odpowiednich badań diagnostycznych oraz wdrożenia leczenia. Nieleczona choroba wątroby może doprowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu lub nawet do stanu zagrażającemu życiu. W celu zbadania wątroby należy udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza specjalisty — hepatologa.

Dostępność lekarzy w Twojej okolicy sprawdzisz na stronie LekarzeBezKolejki.pl

Bibliografia

1. Juszczyk, J., Jaroszewicz, J. (2023). Ostre zapalenie wątroby. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.1. (Data dostępu: 01.2024)
2. Mach, T., Szczepanek, M. (2023). Stany przeładowania żelazem. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.9. (Data dostępu: 01.2024)
3. Mach, T., Szczepanek, M. (2023). Alkoholowa choroba wątroby. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.10. (Data dostęp: 01.2024)
4. Mach, T., Szczepanek, M. (2023) Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.11. (Data dostępu: 01.2024)
5. Wawrzynowicz-Syczewska, M. (2023). Marskość wątroby. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.12. (Data dostępu: 01.2024)
6. Boroń-Kaczmarska, A. (2023). Ostra niewydolność wątroby. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7.13. (Data dostępu: 01.2024)

Autor