Czym jest Hashimoto?

Hashimoto zwane przewlekłym limfocytarnym zapaleniem tarczycy to choroba przebiegająca z upośledzeniem działania układu immunologicznego. Zaburzenia w funkcjonowaniu układu odpornościowego prowadzą do niszczenia własnego gruczołu - tarczycy. Choroba ta charakteryzuje się obecnością autoreaktywnych limfocytów naciekających tkankę tarczycy oraz autoprzeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) i tyreoglobulinie (anty-TG). W przebiegu choroby Hashimoto dochodzi do zaburzeń produkcji hormonów tarczycy, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju niedoczynności tarczycy. Występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn, w różnym wieku.

Umów wizytę u endokrynologa

Przyczyny choroby Hashimoto

Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, czego dowodem jest obecność nacieków limfocytarnych tarczycy oraz przeciwciał antygenów tarczycowych. Etiologia choroby przede wszystkim opiera się na czynnikach genetycznych, które mają decydujący wpływ na jej rozwój. Aż u 50% krewnych I stopnia pacjentów z chorobą Hashimoto można stwierdzić obecność podwyższonego stężenia w surowicy przeciwciał przeciwtarczycowych. 

Czynniki środowiskowe, które u osób predysponowanych zwiększają ryzyko zachorowania, to m. in.:

• nadmiar jodu;
• zanieczyszczenie powietrza;
• choroby bakteryjne i wirusowe;
• toksyny;
• niektóre leki;
• niedobór selenu.

Dość często z chorobą Hashimoto współwystępują inne choroby o podłożu autoimmunologicznym, np. celiakia, cukrzyca typu 1, anemia złośliwa, bielactwo, łuszczyca lub toczeń rumieniowaty układowy. Ostatnie doniesienia naukowe potwierdzają związek między niedoczynnością tarczycy, a zwiększoną masą ciała, otyłością brzuszną i hiperlipidemią, nawet mimo wyrównanej funkcji hormonalnej tarczycy. Hormony tarczycy mają istotny wpływ na metabolizm glukozy i rozwój insulinooporności. 

Wpływ Hashimoto na zdrowie psychiczne

Pacjenci z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy są w grupie ryzyka wystąpienia zaburzeń depresyjnych, lękowych oraz zaburzeń snu. Chorzy wymagają przeprowadzania przesiewowej oceny stanu psychicznego, w celu szybkiego wychwycenia współistniejących zaburzeń psychicznych oraz w razie konieczności wdrożenia odpowiedniego leczenia. Przypadki typowych lekoopornych zaburzeń nastroju, występujących zwłaszcza u kobiet w okresie poporodowym czy okołomenopauzalnym, wymagają oceny występowania we krwi przeciwciał przeciwtarczycowych. W przypadku choroby Hashimoto objawy psychiczne w postaci depresji czy drażliwości często poprzedzają ujawnienie się choroby w pełnym obrazie klinicznym. Badania wykazały, że zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-tarczyca są powiązane z zaburzeniami nastroju, w tym i z depresją, która z kolei ujawnia związek z zaburzeniami związanymi z jedzeniem i otyłością, podobnymi jak w niedoczynności tarczycy. Konieczne są dalsze badania wśród chorych na Hashimoto w zakresie nastroju, funkcji poznawczych, jak i innych aspektów psychicznych, aby przede wszystkim poszerzyć korzyści terapeutyczne i polepszyć jakość życia chorych.

Diagnostyka choroby Hashimoto

Główną przyczyną zachorowania na Hashimoto są przede wszystkim predyspozycje genetyczne, a w następnej kolejności czynniki środowiskowe. Jeżeli pojawiają się objawy, które mogą wskazywać na chorobę Hashimoto, warto udać się do specjalisty endokrynologa, który poprowadzi odpowiednią diagnostykę. Powinna składać się z badań obrazowych i laboratoryjnych. W rozpoznaniu choroby Hashimoto pomocne są badania laboratoryjne z surowicy krwi takie jak pomiar stężenia autoprzeciwciał przeciwtarczycowych anty-TPO, anty-Tg oraz stężenie TSH. Często przeprowadzane są także badania obrazowe - USG tarczycy.

Dieta w Hashimoto

Odpowiednio zbilansowane żywienie to bardzo ważny element wspierający zdrowie i samopoczucie osób cierpiących na Hashimoto. Dobrze skomponowana dieta wspomaga zmniejszenie procesów zapalnych oraz obniża ryzyko chorób współistniejących. Głównym założeniem diety jest zadbanie o odpowiednie dobranie składników odżywczych wykorzystywanych do syntezy hormonów tarczycy, m. in. jod, żelazo, selen, cynk, witamina A i D, witaminy z grupy B, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, białko oraz węglowodany o niskim indeksie glikemicznym. 

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Luty J, Bryl E. (2017). Choroba Hashimoto-aspekt genetyczny i środowiskowy. Forum Medycyny Rodzinnej, tom 11, s. 1-3. 
2. Broniarczyk-Czarniak M. (2017). Zaburzenia psychiczne współistniejące z chorobą Hashimoto - przegląd piśmiennictwa. Via Medica, tom 14, nr 4, s. 2015-216.
3. Stetkiewicz-Lewandowicz A., Sobów T. (2018). Psychologiczne aspekty choroby Hashimoto”. Sztuka Leczenia, nr 2, s. 41-42.