Uderzenia gorąca — objawy

Uderzenia gorąca opisywane są jako nagłe, intensywne napady ciepła, przepływające całe ciało i rozpoczynające się zwykle od okolic twarzy, szyi i klatki piersiowej. Zmiana temperatury trwa od kilku sekund do kilkunastu minut, a jej wartość może się wtedy podnieść o kilka stopni. Napady gorąca pojawiają się zarówno w tracie dnia, jak i w nocy, kiedy to budzą chorych ze snu. Do objawów wskazujących na uderzenia  gorąca, możemy zaliczyć:

• nadmierną potliwość, w tym zimne poty,
• rumieńce na policzkach,
• zaczerwienienie szyi,
• osłabienie, zmęczenie,
• zawroty głowy,
• zaburzenia rytmu serca,
• duszności.

Uderzenia gorąca — przyczyny

Niewątpliwie pierwszą znaną szeroko przypadłością, której towarzyszą napady gorąca, jest menopauza, ale to nie jedyny powód ich występowania. Z uderzeniami gorąca możemy mieć również do czynienia na skutek:

• andropauzy (męska wersja menopauzy),
• ciąży i połogu,
• nadczynności tarczycy,
• hipoglikemii,
• otyłości i nadwagi,
• nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu krążenia,
• stresu,
• nowotworu,
• nerwicy,
• zespołu lęku napadowego,
• gruźlicy,
• dużej ilości kofeiny i ostrych przypraw w diecie,
• spożycia alkoholu lub narkotyków,
• stosowaniem przed snem ziół i suplementów diety z surowcami wymagającymi potliwość, czyli na przykład: lipą, czarnym bzem, malinami,
• stosowania niektórych leków.

Uderzenia gorąca — menopauza

Menopauza (lub inaczej klimakterium) pojawia się najczęściej u kobiet w wieku od 44 do 56 lat i zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia termin ten obejmuje ostatnią miesiączkę, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie. Klimakterium to skutek naturalnego procesu starzenia się organizmu. Drastycznie spada wtedy ilość hormonów płciowych: estradiolu i progesteronu, a wzrasta poziom tych wytwarzanych przez przysadkę mózgową: hormonu folikulotropowego i luteotropowego. Uderzenia gorąca doskwierają zarówno ściśle podczas menopauzy, jak i jako objawy zapowiadające — premenopauzalne, które mogą pojawić się od 4 do 10 lat przed nią. Menopauzie towarzyszą:

• stany depresyjne, bezsenność, rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji,
• bóle głowy, bóle mięśni,
• zwiększenie ciśnienia krwi,
• przyrost tkanki tłuszczowej,
• wzrost stężenia cholesterolu we krwi,
• nietrzymanie moczu,
• nadmierne owłosienie,
• suchość pochwy,
• wysuszenie skóry.

Gdy objawy pojawiają się przed 40. rokiem życia, mówimy o przedwczesnej menopauzie. Jej wystąpienie mogą powodować choroby immunologiczne, przyjmowanie leków obniżających poziom estrogenów, cukrzyca, chemioterapia, zaburzenia czynności przysadki mózgowej, zła dieta oraz przewlekły stres. 

W obu sytuacjach napady gorąca mogą występować nawet kilka razy dziennie, dlatego warto skonsultować tę sytuację z lekarzem ginekologiem, który dobierze odpowiednie leki na menopauzę, pozwalające zniwelować uciążliwe dolegliwości.

Uderzenia gorąca u mężczyzn

W przypadku panów napady gorąca zazwyczaj powodowane są przez męski odpowiednik menopauzy — andropauzę. Poziom testosteronu u mężczyzn w okresie od 25. do 70. roku życia może spaść nawet o 70%, co objawia się dolegliwościami przypominającymi kobiece objawy klimakterium. Po konsultacji z endokrynologiem można włączyć leczenie terapią hormonalną.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Uderzenia gorąca w ciąży

Zarówno w ciąży, jak i po porodzie, w organizmie kobiety zachodzą intensywne zmiany hormonalne, w celu regulacji temperatury do odpowiedniej dla rozwoju dziecka, a następnie powrotu do takiej sprzed okresu ciąży i oczyszczeniem z nadmiaru płynów. Takie wahania temperatury dotykają nawet 35% ciężarnych, na szczęście ustępują w drugim i trzecim trymestrze. W ciąży i bezpośrednio po niej zalecane są niefarmakologiczne metody zapobiegające uderzeniom gorąca, takie jak:

• noszenie przewiewnych ubrań,
• unikanie przegrzewania,
• odpowiednia dieta i nawadnianie organizmu.

Uderzenia gorąca u dzieci i młodzieży

Wśród młodych ludzi dostrzeżenie przyczyny uderzeń gorąca jest trudniejsze, ponieważ mogą dotyczyć zmian hormonalnych, jak i powstawać na tle nerwowym. W przypadku hormonów w tej grupie wiekowej winna jest raczej nadczynność tarczycy. Hormony tarczycy odpowiadają za prawidłowy metabolizm organizmu. Gdy jest ich zbyt dużo, metabolizm przyspiesza i wydziela się więcej ciepła, natomiast podczas odczuwania stresu, lęku czy też w przypadku cierpienia na nerwicę, dochodzi do wzrostu ilości kortyzolu i neuroprzekaźników: adrenaliny i noradrenaliny. Na skutek tych zmian dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych oraz wzrostu ciśnienia, co może spowodować pojawianie się czerwonych plam wraz z falami gorąca na twarzy i klatce piersiowej.

Uderzenia gorąca u osób starszych

Za napady ciepła u seniorów często odpowiedzialne są choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak arytmie czy nadciśnienie tętnicze. W ich diagnozowaniu potrzebne jest wykonanie pomiarów ciśnienia krwi, EKG, a często także badanie metodą Holtera. To choroby zagrażające życiu, dlatego też nie należy nigdy bagatelizować pierwszych symptomów: bólów głowy, szybkiego męczenia się w tej grupie wiekowej.

Bibliografia:

1. Kronenberg, F. (1990). Hot flashes: epidemiology and physiology. Annals of the New York Academy of Sciences, 592, 52–133. https://doi.org/10.1111/j.1749-6632.1990.tb30316.x
2. Mahon, S. M., Carr, E. (2021). Hot Flashes: Common Side Effect. Clinical journal of oncology nursing, 25(6), 28. https://doi.org/10.1188/21.CJON.S2.28
3. Crandall, C. J., Diamant, A. L., Maglione, M., Thurston, R. C., & Sinsheimer, J. (2020). Genetic Variation and Hot Flashes: A Systematic Review. The Journal of clinical endocrinology and metabolism, 105(12), e4907–e4957. https://doi.org/10.1210/clinem/dgaa536
4. Fischer, S., Haas, F., & Strahler, J. (2021). A Systematic Review of Thermosensation and Thermoregulation in Anxiety Disorders. Frontiers in physiology, 12, 784943. https://doi.org/10.3389/fphys.2021.784943
5. Janiec W. Kompendium farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012.